نمونه دادخواست طلاق عسر و حرج

طلاق عسر و حرج یعنی وقتی که ادامه زندگی مشترک برای زن خیلی سخت و غیرقابل تحمل میشه. در این شرایط، زن می تونه با کمک یک نمونه دادخواست طلاق عسر و حرج، درخواست طلاق بده و از دادگاه بخواد که به این وضعیت پایان بده. این دادخواست باید دلایل و مستندات قوی داشته باشه تا دادگاه قانع بشه که واقعاً شرایط عسر و حرج برای زوجه وجود داره.

گاهی وقت ها زندگی مشترک به جایی می رسه که دیگه نمیشه ادامه اش داد، نه به خاطر اینکه دلخوری ساده ای پیش اومده، بلکه به خاطر شرایطی که زن رو توی یه مشقت و سختیِ غیرقابل تحمل قرار میده. اینجاست که پای عسر و حرج به میون میاد، یه حق قانونی خیلی مهم برای زن ها که بتونن خودشون رو از یه وضعیت طاقت فرسا نجات بدن. اما خب، همونطور که شاید حدس بزنید، گرفتن طلاق بر اساس عسر و حرج کار آسونی نیست و پیچیدگی های خاص خودش رو داره. باید دقیقا بدونیم که قانون چی میگه، چطوری باید اقدام کنیم و از همه مهم تر، چطور دادخواستمون رو تنظیم کنیم که حرفمون به کرسی بشینه.

عسر و حرج چیست و چرا برای زن حق طلاق ایجاد می کند؟

بیایید رک و راست بریم سر اصل مطلب. عسر و حرج توی قانون ما، یعنی شرایطی به وجود میاد که ادامه زندگی مشترک برای زن با مشقت و سختیِ غیرقابل تحمل همراه باشه و تحمل کردنش واقعاً سخت باشه. این تعریف دقیقا همون چیزیه که توی تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی اومده. این حق، یه جورایی دریچه ایه برای زن ها که توی زندگی مشترکشون به بن بست رسیدن و دیگه هیچ راهی برایشون نمونده. اگه به گذشته و قانون های قدیمی تر نگاه کنیم، طلاق بیشتر دست مرد بوده. اما خب، قانونگذار با در نظر گرفتن شرایط واقعی زندگی و برای اینکه حقوق زن ها هم حفظ بشه، این امکان رو فراهم کرده که اگه زندگی واقعاً به معنی کلمه «جهنم» شد، زن بتونه درخواست جدایی بده.

تصور کنید زندگی مشترک شما تبدیل شده به میدون جنگ، یا همسرتون کاری می کنه که عزت و احترام شما زیر سوال میره، یا مثلاً دیگه هیچ امنیتی توی اون زندگی ندارید. در این مواقع، زن می تونه با اثبات اینکه این شرایط واقعاً براش غیرقابل تحمل شده و بهش عسر و حرج وارد شده، از دادگاه بخواد که حکم طلاقش رو صادر کنه. فرقش با طلاق های دیگه مثل طلاق توافقی یا خلع اینه که اینجا زن مجبور نیست چیزی ببخشه یا حتماً با مرد به توافق برسه. کافیه که بتونه عسر و حرجش رو ثابت کنه.

مصادیق عسر و حرج: وقتی زندگی مشترک واقعا غیرقابل تحمل می شود!

حالا سوال اصلی اینه که دقیقاً چه چیزهایی مصداق عسر و حرج به حساب میان؟ قانون ما چند مورد رو به طور مشخص گفته، اما در کنار اون، یه راه رو هم برای قاضی باز گذاشته که اگه موردی توی لیست نبود، اما شرایط زندگی برای زن واقعاً سخت و غیرقابل تحمل بود، خودش این رو تشخیص بده و حکم طلاق صادر کنه. بیایید با هم این موارد رو مرور کنیم تا ببینیم چه چیزهایی می تونن شامل عسر و حرج بشن:

مصادیق قانونی (ماده 1130 قانون مدنی):

اینجا می رسیم به اون مواردی که قانونگذار خودش به صراحت گفته و دیگه جای بحثی باقی نمی ذاره:

ترک زندگی مشترک توسط مرد (غیبت طولانی)

یکی از رایج ترین مصادیق عسر و حرج، زمانیه که آقا بدون هیچ دلیل موجهی و بدون اینکه از قبل خداحافظی کرده باشه یا خبر بده، خونه رو ترک می کنه و دیگه برنمی گرده. قانون میگه اگه این غیبت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب توی یک سال باشه، زن حق داره برای طلاق اقدام کنه. مثلاً اگه شوهرتون ۶ ماه تمام بدون هیچ خبری غیبش بزنه، یا مثلاً طی یک سال، هر بار یک ماه بره و برگرده و کلاً ۹ ماه غیبت داشته باشه، شما می تونید بگید که دچار عسر و حرج شدید. برای اثبات این مورد، می تونید از شهادت همسایه ها، اظهارنامه رسمی و حتی گزارش کلانتری کمک بگیرید.

اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی

اعتیاد، بلای خانمان سوزی که نه فقط زندگی فرد معتاد، بلکه زندگی کل خانواده رو تحت تاثیر قرار میده. اگه همسرتون به مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشه و این اعتیاد باعث شده باشه که زندگی مشترکتون حسابی مختل بشه و نتونه به تعهداتش عمل کنه، یا اینکه بعد از کلی تلاش و حتی بستری شدن برای ترک اعتیاد، بازم به راه قبلی خودش برگرده، می تونید از این مورد به عنوان عسر و حرج استفاده کنید. مدارک پزشکی، شهادت شهود و حتی سوابق کمپ های ترک اعتیاد می تونن برای اثبات این موضوع خیلی کمک کننده باشن.

محکومیت قطعی زوج به حبس (حداقل 5 سال)

این مورد هم کاملاً مشخصه. اگه شوهرتون به خاطر جرمی، به حداقل ۵ سال حبس قطعی محکوم بشه و بره زندان، ادامه زندگی مشترک برای شما به عنوان همسر، حرج به حساب میاد. معلومه که تحمل این شرایط، اون هم برای مدت طولانی، برای زن خیلی سخته. اینجا فقط کافیه که حکم قطعی زندان رو به دادگاه ارائه بدید.

سوء رفتار زوج (ضرب و شتم، توهین و خشونت)

متاسفانه، خشونت خانگی هنوز هم یکی از مشکلات جدی توی جامعه ماست. اگه همسرتون دائماً شما رو مورد ضرب و شتم قرار میده، یا با فحاشی و توهین و رفتارهای پرخاشگرانه، یه جوی از ترس و ناامنی توی خونه ایجاد کرده که زندگی کردن توش دیگه ممکن نیست، این هم یک مصداق روشن از عسر و حرج به حساب میاد. گزارش پزشکی قانونی، شهادت همسایه ها و نزدیکان، صورتجلسات کلانتری یا نیروی انتظامی، همه و همه می تونن دلایل محکمی برای اثبات این نوع عسر و حرج باشن.

ابتلا به بیماری های صعب العلاج زوج

گاهی وقت ها بیماری های جدی و لاعلاج، زندگی مشترک رو از مسیر طبیعی خودش خارج می کنه. اگه همسرتون به یه بیماری صعب العلاج جسمی یا روانی مبتلا باشه که ادامه زندگی رو برای شما غیرقابل تحمل کرده (مثلاً بیماری های مسری خاص، یا بیماری های روانی شدیدی که زندگی رو مختل کرده)، این مورد هم می تونه به عنوان عسر و حرج در نظر گرفته بشه. مدارک پزشکی و نظر پزشکان متخصص اینجا حرف اول رو میزنه.

سایر مصادیق عسر و حرج (با تشخیص قاضی):

قانون به قاضی این اختیار رو داده که اگه مورد دیگه ای هم پیدا شد که توی لیست بالا نبود، اما واقعاً زندگی رو برای زن سخت و غیرقابل تحمل کرده بود، اون رو هم به عنوان عسر و حرج قبول کنه. این یعنی لیست مصادیق عسر و حرج بسته نیست و موارد دیگه ای هم می تونن توی این دسته قرار بگیرن:

ترک انفاق و عدم پرداخت هزینه های زندگی

یکی از وظایف اصلی مرد توی زندگی مشترک، تامین نفقه زن و فرزندانه. اگه شوهرتون بدون هیچ دلیل موجهی و با وجود توانایی مالی، ماه ها و سال ها از پرداخت نفقه شما خودداری کنه و این وضعیت باعث بشه که شما برای ادامه زندگی به مشکل بخورید و سختی های زیادی رو تحمل کنید، این هم می تونه دلیلی برای عسر و حرج باشه. البته باید ثابت کنید که ایشون توانایی مالی داشته اما پرداخت نکرده.

ازدواج مجدد مرد بدون اجازه یا رضایت زن

مرد طبق قانون می تونه همسر دوم اختیار کنه، اما این به شرطی اتفاق می افته که رضایت همسر اول رو داشته باشه و عدالت رو هم رعایت کنه. اگه همسرتون بدون اجازه شما و بدون رعایت عدالت، دوباره ازدواج کرده باشه، این قضیه می تونه به شدت زندگی مشترک شما رو دچار مشکل کنه و احساس حقارت یا ناامنی به شما بده. در این حالت، زن می تونه با استناد به این موضوع، درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج بده.

مشکلات جنسی یا ناباروری زوج

اگه مرد از نظر جنسی مشکلاتی مثل عنن (ناتوانی در انجام رابطه زناشویی) داشته باشه و این مشکل درمانی هم نداشته باشه، یا اینکه بعد از چند سال زندگی مشترک، مشخص بشه که مرد ناباروره و این موضوع برای زن بسیار مهم و آزاردهنده باشه و ادامه زندگی رو براش سخت کنه، می تونه از این موارد هم به عنوان مصداق عسر و حرج استفاده کنه. البته اثبات این موارد نیاز به مدارک پزشکی و کارشناسی داره.

عدم امنیت جانی، مالی و شرافتی زوجه

گاهی وقت ها ممکنه شوهر کارهایی بکنه که امنیت جانی، مالی یا حتی آبروی زن رو به خطر بندازه. مثلاً زن رو تهدید به قتل کنه، اموالش رو بدون اجازه بالا بکشه یا کاری کنه که حیثیت زن توی جامعه خدشه دار بشه. این موارد هم می تونن مصداق عسر و حرج باشن و ادامه زندگی رو برای زن غیرممکن کنن.

هر وضعیت دیگری که زندگی را جهنم می کند!

همونطور که گفتم، لیست مصادیق بسته نیست. هر چیزی که واقعاً زندگی رو برای زن غیرقابل تحمل کنه، مثل بددهنی های شدید و دائمی، رها کردن زندگی و عدم حضور فیزیکی و روانی در خانواده، عدم رعایت بهداشت، قماربازی شدید و هر چیز دیگه ای که شما رو به مرز جنون برسونه و نتونید باهاش کنار بیاید، می تونه با تشخیص قاضی، مصداق عسر و حرج باشه. اینجا دیگه هنر وکیل شما و توانایی اثبات شماست که تعیین کننده اس.

چطور عسر و حرج را ثابت کنیم؟ جمع آوری دلایل و مستندات قوی

اثبات عسر و حرج، قلب پرونده طلاقه. هر چقدر دلایل و مستندات شما قوی تر و محکم تر باشه، شانس موفقیت تون هم بیشتره. پس باید حسابی حواس تون رو جمع کنید و هر مدرکی که دارید رو جمع آوری کنید:

• شهادت شهود: دوست، فامیل، همسایه یا هر کسی که شاهد رفتارهای همسرتون بوده و می تونه در دادگاه شهادت بده.
• گزارش پزشکی قانونی: اگه مورد ضرب و شتم قرار گرفتید، حتماً برید پزشکی قانونی و گزارش بگیرید.
• مدارک پزشکی و روانپزشکی: اگه خودتون به دلیل مشکلات زندگی دچار مشکلات جسمی یا روانی شدید، مدارکش رو جمع کنید.
• اسکرین شات پیامک ها و چت ها: اگه تهدید یا توهینی از طریق پیامک یا شبکه های اجتماعی انجام شده، ازش اسکرین شات بگیرید.
• فیلم و عکس: در صورت امکان و با رعایت قانون، از صحنه های خشونت آمیز یا هر چیزی که عسر و حرج رو ثابت می کنه، فیلم و عکس بگیرید.
• گزارش کلانتری: اگه به خاطر خشونت یا سایر موارد، به کلانتری مراجعه کردید، گزارشات رو نگه دارید.
• اظهارنامه: اگه مواردی مثل ترک منزل یا عدم پرداخت نفقه رو از طریق اظهارنامه رسمی به اطلاع همسرتون رسوندید، کپی اظهارنامه رو داشته باشید.
• حکم دادگاه: اگه همسرتون به خاطر جرمی محکوم شده، حکم قطعی دادگاه رو ضمیمه کنید.
• استشهادیه محلی: اگه همسایه ها از شرایط زندگی شما باخبرند، می تونید ازشون بخواهید که استشهادیه رو امضا کنن.

تنظیم و ثبت دادخواست طلاق عسر و حرج: گام به گام تا دادگاه

خب، حالا که فهمیدیم عسر و حرج چیه و چطوری میشه ثابتش کرد، نوبت به مرحله عملیاتی یعنی تنظیم و ثبت دادخواست می رسه. این مرحله هم به اندازه اثبات دلایل، اهمیت داره چون اگه دادخواست شما درست و حسابی تنظیم نشه، ممکنه حتی با وجود دلایل قوی هم به نتیجه دلخواه نرسید.

چه اطلاعاتی توی دادخواست مهمه؟

دادخواست یه جور نامه رسمی به دادگاهه، پس باید اطلاعاتش دقیق و کامل باشه. مهم ترین بخش هاش اینان:

• خواهان: اسم و مشخصات کامل شما (زن) که درخواست طلاق رو دارید.
• خوانده: اسم و مشخصات کامل همسرتون (مرد) که ازش درخواست طلاق دارید.
• خواسته: اینجا باید به صراحت بنویسید صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج.
• شرح و دلایل: این بخش، مهم ترین قسمت دادخواست شماست. باید اینجا خیلی واضح و دقیق توضیح بدید که چه اتفاقاتی افتاده، چه عسر و حرجی بهتون وارد شده و چطور زندگی براتون غیرقابل تحمل شده. اینجا باید به تک تک اون مصادیقی که بالاتر گفتیم و به شما وارد شده اشاره کنید و بگید که چطور و با چه مدارکی می تونید اون ها رو اثبات کنید.
• پیوست ها: لیستی از تمام مدارک و مستنداتی که برای اثبات حرف هاتون دارید (مثل عقدنامه، شناسنامه، گزارش پزشکی قانونی، شهادت نامه و…).

نکات طلایی برای نوشتن یک دادخواست قوی

نوشتن دادخواست نیاز به دقت داره، یه جورایی باید خودتون رو جای قاضی بذارید و ببینید اگه قاضی بودید، با خوندن این متن قانع می شدید یا نه؟

• واضح و روشن بنویسید: از جملات پیچیده و مبهم دوری کنید. قاضی باید به راحتی بفهمه شما چی می گید.
• به اصطلاحات حقوقی پایبند باشید: سعی کنید از اصطلاحات حقوقی درست و مربوط استفاده کنید. مثلاً به جای «مشکل» بگید «عسر و حرج».
• مستندسازی دقیق: هر ادعایی که می کنید، باید پشتش یک مدرک و دلیل محکمه پسند باشه. همین طوری حرف رو توی هوا رها نکنید. مثلاً نگید «همسرم کتکم می زد»، بگید «همسرم بارها مرا مورد ضرب و شتم قرار داده که آخرین مورد در تاریخ فلان بوده و گزارش پزشکی قانونی و شهادت شهود ضمیمه است».
• کوتاه و مفید: لازم نیست انشا بنویسید. اصل مطلب رو بدون پرحرفی بیان کنید.
• صمیمیت در عین جدیت: با اینکه لحن کلی مقاله محاوره ایه، اما توی خود متن دادخواست باید یک لحن جدی و رسمی داشته باشید و به زبان حقوقی بنویسید.

مدارک لازم برای دادخواست چی ببرم؟

یه لیست کامل از چیزهایی که باید همراه دادخواستتون به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ببرید:

1. اصل و کپی عقدنامه یا رونوشت آن.
2. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان (زوجه).
3. مدارک اثباتی عسر و حرج: مثل گزارشات پزشکی قانونی، احکام محکومیت کیفری زوج، شهادت نامه شهود، گزارشات کلانتری، اظهارنامه های ارسال شده، اسکرین شات های مرتبط و هر مدرک دیگری که برای اثبات ادعاهای شما لازمه.
4. وکالت نامه وکیل: در صورتی که وکیل دارید.

نحوه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

دیگه مثل قدیم لازم نیست برید دادگستری و توی صف های طولانی وایسید. امروز همه چی الکترونیکی شده:

1. آماده سازی مدارک: اول همه مدارکتون رو جمع کنید و کپی هاشون رو هم بگیرید.
2. مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی: با مدارک لازم به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید.
3. تنظیم و ارسال: کارمند دفتر، دادخواست شما رو توی سیستم ثبت می کنه و مدارکتون رو اسکن و پیوست می کنه.
4. پرداخت هزینه: هزینه های مربوط به دادرسی و ثبت دادخواست رو همونجا پرداخت می کنید.
5. دریافت کدرهگیری: بعد از ثبت، یه کدرهگیری دریافت می کنید که می تونید از طریق اون، پیگیر وضعیت پرونده تون باشید.

حواستون باشه که دقت توی این مرحله خیلی مهمه. یه اشتباه کوچک توی نوشتن دادخواست یا نقص مدارک، می تونه روند پرونده شما رو کلی طولانی تر کنه. پس اگه شک دارید، حتماً از یه وکیل متخصص کمک بگیرید.

نمونه های کاربردی دادخواست طلاق عسر و حرج (متن کامل و قابل ویرایش)

همونطور که گفتیم، داشتن یه نمونه خوب از دادخواست طلاق عسر و حرج می تونه مثل یه نقشه راه عمل کنه و بهتون کمک کنه که مسیر رو راحت تر پیدا کنید. اینجا چند تا نمونه دادخواست رایج رو براتون آماده کردیم که می تونید ازشون الهام بگیرید. یادتون باشه این ها فقط الگو هستن و حتماً باید بر اساس شرایط خاص پرونده خودتون ویرایش بشن.

نمونه دادخواست طلاق به علت ضرب و شتم و سوء رفتار دائمی

خواهان: (نام و نام خانوادگی زوجه) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوجه)
خوانده: (نام و نام خانوادگی زوج) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوج)
خواسته: صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از سوء رفتار و ضرب و شتم مستمر

دلایل و منضمات:
1.  رونوشت سند رسمی ازدواج شماره (شماره) مورخ (تاریخ)
2.  رونوشت شناسنامه و کارت ملی خواهان
3.  گزارش پزشکی قانونی شماره (شماره گزارش) مورخ (تاریخ گزارش)
4.  تصویر صورتجلسه کلانتری (نام کلانتری) شماره (شماره) مورخ (تاریخ)
5.  شهادت نامه کتبی شهود (ضمیمه دادخواست)
6.  کپی پیامک ها/عکس ها (در صورت وجود)

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان (نام شهرستان)

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب (نام کامل خواهان)، به موجب عقدنامه رسمی شماره (شماره عقدنامه) مورخ (تاریخ عقد) صادره از دفترخانه ازدواج شماره (شماره دفترخانه)، به عقد دائم خوانده محترم، آقای (نام کامل خوانده)، درآمدم. حاصل این زندگی مشترک به مدت (تعداد سال یا ماه) (تعداد فرزند) فرزند می باشد.

متاسفانه از بدو زندگی مشترک، خوانده محترم مکرراً و به صورت مستمر، اینجانب را مورد ضرب و شتم و توهین قرار داده است. این سوء رفتارها باعث ایجاد جوی مملو از ترس، اضطراب و ناامنی در محیط خانواده شده و سلامت روحی و جسمی اینجانب را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. در آخرین مورد ضرب و شتم در تاریخ (تاریخ آخرین واقعه)، اینجانب با مراجعه به پزشکی قانونی، موفق به اخذ گزارش شماره (شماره گزارش) گردیده ام که به پیوست تقدیم می گردد. همچنین، شهود عینی (که شهادت نامه کتبی ایشان ضمیمه است و در صورت صلاحدید دادگاه محترم آمادگی حضور در جلسه دادگاه را دارند) نیز گواه این مدعا هستند. علاوه بر این، در چندین نوبت به کلانتری (نام کلانتری) مراجعه و شکایت تنظیم شده است که تصویر صورتجلسه (تاریخ) نیز ضمیمه می باشد.

با توجه به تداوم سوء رفتارهای خوانده و ایجاد وضعیت مشقت بار و غیرقابل تحمل برای اینجانب، ادامه زندگی مشترک به هیچ وجه میسر نمی باشد و با استناد به تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی که عسر و حرج را وضعیتی دانسته که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه و تحمل آن را مشکل سازد، و همچنین بند ۴ از مصادیق عسر و حرج در ماده مذکور (سوء رفتار مستمر زوج)، تقاضای رسیدگی و صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج مورد استدعاست.

با تشکر و احترام،
(امضای خواهان)
(تاریخ)

نمونه دادخواست طلاق به علت اعتیاد زوج و بی توجهی به زندگی

خواهان: (نام و نام خانوادگی زوجه) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوجه)
خوانده: (نام و نام خانوادگی زوج) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوج)
خواسته: صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از اعتیاد زوج به مواد مخدر و ترک انفاق

دلایل و منضمات:
1.  رونوشت سند رسمی ازدواج شماره (شماره) مورخ (تاریخ)
2.  رونوشت شناسنامه و کارت ملی خواهان
3.  گواهی از مرکز ترک اعتیاد (در صورت وجود)
4.  شهادت نامه کتبی شهود (ضمیمه دادخواست)
5.  کپی فیش های پرداختی قبوض و هزینه های زندگی توسط خواهان
6.  گواهی عدم توانایی زوج در کسب درآمد (در صورت وجود)

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان (نام شهرستان)

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب (نام کامل خواهان)، همسر دائم آقای (نام کامل خوانده)، به موجب عقدنامه رسمی شماره (شماره عقدنامه) مورخ (تاریخ عقد) می باشم. حاصل این ازدواج (تعداد فرزند) فرزند به نام های (نام فرزندان) می باشد.

متاسفانه از حدود (مدت زمان) پیش، خوانده محترم به مصرف مواد مخدر از نوع (نوع مواد مصرفی در صورت اطلاع) روی آورده اند. این اعتیاد باعث شده است که ایشان به طور کامل از مسئولیت های زناشویی و خانوادگی خود شانه خالی کرده، هیچ توجهی به زندگی مشترک و فرزندان نداشته و حتی از تامین حداقل های معیشتی و پرداخت نفقه خودداری نمایند. علیرغم تلاش های مکرر اینجانب و بستری کردن ایشان در مرکز ترک اعتیاد (نام مرکز در صورت اطلاع) در تاریخ (تاریخ)، خوانده پس از مدت کوتاهی مجدداً به مصرف مواد روی آورده و از هرگونه همکاری برای ترک اعتیاد امتناع می ورزند.

در حال حاضر، تمامی هزینه های زندگی از جمله اجاره، قبوض و مایحتاج روزمره توسط اینجانب یا با کمک خانواده ام تامین می گردد و ایشان هیچ گونه درآمد مشخص و پایداری ندارند و زندگی ما به دلیل اعتیاد ایشان دچار مشقت و سختی غیرقابل تحمل شده است. شهود محلی نیز گواه این مدعا هستند که شهادت نامه کتبی ایشان به پیوست تقدیم می گردد.

با عنایت به مراتب فوق و با استناد به تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و بند ۲ از مصادیق عسر و حرج (اعتیاد زوج به مواد مخدر و عدم ترک آن) و همچنین ترک انفاق مستمر، ادامه زندگی مشترک برای اینجانب امکان پذیر نمی باشد و از محضر دادگاه محترم تقاضای صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج مورد استدعاست.

با تشکر و احترام،
(امضای خواهان)
(تاریخ)

نمونه دادخواست طلاق به علت ترک زندگی مشترک و غیبت طولانی

خواهان: (نام و نام خانوادگی زوجه) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوجه)
خوانده: (نام و نام خانوادگی زوج) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آخرین آدرس اطلاع از زوج)
خواسته: صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از ترک زندگی مشترک توسط زوج

دلایل و منضمات:
1.  رونوشت سند رسمی ازدواج شماره (شماره) مورخ (تاریخ)
2.  رونوشت شناسنامه و کارت ملی خواهان
3.  شهادت نامه کتبی شهود (همسایگان، خانواده)
4.  کپی اظهارنامه ارسال شده به زوج (در صورت وجود)
5.  گزارش کلانتری/ شورای حل اختلاف مبنی بر عدم حضور زوج (در صورت وجود)

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان (نام شهرستان)

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب (نام کامل خواهان)، همسر دائم آقای (نام کامل خوانده)، به موجب عقدنامه رسمی شماره (شماره عقدنامه) مورخ (تاریخ عقد) می باشم.

خوانده محترم، آقای (نام کامل خوانده)، از تاریخ (تاریخ دقیق ترک منزل) و بدون هیچ عذر موجه و اطلاع قبلی، زندگی مشترک را ترک نموده و از آن زمان تاکنون به منزل مشترک مراجعت نکرده اند. این غیبت تا به امروز بیش از (تعداد ماه ها) ماه متوالی به طول انجامیده است. در طول این مدت، اینجانب بارها تلاش کرده ام تا از محل اقامت ایشان مطلع شوم و ایشان را به بازگشت به زندگی مشترک ترغیب نمایم، اما تمامی تلاش ها بی نتیجه مانده است. حتی در تاریخ (تاریخ ارسال اظهارنامه) اقدام به ارسال اظهارنامه رسمی به آخرین آدرس معلوم ایشان نموده ام که تاکنون پاسخی دریافت نکرده ام.

این وضعیت (تعداد ماه ها) ماهه ترک زندگی مشترک، نه تنها بنده را از حقوق زناشویی محروم ساخته، بلکه منجر به مشکلات عدیده مالی، روحی و روانی برای اینجانب گردیده است. فرزند (تعداد فرزند) اینجانب نیز از این وضعیت رنج می برند. شهود محلی (همسایگان و بستگان) نیز گواه عدم حضور خوانده در منزل مشترک طی مدت مذکور می باشند که شهادت نامه کتبی ایشان به پیوست تقدیم می گردد.

با توجه به اینکه ترک زندگی مشترک توسط زوج، بیش از ۶ ماه متوالی به طول انجامیده و ادامه زندگی برای اینجانب با مشقت فراوان و غیرقابل تحمل همراه شده است، با استناد به تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و بند ۱ از مصادیق عسر و حرج در ماده مذکور، تقاضای صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج مورد استدعاست.

با تشکر و احترام،
(امضای خواهان)
(تاریخ)

نمونه دادخواست طلاق به علت حبس یا زندانی شدن همسر

خواهان: (نام و نام خانوادگی زوجه) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس کامل زوجه)
خوانده: (نام و نام خانوادگی زوج) فرزند (نام پدر) به شماره ملی (شماره ملی)
اقامتگاه: (آدرس محل اقامت قبلی یا زندان)
خواسته: صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از حبس زوج

دلایل و منضمات:
1.  رونوشت سند رسمی ازدواج شماره (شماره) مورخ (تاریخ)
2.  رونوشت شناسنامه و کارت ملی خواهان
3.  رونوشت دادنامه قطعی محکومیت کیفری زوج به حبس (شماره و تاریخ دادنامه)
4.  گواهی از مرجع ذی صلاح مبنی بر مدت زمان باقی مانده از حبس (در صورت امکان)

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان (نام شهرستان)

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب (نام کامل خواهان)، به موجب عقدنامه رسمی شماره (شماره عقدنامه) مورخ (تاریخ عقد)، همسر دائم آقای (نام کامل خوانده) می باشم.

متاسفانه خوانده محترم به موجب دادنامه قطعی شماره (شماره دادنامه) مورخ (تاریخ دادنامه) صادره از دادگاه (نام دادگاه صادرکننده حکم) به تحمل (مدت زمان) سال حبس محکوم و از تاریخ (تاریخ شروع حبس) در زندان (نام زندان) به سر می برند. (مدت زمان باقی مانده از حبس: حدودا (مدت زمان) سال).

با توجه به محکومیت قطعی زوج به تحمل حبس به مدت (مدت زمان حبس) سال که بیش از حداقل پنج سال پیش بینی شده در قانون می باشد، ادامه زندگی مشترک برای اینجانب به دلیل نبود همسر، عدم دسترسی به ایشان و مشکلات ناشی از این وضعیت، با مشقت و سختی فراوان (عسر و حرج) همراه گشته و تحمل آن خارج از توان اینجانب است. مدارک مربوط به محکومیت قطعی و حبس ایشان به پیوست تقدیم می گردد.

لذا با استناد به تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و بند ۳ از مصادیق عسر و حرج در ماده مذکور (محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر)، تقاضای رسیدگی و صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج مورد استدعاست.

با تشکر و احترام،
(امضای خواهان)
(تاریخ)

مهم: یادتون باشه این نمونه ها فقط یه راهنمای کلی هستن و باید حتماً قبل از استفاده، با یه وکیل متخصص مشورت کنید تا دادخواست شما کاملاً شخصی سازی و دقیق باشه. هر پرونده ویژگی های خاص خودش رو داره و یه دادخواست کپی شده ممکنه به درد شما نخوره.

مسیر پرونده طلاق عسر و حرج از دادگاه تا حکم نهایی

پرونده طلاق عسر و حرج یه مسیر طولانی و پرپیچ وخم داره. از لحظه ای که دادخواست رو ثبت می کنید تا وقتی که حکم قطعی صادر میشه، مراحل مختلفی رو باید طی کنید. دونستن این مراحل بهتون کمک می کنه که آمادگی لازم رو داشته باشید و کمتر دچار سردرگمی بشید.

مراحل اولیه: از شورا تا داوری

بعد از اینکه دادخواستتون رو ثبت کردید، اولین کاری که دادگاه می کنه، ارجاع پرونده به شورای حل اختلافه. هدف اینه که شاید یه راهی برای سازش پیدا بشه. اگه توی شورا به توافق نرسیدید، پرونده میره به مرحله داوری. اینجا، هر دو طرف (زن و مرد) باید یه داور معرفی کنن (معمولاً از فامیل یا افراد مورد اعتماد) تا اون داورها سعی کنن بین شون صلح و سازش برقرار کنن. اگه بازم سازشی صورت نگرفت، داورها گزارش عدم سازش رو به دادگاه میدن و پرونده وارد مرحله جدی تر دادگاه میشه.

جلسات دادگاه خانواده و حرف های قاضی

بعد از مراحل اولیه، نوبت به جلسات دادگاه میرسه. توی این جلسات، قاضی به حرف های هر دو طرف گوش میده، مدارک و مستندات شما رو بررسی می کنه و از شهودتون می خواد که شهادت بدن. نقش وکیل اینجا خیلی پررنگ میشه، چون وکیل شما باید بتونه به خوبی از شما دفاع کنه، دلایل عسر و حرج رو به قاضی توضیح بده و مدارکتون رو به درستی ارائه کنه. ممکنه قاضی از شما یا همسرتون بخواد که برای بررسی های بیشتر به کارشناسی، مثل روانشناس یا پزشک، معرفی بشید.

صدور رای بدوی و فرصت تجدیدنظر

بعد از اینکه قاضی همه مدارک و شهادت ها رو بررسی کرد و مطمئن شد که عسر و حرج شما اثبات شده، رأی بدوی (یعنی رأی اولیه) رو صادر می کنه. این رأی، لزوماً رأی نهایی نیست و هر کدوم از طرفین (چه زن و چه مرد) ۲۰ روز فرصت دارن که به این رأی اعتراض کنن و درخواست تجدیدنظر بدن. اگه هیچ کدوم اعتراض نکردن، رأی قطعی میشه.

تجدیدنظر و دیوان عالی: وقتی کار به جاهای باریک می کشه

اگه یکی از طرفین به رأی بدوی اعتراض کنه، پرونده میره دادگاه تجدیدنظر. اونجا هم دوباره قاضی های تجدیدنظر پرونده رو بررسی می کنن و ممکنه رأی دادگاه بدوی رو تایید یا نقض کنن. اگه باز هم یکی از طرفین به رأی دادگاه تجدیدنظر اعتراض کنه، پرونده میره دیوان عالی کشور. دیوان عالی دیگه وارد جزئیات پرونده و بررسی شواهد نمیشه، فقط بررسی می کنه که روند قانونی به درستی طی شده یا نه و حکم رو تایید یا نقض می کنه. البته رسیدگی توی دیوان عالی کشور فقط در موارد خاص انجام میشه.

آخرین گام: اجرای صیغه طلاق

وقتی که رأی دادگاه قطعی شد (یعنی یا هیچ کس اعتراض نکرد، یا اعتراض ها توی مراحل بالاتر بررسی شد و رأی نهایی صادر شد)، شما می تونید با در دست داشتن این حکم قطعی، به یکی از دفاتر رسمی طلاق (دفترخانه) مراجعه کنید و صیغه طلاق رو جاری کنید و زندگی جدیدتون رو آغاز کنید.

حقوق مالی و غیرمالی زن در طلاق عسر و حرج: چی بهتون می رسه؟

یکی از دغدغه های اصلی زن ها موقع طلاق، مسائل مالی و حقوق مربوط به فرزندانه. توی طلاق عسر و حرج هم مثل بقیه طلاق ها، حقوقی به زن تعلق می گیره که باید حواسش بهشون باشه و حتماً دنبالشون بره. اینا رو با هم مرور می کنیم:

مهریه: بخشیدنش واجبه یا نه؟

یکی از تفاوت های اصلی طلاق عسر و حرج با طلاق خلع یا توافقی اینه که شما مجبور نیستید مهریه تون رو ببخشید. توی طلاق عسر و حرج، شما حق دارید تمام مهریه تون رو (اگه قبلاً نگرفته باشید) مطالبه کنید و دادگاه هم معمولاً حکم به پرداخت اون میده. البته بعضی وقت ها برای اینکه روند پرونده سریع تر پیش بره یا قاضی رو بیشتر قانع کنید، ممکنه با مشاوره وکیل، بخشی از مهریه رو ببخشید، اما این به هیچ وجه الزامی نیست.

نفقه: گذشته، حال و آینده

نفقه، حق مسلم زن توی زندگی مشترکه. توی طلاق عسر و حرج، شما می تونید نفقه گذشته خودتون رو (از زمانی که همسرتون نفقه نداده) مطالبه کنید. علاوه بر این، تا زمانی که پرونده طلاق در جریانه، همسرتون باید نفقه شما رو پرداخت کنه. بعد از طلاق هم، برای مدت عده (حدود سه ماه و ده روز)، شما حق نفقه دارید و می تونید اون رو از همسرتون بگیرید.

اجرت المثل و نحله: وقتی زحمت هاتون دیده میشه

اگه در طول زندگی مشترک، شما کارهایی رو در منزل انجام دادید که جزو وظایف همسری شما نبوده (مثلاً آشپزی، خانه داری، نگهداری از فرزندان و…) و این کارها به دستور همسرتون و بدون قصد تبرع (یعنی بدون اینکه بخواید رایگان باشه) انجام شده، می تونید اجرت المثل ایام زناشویی رو مطالبه کنید. دادگاه با نظر کارشناس، مبلغی رو برای این زحمات شما تعیین می کنه. نحله هم مبلغی هست که اگه اجرت المثل به هر دلیلی به شما تعلق نگیره، قاضی با توجه به وضعیت مالی مرد و سال های زندگی مشترک، مبلغی رو برای جبران به شما حکم میده.

حضانت و ملاقات بچه ها

مسئله حضانت و ملاقات فرزندان، یکی از حساس ترین مسائل بعد از طلاقه. توی طلاق عسر و حرج هم مثل بقیه طلاق ها، دادگاه بر اساس مصلحت فرزندان تصمیم می گیره. معمولاً تا ۷ سالگی حضانت با مادر و بعد از اون با پدره، اما قاضی با بررسی همه جوانب و شرایط والدین، می تونه تصمیم دیگه ای بگیره. حق ملاقات هم برای هر کدوم از والدین که حضانت رو نداره، محفوظه و قابل اجراست.

جهیزیه: چطور پسش بگیریم؟

جهیزیه، اموال شخصی زنه و مرد هیچ حقی نسبت به اون نداره. شما هر وقت که بخواید (حتی قبل از طلاق) می تونید جهیزیه تون رو پس بگیرید. بهتره برای پس گرفتن جهیزیه، یه سیاهه از اموال داشته باشید و اگه ندارید، با شهادت شهود، مالکیتتون رو ثابت کنید. این کار رو می تونید همزمان با دادخواست طلاق یا توی یه دادخواست جداگانه انجام بدید.

هزینه ها و مدت زمان طلاق عسر و حرج: چقدر آب می خوره و چقدر طول می کشه؟

یکی دیگه از نگرانی های مهم، بحث هزینه ها و مدت زمان طلاقه. طلاق عسر و حرج، به دلیل پیچیدگی هایی که داره، ممکنه هم از نظر مالی و هم از نظر زمانی، کمی بیشتر از بقیه طلاق ها طول بکشه.

هزینه های قانونی و دادرسی

شما برای ثبت دادخواست طلاق، باید هزینه های دادرسی رو پرداخت کنید. این هزینه ها شامل هزینه ثبت دادخواست، هزینه اوراق قضایی، هزینه کارشناسی (در صورت نیاز به ارجاع پرونده به کارشناس مثل پزشکی قانونی یا کارشناس رسمی دادگستری برای اجرت المثل)، و هزینه های مربوط به داوری و مشاوره های اجباریه. این مبالغ هر ساله توسط قوه قضاییه اعلام میشه و معمولاً رقم مشخصی داره.

حق الوکاله وکیل: نقش تجربه و تخصص

اگه وکیل بگیرید، باید حق الوکاله اون رو هم پرداخت کنید. میزان حق الوکاله به عوامل مختلفی بستگی داره: مثل تجربه و تخصص وکیل، پیچیدگی پرونده شما، شهر محل رسیدگی و توافقی که بین شما و وکیل انجام میشه. توی پرونده های عسر و حرج، داشتن یه وکیل متخصص خیلی می تونه بهتون کمک کنه و شانس موفقیتتون رو بالا ببره، چون وکیل می دونه چطوری دلایل رو جمع آوری و توی دادگاه ارائه کنه.

چرا بعضی پرونده ها طولانی تر میشن؟

همونطور که گفتیم، طلاق عسر و حرج ممکنه طول بکشه. معمولاً این پروسه از ۱ تا ۲ سال متغیره، اما گاهی ممکنه حتی بیشتر هم بشه. عواملی که روی طولانی شدن پرونده تاثیر دارن، اینا هستن:

• مخالفت مرد: اگه همسر شما به شدت با طلاق مخالفت کنه، ممکنه پرونده رو به مراحل تجدیدنظر و دیوان عالی کشور بکشونه.
• نقص مدارک: اگه مدارک شما ناقص باشه یا به اندازه کافی قوی نباشه، دادگاه از شما مدارک بیشتری می خواد و این خودش زمان بره.
• شلوغی دادگاه ها: گاهی اوقات به دلیل حجم زیاد پرونده ها، نوبت رسیدگی به پرونده شما طول می کشه.
• ارجاع به کارشناسی: اگه پرونده به کارشناس های مختلف (مثل پزشکی قانونی، روانشناس یا کارشناس رسمی برای اجرت المثل) ارجاع بشه، هر کدوم از این مراحل زمان می بره.
• عدم پیگیری: اگه شما یا وکیلتون به موقع پیگیر پرونده نباشید، ممکنه روند کندتر پیش بره.

نمونه رای دادگاه و دادنامه طلاق عسر و حرج (با توضیح ساده)

رأی دادگاه یا همون دادنامه، سندیه که نتیجه نهایی رسیدگی به پرونده شما رو نشون میده. وقتی پرونده طلاق عسر و حرج به پایان می رسه و قاضی همه مدارک و شواهد رو بررسی می کنه، یه رأی صادر می کنه. دونستن اینکه یه دادنامه شامل چه بخش هایی میشه، بهتون کمک می کنه تا بهتر اون رو درک کنید.

اجزای اصلی یک رای دادگاه چیا هستن؟

یه رأی دادگاه معمولاً از بخش های زیر تشکیل شده:

• مقدمه: شامل مشخصات خواهان، خوانده و خواسته دعوا (مثلاً طلاق به دلیل عسر و حرج).
• گردش کار: خلاصه ای از اتفاقاتی که توی پرونده افتاده، مثل تاریخ ثبت دادخواست، جلسات دادگاه، ارجاع به داوری و نتایج اون.
• دلایل و استدلال: اینجا قاضی توضیح میده که بر اساس چه مدارک و شواهدی (مثل شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی، اعترافات طرفین و…) و با استناد به کدام مواد قانونی، به این نتیجه رسیده. این بخش، قلب رأیه و نشون میده چرا قاضی حکم خاصی رو صادر کرده.
• منطوق رأی: این بخش، مهم ترین قسمت رأیه و حکم نهایی دادگاه رو به طور صریح بیان می کنه. مثلاً حکم به طلاق زوجه صادر می گردد یا دعوای خواهان رد می گردد.
• قابل اعتراض بودن: معمولاً توی رأی ذکر میشه که آیا این رأی قطعیه یا قابل تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی (اعتراض در دیوان عالی کشور) هست و تا چه زمانی میشه اعتراض کرد.

نمونه ای از یک دادنامه (به صورت متنی و ساده)

این یک نمونه فرضی از رأی دادگاهه تا با ساختارش آشنا بشید. یادتون باشه رأی های واقعی خیلی مفصل تر و با جزئیات حقوقی بیشتری نوشته میشن.

بسمه تعالی
رای دادگاه

پرونده کلاسه: (شماره کلاسه پرونده)
شعبه: (شماره شعبه دادگاه خانواده)
تاریخ رسیدگی: (تاریخ جلسه نهایی)
دادنامه شماره: (شماره دادنامه)

خواهان: خانم (نام و نام خانوادگی زوجه)
خوانده: آقای (نام و نام خانوادگی زوج)
خواسته: صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج

گردش کار:
خواهان (خانم...) به استناد عقدنامه شماره... مورخ... صادره از دفترخانه شماره... دادخواستی به خواسته طلاق به دلیل عسر و حرج به این دادگاه تقدیم نموده است. نامبرده دلیل عسر و حرج خود را (مثلاً: سوء رفتار مستمر خوانده شامل ضرب و شتم و توهین، عدم پرداخت نفقه، و اعتیاد به مواد مخدر) عنوان داشته است. پرونده ابتدا به شورای حل اختلاف ارجاع گردیده که تلاش برای سازش بی نتیجه مانده است. سپس طرفین به داوری معرفی شده اند و داوران نیز گزارش عدم سازش را ارائه نموده اند. دادگاه با تشکیل چندین جلسه رسیدگی و اخذ اظهارات طرفین و شهود و ملاحظه مدارک ابرازی، اقدام به رسیدگی نموده است.

دلایل و استدلال دادگاه:
دادگاه با بررسی اوراق و محتویات پرونده، ملاحظه اظهارات خواهان و دفاعیات خوانده، و با توجه به (مثلاً: گزارش پزشکی قانونی شماره... مورخ...، شهادت شهود عینی که در جلسه مورخ... ادای شهادت نمودند و به صراحت بر ضرب و شتم خواهان توسط خوانده و همچنین اعتیاد شدید و عدم ترک اعتیاد ایشان صحه گذاشتند، و همچنین عدم ارائه دلیل موجه از سوی خوانده مبنی بر تامین معاش و نفقه خواهان)، وجود وضعیت عسر و حرج برای زوجه را محرز و مسلم تشخیص می دهد.
با استناد به تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی که مقرر می دارد: عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و همچنین با توجه به عدم امکان ادامه زندگی مشترک برای خواهان در شرایط موجود، دادگاه تقاضای طلاق به دلیل عسر و حرج را موجه دانسته است.
در خصوص حقوق مالی، با عنایت به اینکه خواهان هیچ بخشی از مهریه خود را بذل ننموده، دادگاه خوانده را به پرداخت کل مهریه به مبلغ... (مثلاً: طبق سند ازدواج) محکوم می نماید. همچنین نفقه ایام عده (سه ماه و ده روز) به مبلغ... تعیین و پرداخت اجرت المثل ایام زندگی مشترک نیز به مبلغ... به عهده خوانده می باشد. در خصوص حضانت فرزند مشترک...، با توجه به مصلحت کودک... (توضیحات تکمیلی).

منطوق رأی:
با عنایت به مراتب فوق و مواد قانونی صدرالاشاره، دادگاه حکم به صدور گواهی عدم امکان سازش و طلاق خواهان خانم (نام زوجه) از زوج آقای (نام زوج) به دلیل عسر و حرج صادر و اعلام می نماید.
رأی صادره حضوری بوده و ظرف مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان (نام استان) می باشد.

رییس/دادرس شعبه (شماره شعبه) دادگاه خانواده (نام شهرستان)
(امضای قاضی)

در پرونده های طلاق عسر و حرج، هر رأی دادگاه بر اساس شواهد و مدارک خاص هر پرونده صادر میشه. بنابراین، نمونه دادنامه ها فقط برای آشنایی کلی هستن و نباید معیار تصمیم گیری شما قرار بگیرن.

خب، تا اینجا با هم سفر کردیم توی دنیای طلاق عسر و حرج، از اینکه اصلاً یعنی چی تا اینکه چطوری باید یه دادخواست رو تنظیم کنیم و چه مراحلی رو در دادگاه طی کنیم. دیدیم که این مسیر شاید پر از چالش و سختی باشه، اما یک حق قانونی مهم برای زن هاست که بتونن از یک زندگی طاقت فرسا بیرون بیان و دوباره طعم آرامش رو بچشن.

همونطور که بارها تاکید کردم، توی این راه تنها نمونید. پیچیدگی های حقوقی این نوع طلاق زیاده و اگه ازش سر در نمیارید، که البته کاملاً طبیعیه، حتماً با یه وکیل متخصص و باتجربه خانواده مشورت کنید. وکیل خوب مثل یه چراغ توی تاریکیه و می تونه دستتون رو بگیره و از این مسیر سخت عبورتون بده. یادتون باشه، شما لایق آرامش و زندگی خوب هستید، پس برای احقاق حق خودتون بجنگید.