متن دادخواست مطالبه وجه سفته
وقتی سفته ای دستتونه و سررسیدش رسیده، اما طرف مقابل پول رو نداده، تنها راه قانونی برای گرفتن حق و حقوقتون، تنظیم و ارائه دادخواست مطالبه وجه سفته به دادگاهه. این دادخواست مثل یک نقشه راه به دادگاه میگه شما از کی، چقدر و بابت چی طلبکارید تا بشه پولتون رو قانونی پس بگیرید.
سفته، اون تکه کاغذ به ظاهر ساده، در دنیای تجارت و داد و ستد اعتبار خاص خودش رو داره. خیلی وقت ها آدما برای ضمانت، برای قرض یا برای معاملات مختلف، به همدیگه سفته میدن. اما خب، همیشه همه چیز طبق برنامه پیش نمیره و ممکنه متعهد، به تعهدش عمل نکنه و پول سفته رو در تاریخ مقرر نده. اینجا دیگه اون سفته از یک کاغذ ساده، تبدیل میشه به یک سند حقوقی مهم که باید باهاش دست به کار بشید و به قول معروف، دنبال حق خودتون بگردید. اما چطور؟ درست حدس زدید! باید دادخواست بدید.
مسیر مطالبه وجه سفته از طریق دادگاه، شاید در نگاه اول کمی پیچیده به نظر برسه، مخصوصا برای کسی که زیاد با کارهای حقوقی سر و کار نداشته. اما نگران نباشید! این مقاله قرار نیست شما رو توی این مسیر تنها بذاره. اینجا قراره از صفر تا صدِ تنظیم و ثبت یک دادخواست مطالبه وجه سفته رو با هم مرور کنیم. از اینکه سفته اصلا چی هست و چه قواعدی داره، تا اینکه چطور مدارک رو جمع آوری کنید، دادخواستتون رو چطور بنویسید (با نمونه های کامل و آماده!) و حتی بعدش توی دادگاه چه اتفاقاتی میفته. این مقاله، قراره بشه همون راهنمای کاملی که شما رو از ابهامات و سردرگمی ها نجات میده و کمک می کنه با خیال راحت تر پیگیر حق و حقوقتون باشید. پس بزن بریم!
سفته چیه و چرا باید برای وصولش دادخواست بدیم؟
قبل از اینکه وارد جزئیات دادخواست بشیم، لازمه یه آشنایی کلی با خود سفته و اهمیتش پیدا کنیم. شاید خیلیا سفته رو مثل چک بدونن، اما واقعیت اینه که سفته قواعد و جزئیات خاص خودش رو داره که دونستن اونها، برای پیگیری حقوقیتون حسابی به درد می خوره.
سفته اصلا چی هست و چه فرقی با چک داره؟
سفته یه جور سند تجاریه، مثل چک یا برات. توی قانون تجارت ما، سفته رو بهش میگن فته طلب. این سند نشون میده که یکی (صادرکننده سفته) قول داده یه مبلغی رو توی یه تاریخ مشخص (یا هر وقت که طلبکار بخواد) به یه نفر دیگه (گیرنده وجه) یا به هر کسی که سفته دستشه، پرداخت کنه.
سفته باید این چیزا رو حتماً داشته باشه تا اعتبار تجاری داشته باشه:
- مبلغی که باید پرداخت بشه (که باید با حروف هم نوشته بشه).
- تاریخ صدور سفته.
- اسم کسی که سفته رو صادر کرده و امضا یا مهرش.
- اسم کسی که قراره پول رو بگیره (گیرنده وجه) یا اینکه بنویسه در وجه حامل.
- تاریخ سررسید پرداخت (مگه اینکه نوشته باشه عندالمطالبه یعنی هر وقت طلبکار خواست).
حالا فرقش با چک چیه؟ مهم ترین فرقش اینه که چک معمولاً به بانک مربوط میشه و وقتی صادر میشه، باید پولش توی حساب صادرکننده باشه. اما سفته اینجوری نیست؛ تعهدیه که صادرکننده میده که پول رو پرداخت می کنه. علاوه بر این، قوانین مربوط به برگشت زدن یا واخواست کردنشون هم فرق داره که جلوتر مفصل درباره ش حرف می زنیم.
واخواست سفته: برگ برنده ای که نباید از دست بدید!
واخواست، کلمه ای که شاید کمتر شنیده باشید، اما توی پرونده های سفته، نقش خیلی مهمی داره. واخواست کردن سفته، یعنی اینکه شما به صورت رسمی و قانونی اعلام می کنید که صادرکننده سفته، در تاریخ سررسید، پول سفته رو نداده و به تعهدش عمل نکرده. این کار، درست مثل برگشت زدن چک می مونه.
واخواست دقیقا یعنی چی؟
وقتی سفته به تاریخ سررسیدش میرسه و صادرکننده از پرداخت وجه سفته خودداری می کنه، شما به عنوان دارنده سفته باید ظرف ۱۰ روز از اون تاریخ، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و درخواست واخواست نامه بدید. این واخواست نامه یک سند رسمی میشه که ثابت می کنه شما برای گرفتن پولتون اقدام کردید و اونها پرداخت نکردند.
چرا واخواست انقدر مهمه؟
شاید بپرسید خب اگه پول رو نداده، چرا باید یه کار اضافه دیگه هم انجام بدیم؟ اینجا جواب مهمه: واخواست سفته، یه سری امتیازات خیلی خاص به شما میده که اگه سفته رو واخواست نکنید، اونها رو از دست میدید. مهم ترین این امتیازات عبارتند از:
- مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین: اگه سفته واخواست بشه، تمام کسانی که پشت سفته رو امضا کردن (ظهرنویس ها) یا ضامن شدن، همراه صادرکننده سفته، به صورت تضامنی مسئول پرداخت کل مبلغ سفته میشن. یعنی شما می تونید از هر کدومشون که خواستید، کل مبلغ رو مطالبه کنید. اگه واخواست نکنید، فقط می تونید از خود صادرکننده سفته پول رو بگیرید.
- تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی: یکی از بهترین امتیازات واخواست اینه که شما می تونید بدون اینکه وثیقه ای بذارید، از دادگاه درخواست کنید اموال صادرکننده سفته رو تا مبلغ سفته توقیف کنه (که بهش میگن تامین خواسته). اینجوری خیالتون راحته که طرف نمیتونه اموالشو به اسم کسی دیگه کنه و پول شما به باد بره.
یادتون باشه، واخواست کردن سفته مثل یه زنگ خطر حقوقیه که به همه مسئولین پرداخت اعلام می کنه، حواستون باشه، طلب این بنده خدا پرداخت نشده!
مهلت واخواست رو جدی بگیرید!
همونطور که گفتیم، شما فقط ۱۰ روز از تاریخ سررسید سفته فرصت دارید تا سفته رو واخواست کنید. این مهلت ده روزه، مهلت بسیار مهمیه و اگه از دستش بدید، دیگه نمی تونید از اون امتیازات ویژه تجاری (مثل مسئولیت تضامنی و تامین خواسته بدون وثیقه) بهره مند بشید. البته باز هم میتونید مطالبه وجه سفته رو از طریق دادگاه پیگیری کنید، اما دیگه نه به عنوان یک سند تجاری با امتیازات خاص، بلکه به عنوان یک سند عادی بدهکاری.
هزینه واخواست چقدره؟
واخواست سفته هم مثل بقیه کارهای حقوقی هزینه داره. این هزینه، ۲ درصد مبلغ اسمی سفته است. یعنی اگه سفته شما ۱۰۰ میلیون تومن باشه، برای واخواستش باید ۲ میلیون تومن هزینه کنید. خبر خوب اینه که این هزینه رو هم می تونید توی دادخواستتون از خوانده (یعنی کسی که پول رو نداده) مطالبه کنید و دادگاه معمولاً حکم به پرداختش میده.
سفته واخواست شده و نشده: فرقشون کجاست؟
حالا که با واخواست آشنا شدید، بیاید یه نگاه سریع به تفاوت های اصلی سفته واخواست شده و سفته ای که واخواست نشده بندازیم تا کامل متوجه اهمیت این موضوع بشید.
| ویژگی | سفته واخواست شده | سفته بدون واخواست |
|---|---|---|
| مسئولین پرداخت | صادرکننده، ظهرنویسان و ضامنین به صورت تضامنی مسئولند. | فقط صادرکننده سفته مسئول پرداخت است. |
| تامین خواسته | بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی، دادگاه قرار تامین خواسته صادر می کند. | با تودیع خسارت احتمالی (معمولاً ۱۰ الی ۳۰ درصد مبلغ خواسته) امکان پذیر است. |
| اعتبار حقوقی | سند تجاری با تمام امتیازات قانون تجارت. | سند عادی بدهکاری (نه تجاری)، هرچند همچنان معتبر است. |
| مرور زمان | مشمول مهلت های مرور زمان اسناد تجاری (۱ سال برای ظهرنویس و ۵ سال برای صادرکننده). | مشمول قواعد عمومی مرور زمان (معمولاً ۱۰ سال از تاریخ سررسید). |
| اقامه دعوا | امکان طرح دعوا علیه همه مسئولین به طور همزمان. | فقط امکان طرح دعوا علیه صادرکننده. |
خلاصه که واخواست کردن سفته، قدرت حقوقی اون رو خیلی بیشتر می کنه و دست شما رو برای وصول طلب بازتر می ذاره.
قدم به قدم: چطور دادخواست مطالبه وجه سفته رو تنظیم و ثبت کنیم؟
رسیدیم به بخش اصلی! حالا که مفاهیم رو خوب یاد گرفتیم، وقتشه ببینیم چطور باید یک دادخواست مطالبه وجه سفته رو آماده کنیم تا دادگاه بهش رسیدگی کنه و حقمون رو بگیریم. این کار چند تا مرحله اصلی داره که دونه به دونه با هم جلو میریم.
مدارک لازم: قبل از هر کاری، اینا رو آماده کنید!
قبل از اینکه قلم به دست بگیرید و دادخواست بنویسید، باید مطمئن بشید که تمام مدارک لازم رو جمع آوری کردید. ناقص بودن مدارک، باعث میشه کارتون عقب بیفته و توی دادگاه به مشکل بربخورید. پس این لیست رو با دقت چک کنید:
- اصل سفته: این مهم ترین مدرکه. بدون اصل سفته نمی تونید ادعایی بکنید. یادتون باشه یک کپی برابر اصل هم ازش داشته باشید.
- اصل واخواست نامه (در صورت واخواست): اگه سفته رو واخواست کردید، اصل واخواست نامه ای که از دفتر خدمات قضایی گرفتید رو حتماً باید همراه داشته باشید. بازم کپی برابر اصل شده فراموش نشه.
- مدارک هویتی خواهان: کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه تون رو آماده کنید.
- وکالت نامه وکیل (اگر وکیل دارید): اگه وکیل گرفتید، وکالت نامه رسمی ایشون هم باید ضمیمه بشه.
- مدارک شناسایی خوانده (در صورت دسترسی): اگه اطلاعات کامل کارت ملی یا شناسنامه خوانده رو دارید، بهتره کپی اونها رو هم بذارید.
- هر مدرک دیگه مرتبط با دین: اگه سفته برای یک معامله یا قرارداد خاصی صادر شده، کپی اون قرارداد یا فاکتورها رو هم ضمیمه کنید تا پرونده تون محکم تر بشه.
کدوم دادگاه باید بریم؟ دادگاه صالح برای سفته
برای اینکه دادخواستتون رو درست ثبت کنید، باید بدونید کدوم دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده شما رو داره. دو نوع صلاحیت داریم: ذاتی و محلی.
- صلاحیت ذاتی: دعوای مطالبه وجه سفته، یک دعوای حقوقیه و باید در دادگاه عمومی حقوقی مطرح بشه. پس با مراجعه به دادسرا یا دادگاه کیفری وقت خودتون رو هدر ندید.
- صلاحیت محلی: معمولاً دادگاه محل اقامت خوانده (متعهد سفته) صالح به رسیدگیه. اما در مورد سفته، دادگاه محل صدور سفته یا محل انجام تعهد هم می تونه صالح باشه. شما می تونید در یکی از این سه محل دادخواست خودتون رو ثبت کنید. البته معمولاً انتخاب دادگاه محل اقامت خوانده رایج تره.
یک نکته مهم دیگه: مبلغ سفته روی صلاحیت دادگاه اثر نمی ذاره، اما تمبر مالیاتی سفته مهمه. حواستون باشه سفته ای که می خواید مطالبه کنید، تمبر مالیاتی قانونی خودش رو داشته باشه. اگه نداره، ممکنه مجبور بشید اون رو پرداخت کنید.
اجزای اصلی فرم دادخواست: چی باید بنویسیم؟
حالا که مدارک آماده و دادگاه رو هم شناسایی کردید، وقتشه که فرم دادخواست رو پر کنید. هر دادخواست حقوقی از چند بخش اصلی تشکیل شده که باید با دقت پر بشن:
- خواهان (شما): مشخصات کامل خودتون (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق) رو اینجا بنویسید.
- خوانده (متعهد سفته): مشخصات کامل کسی که سفته رو صادر کرده و پول رو نداده (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق). اگر ظهرنویس یا ضامن هم دارید و سفته واخواست شده، مشخصات اونها رو هم به عنوان خوانده دوم و سوم و … وارد کنید.
- وکیل (در صورت داشتن وکیل): اگر وکیل دارید، مشخصات وکیل رو در این بخش وارد کنید.
- خواسته: این بخش خیلی مهمه و باید دقیقاً بنویسید چی می خواید. مثلاً: مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی، خسارت تاخیر تادیه و هزینه واخواست (در صورت وجود) و بدواً صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال خوانده.
- دلایل و منضمات: اینجا باید تمام مدارکی که در بخش مدارک لازم آماده کردید رو لیست کنید. مثلاً: ۱- اصل و تصویر مصدق سفته به شماره خزانه داری کل …، ۲- اصل و تصویر مصدق واخواست نامه شماره …، ۳- تصویر مصدق کارت ملی خواهان.
- شرح دادخواست: اینجا باید داستان رو تعریف کنید! یعنی به صورت کامل و دقیق توضیح بدید که چه اتفاقی افتاده. مثلاً: احتراماً به استحضار عالی می رساند، به موجب یک فقره سفته به شماره … و به مبلغ … ریال، خوانده محترم آقای … متعهد به پرداخت مبلغ مذکور در تاریخ … به اینجانب (خواهان) گردیده است. متاسفانه با حلول تاریخ سررسید و مراجعات مکرر، خوانده محترم از ایفای تعهد خود خودداری نموده و وجه سفته را پرداخت نکرده است. (اگر واخواست شده: لذا اینجانب جهت حفظ حقوق خود، سفته مذکور را در تاریخ … از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی واخواست نموده ام که رونوشت مصدق آن پیوست تقدیم می گردد.) حال با توجه به مراتب فوق و عدم پرداخت وجه سفته توسط خوانده، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به مبلغ … ریال، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه واخواست) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته (یا از تاریخ واخواست) لغایت زمان اجرای حکم، مورد استدعاست. ضمناً با عنایت به اینکه ممکن است خوانده اقدام به نقل و انتقال اموال خود نماید، بدواً و با استناد به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده نیز مورد استدعاست.
ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: دیگه حضوری نیست!
بعد از اینکه دادخواستتون رو تکمیل کردید، دیگه نیازی نیست به دادگاه برید. امروزه تمام مراحل ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشه. کافیه با مدارک و دادخواست تکمیل شده تون به یکی از این دفاتر مراجعه کنید.
اونجا کارشناس دفتر، دادخواست شما رو توی سیستم وارد می کنه، مدارکتون رو اسکن و ضمیمه می کنه و هزینه دادرسی رو هم براتون محاسبه می کنه. بعد از پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست شما به صورت الکترونیکی به دادگاه صالح فرستاده میشه و یک کد رهگیری بهتون داده میشه که می تونید باهاش پیگیر پرونده تون باشید.
نمونه های دادخواست های کامل و آماده مطالبه وجه سفته
برای اینکه کارتون راحت تر بشه، اینجا چند تا نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته براتون آوردیم. این نمونه ها رو می تونید کپی کنید و با تغییر مشخصات خودتون و خوانده، برای پرونده تون استفاده کنید. فقط حواستون باشه که مشخصات رو با دقت وارد کنید.
نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته واخواست شده (با درخواست فوری تامین خواسته)
این نمونه برای زمانیه که شما سفته رو واخواست کردید و می خواید از مزیت تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی استفاده کنید.
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
کد ملی: [کد ملی خواهان]
آدرس: [آدرس دقیق خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]
خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی متعهد سفته]
نام پدر: [نام پدر متعهد سفته]
کد ملی: [کد ملی متعهد سفته]
آدرس: [آدرس دقیق متعهد سفته]
شماره تماس: [شماره تماس متعهد سفته]
وکیل/نماینده قانونی:
(در صورت داشتن وکیل، مشخصات وکیل را وارد کنید. در غیر این صورت، این بخش را حذف کنید.)
خواسته:
۱. مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان).
۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت داشتن وکیل)، هزینه واخواست و سایر هزینه های قانونی.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته یا تاریخ واخواست] لغایت زمان اجرای حکم.
۴. بدواً صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی.
دلایل و منضمات:
۱. اصل و تصویر مصدق یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. اصل و تصویر مصدق واخواست نامه سفته مذکور به شماره [شماره واخواست نامه] تاریخ [تاریخ واخواست].
۳. تصویر مصدق کارت ملی خواهان.
۴. (در صورت داشتن وکیل) وکالت نامه وکیل.
۵. (در صورت وجود) تصویر مصدق قرارداد یا مستند دین.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان دادگاه صالح]
با سلام و احترام،
به استحضار عالی می رساند؛
۱. خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متعهد سفته] به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته]، به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان) در وجه اینجانب (خواهان) متعهد به پرداخت وجه سفته در تاریخ [تاریخ سررسید سفته] گردیده است.
۲. با حلول تاریخ سررسید سفته و مراجعات و پیگیری های مکرر اینجانب (خواهان)، متاسفانه خوانده محترم از ایفای تعهد خود مبنی بر پرداخت وجه سفته خودداری نموده و تا این تاریخ وجه سفته مذکور را پرداخت نکرده است.
۳. نظر به عدم پرداخت وجه سفته در موعد مقرر، اینجانب جهت حفظ حقوق قانونی و تجاری خود، اقدام به واخواست سفته مذکور در تاریخ [تاریخ واخواست] از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به شماره واخواست نامه [شماره واخواست نامه] نموده ام که اصل و تصویر مصدق آن پیوست دادخواست تقدیم می گردد.
۴. حال با توجه به مراتب معنونه و استنکاف خوانده از پرداخت وجه سفته علیرغم واخواست قانونی، مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ و ۳۰۹ قانون تجارت و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه واخواست) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته یا تاریخ واخواست] لغایت زمان اجرای حکم، مورد استدعاست.
۵. ضمناً، نظر به اینکه سفته مذکور واخواست شده و برای جلوگیری از هرگونه نقل و انتقال اموال خوانده که ممکن است موجب تضرر اینجانب گردد، بدواً و مستنداً به بند ج ماده ۱۰۸ و ماده ۱۱۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده محترم بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی (وثیقه) مورد استدعاست.
با تشکر و احترام
[امضاء خواهان یا وکیل ایشان]
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]
نکته به نکته این نمونه: مهم ترین بخش این دادخواست، اشاره به واخواست نامه و درخواست تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی است. بند ج ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت می گه که توی مواردی مثل سفته واخواست شده، دادگاه مجبوره بدون گرفتن وثیقه، قرار تامین خواسته صادر کنه. این یعنی شما نیازی به گرو گذاشتن پول یا مال برای توقیف اموال طرف مقابل ندارید، که خودش یک مزیت بزرگ محسوب میشه و سرعت کارتون رو هم بالا می بره.
نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته بدون واخواست (با درخواست تامین خواسته و تودیع خسارت احتمالی)
اگه به هر دلیلی نتونستید سفته رو واخواست کنید، همچنان می تونید برای مطالبه وجهش دادخواست بدید. اما در این حالت، برای تامین خواسته باید وثیقه بذارید.
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
کد ملی: [کد ملی خواهان]
آدرس: [آدرس دقیق خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]
خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی متعهد سفته]
نام پدر: [نام پدر متعهد سفته]
کد ملی: [کد ملی متعهد سفته]
آدرس: [آدرس دقیق متعهد سفته]
شماره تماس: [شماره تماس متعهد سفته]
وکیل/نماینده قانونی:
(در صورت داشتن وکیل، مشخصات وکیل را وارد کنید. در غیر این صورت، این بخش را حذف کنید.)
خواسته:
۱. مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان).
۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت داشتن وکیل) و سایر هزینه های قانونی.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته] لغایت زمان اجرای حکم.
۴. بدواً صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده با تودیع خسارت احتمالی.
دلایل و منضمات:
۱. اصل و تصویر مصدق یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. تصویر مصدق کارت ملی خواهان.
۳. (در صورت داشتن وکیل) وکالت نامه وکیل.
۴. (در صورت وجود) تصویر مصدق قرارداد یا مستند دین.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان دادگاه صالح]
با سلام و احترام،
به استحضار عالی می رساند؛
۱. خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متعهد سفته] به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته]، به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان) در وجه اینجانب (خواهان) متعهد به پرداخت وجه سفته در تاریخ [تاریخ سررسید سفته] گردیده است.
۲. با حلول تاریخ سررسید سفته و مراجعات و پیگیری های مکرر اینجانب (خواهان)، متاسفانه خوانده محترم از ایفای تعهد خود مبنی بر پرداخت وجه سفته خودداری نموده و تا این تاریخ وجه سفته مذکور را پرداخت نکرده است.
۳. حال با توجه به مراتب معنونه و استنکاف خوانده از پرداخت وجه سفته، مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون تجارت و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته] لغایت زمان اجرای حکم، مورد استدعاست.
۴. ضمناً، نظر به اینکه ممکن است خوانده اقدام به نقل و انتقال اموال خود نماید و جهت جلوگیری از هرگونه تضرر احتمالی، بدواً و مستنداً به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده محترم با تودیع خسارت احتمالی مورد استدعاست. (مبلغ خسارت احتمالی مطابق نظر محترم دادگاه به صندوق دادگستری واریز خواهد شد.)
با تشکر و احترام
[امضاء خواهان یا وکیل ایشان]
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]
نکته به نکته این نمونه: توی این حالت چون سفته واخواست نشده، برای درخواست تامین خواسته، باید خسارت احتمالی رو پرداخت کنید. این خسارت معمولاً درصدی از مبلغ سفته است که قاضی تعیین می کنه (مثلاً ۱۰ تا ۳۰ درصد). این پول رو باید به حساب دادگستری واریز کنید. اگه حق با شما بود و دادگاه به نفع شما رای داد، این پول بهتون برگردونده میشه.
نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته بدون واخواست (بدون درخواست تامین خواسته)
این ساده ترین حالته و برای وقتیه که شما فقط می خواید وجه سفته رو مطالبه کنید و به هر دلیلی (مثلاً از اموال خوانده خبر دارید یا اونقدر مطمئنید که اموالش منتقل نمیشه) نیازی به توقیف اموال ندارید.
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
کد ملی: [کد ملی خواهان]
آدرس: [آدرس دقیق خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]
خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی متعهد سفته]
نام پدر: [نام پدر متعهد سفته]
کد ملی: [کد ملی متعهد سفته]
آدرس: [آدرس دقیق متعهد سفته]
شماره تماس: [شماره تماس متعهد سفته]
وکیل/نماینده قانونی:
(در صورت داشتن وکیل، مشخصات وکیل را وارد کنید. در غیر این صورت، این بخش را حذف کنید.)
خواسته:
۱. مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان).
۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت داشتن وکیل) و سایر هزینه های قانونی.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته] لغایت زمان اجرای حکم.
دلایل و منضمات:
۱. اصل و تصویر مصدق یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. تصویر مصدق کارت ملی خواهان.
۳. (در صورت داشتن وکیل) وکالت نامه وکیل.
۴. (در صورت وجود) تصویر مصدق قرارداد یا مستند دین.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان دادگاه صالح]
با سلام و احترام،
به استحضار عالی می رساند؛
۱. خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متعهد سفته] به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته]، به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال (معادل [مبلغ سفته به حروف] تومان) در وجه اینجانب (خواهان) متعهد به پرداخت وجه سفته در تاریخ [تاریخ سررسید سفته] گردیده است.
۲. با حلول تاریخ سررسید سفته و مراجعات و پیگیری های مکرر اینجانب (خواهان)، متاسفانه خوانده محترم از ایفای تعهد خود مبنی بر پرداخت وجه سفته خودداری نموده و تا این تاریخ وجه سفته مذکور را پرداخت نکرده است.
۳. حال با توجه به مراتب معنونه و استنکاف خوانده از پرداخت وجه سفته، مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون تجارت و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) و همچنین خسارت تاخیر تادیه از تاریخ [تاریخ سررسید سفته] لغایت زمان اجرای حکم، مورد استدعاست.
با تشکر و احترام
[امضاء خواهان یا وکیل ایشان]
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]
نکته به نکته این نمونه: این دادخواست ساده ترین حالته و تنها مطالبه وجه سفته و خسارات قانونی رو شامل میشه. دیگه درخواستی برای تامین خواسته یا توقیف اموال ندارید و مستقیماً دنبال حکم دادگاه برای پرداخت هستید.
چطور ظهرنویس ها و ضامنین رو به دادخواست اضافه کنیم؟
همونطور که گفتیم، اگه سفته واخواست شده باشه، ظهرنویس ها (کسایی که پشت سفته رو امضا کردن) و ضامنین، به صورت تضامنی با صادرکننده سفته مسئول پرداخت هستن. یعنی شما می تونید همزمان هم از صادرکننده، هم از ظهرنویس ها و هم از ضامن ها مطالبه کنید. برای این کار، فقط کافیه که اسم و مشخصات هر کدوم از اونها رو به عنوان خوانده دوم، خوانده سوم و … توی بخش خوانده های دادخواست اضافه کنید و توی قسمت شرح دادخواست هم به مسئولیت تضامنی اونها اشاره کنید.
مثلاً در بخش خوانده ها می نویسید:
- خوانده ۱: [مشخصات صادرکننده]
- خوانده ۲: [مشخصات ظهرنویس اول]
- خوانده ۳: [مشخصات ضامن]
و در شرح دادخواست، در قسمتی که به واخواست اشاره می کنید، اضافه می کنید: با عنایت به واخواست سفته، خواندگان محترم آقای/خانم [نام صادرکننده] به عنوان صادرکننده، آقای/خانم [نام ظهرنویس] به عنوان ظهرنویس و آقای/خانم [نام ضامن] به عنوان ضامن، همگی به صورت تضامنی مسئول پرداخت وجه سفته و خسارات قانونی می باشند.
نکات ریز و درشت حقوقی سفته که باید بدونید!
حالا که با نحوه تنظیم دادخواست آشنا شدیم، بد نیست یه سری نکات حقوقی مهم دیگه رو هم بدونیم که توی پرونده های سفته حسابی به کارمون میاد. اینا چیزاییه که ممکنه سرنوشت پرونده رو عوض کنه!
مطالبه خسارات قانونی: حق شما در کنار اصل سفته
وقتی کسی پول سفته شما رو نده، فقط اصل پول رو از دست ندادید، بلکه ضررهای دیگه ای هم بهتون وارد شده. قانون این ضررها رو هم پیش بینی کرده و به شما حق میده که علاوه بر اصل مبلغ سفته، اونا رو هم از طرف مقابل مطالبه کنید:
- خسارت تاخیر تادیه: این همون جریمه دیرکرد پرداخت پوله. وقتی متعهد پول سفته رو سر تاریخ نده، از اون تاریخ تا زمانی که پول رو پرداخت کنه، باید بهتون خسارت تاخیر تادیه بده. معمولاً این خسارت بر اساس شاخص تورم بانک مرکزی محاسبه میشه و شما می تونید از تاریخ سررسید سفته (اگه واخواست شده باشه، از تاریخ واخواست) اون رو مطالبه کنید.
- هزینه های دادرسی: تمام هزینه هایی که برای بردن پرونده به دادگاه پرداخت کردید، مثل هزینه ثبت دادخواست، هزینه کارشناسی (اگه لازم بشه) و هزینه ابلاغ اوراق قضایی، همه رو می تونید از خوانده مطالبه کنید.
- حق الوکاله وکیل: اگه وکیل گرفتید، حق الوکاله ایشون هم در صورت برنده شدن در پرونده، طبق تعرفه قانونی، قابل مطالبه از طرف مقابل هست.
- هزینه واخواست: همون ۲ درصد مبلغ سفته که برای واخواست پرداخت کردید، هم قابل مطالبه است.
قرار تامین خواسته: چتر حمایتی برای پولتون!
قرار تامین خواسته، مثل یه بیمه برای طلب شماست. با این قرار، دادگاه به شما اجازه میده تا قبل از اینکه حکم نهایی صادر بشه، اموال طرف مقابل (مثل خونه، ماشین، حساب بانکی) رو به اندازه طلب شما توقیف کنید. این کار جلوی این رو می گیره که متعهد، اموالش رو به اسم کس دیگه کنه و شما دست خالی بمونید.
همونطور که قبلاً گفتیم، اگه سفته شما واخواست شده باشه، برای درخواست تامین خواسته نیازی به پرداخت خسارت احتمالی ندارید و دادگاه فوراً دستور توقیف اموال رو صادر می کنه. اما اگه سفته واخواست نشده باشه، باید یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی (وثیقه) به حساب دادگستری واریز کنید تا قرار تامین خواسته صادر بشه.
مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین سفته: همه با هم مسئولن!
این یکی از مهم ترین ویژگی های سفته (وقتی واخواست شده باشه) است. توی قانون تجارت ما، ماده ۲۴۹ میگه که تمام کسانی که سفته رو امضا کردن (صادرکننده، ظهرنویس ها، ضامنین) همگی در برابر دارنده سفته، به صورت تضامنی مسئول پرداخت هستن. یعنی چی؟ یعنی شما می تونید هر وقت که خواستید، کل مبلغ سفته رو از هر کدومشون که بخواید (یا از همه با هم) مطالبه کنید. نیازی نیست که اول از صادرکننده مطالبه کنید و اگه اون پول نداد، برید سراغ بقیه. این خیلی به شما کمک می کنه که طلب خودتون رو سریع تر و راحت تر وصول کنید.
سفته ناقص: آیا بازم ارزش داره؟
اگه سفته ای که دستتونه، یکی از ارکان اصلیش (مثل مبلغ با حروف، تاریخ سررسید، نام گیرنده وجه) رو نداشته باشه، بهش میگن سفته ناقص. سفته ناقص، دیگه اعتبار سند تجاری خودش رو از دست میده و از مزایای ویژه مثل مسئولیت تضامنی و تامین خواسته بدون وثیقه برخوردار نیست.
اما نگران نباشید! این به این معنی نیست که دیگه هیچ اعتباری نداره. سفته ناقص همچنان به عنوان یک سند عادی بدهکاری معتبره و شما می تونید از طریق دادگاه برای مطالبه وجهش اقدام کنید. فقط فرقش اینه که دیگه مثل یک سفته واخواست شده، با قدرت تجاری بالا عمل نمی کنه.
مرور زمان سفته: حواستون به مهلت ها باشه!
توی کارهای حقوقی، زمان خیلی مهمه. برای سفته هم مهلت های قانونی مشخصی وجود داره که اگه از دستشون بدید، ممکنه بخشی از حقوق یا امتیازاتتون رو از دست بدید:
- مهلت واخواست: ۱۰ روز از تاریخ سررسید (که قبلاً مفصل گفتیم).
- مرور زمان دعوا علیه ظهرنویسان: اگه می خواید از ظهرنویس ها مطالبه کنید، باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست سفته، دادخواست بدید. اگه از این مهلت بگذره، دیگه نمی تونید از ظهرنویس ها مطالبه کنید و فقط می تونید از صادرکننده سفته طلب کنید.
- مرور زمان دعوا علیه صادرکننده سفته: برای خود صادرکننده سفته، شما ظرف ۵ سال از تاریخ سررسید سفته (یا تاریخ واخواست در صورت وجود) فرصت دارید که دادخواست بدید. البته حتی بعد از این ۵ سال هم میشه مطالبه کرد، اما دیگه سفته اعتبار تجاریش رو کامل از دست میده و به عنوان یک سند عادی بدهکاری محسوب میشه و نیاز به اثبات بیشتری برای دادگاه داره.
از دادخواست تا اجرای حکم: مسیر پیش رو
بعد از اینکه دادخواستتون رو ثبت کردید، چه اتفاقی میفته؟
- ابلاغ دادخواست: دادگاه دادخواست شما رو به خوانده (متعهد سفته) ابلاغ می کنه تا اون هم فرصت دفاع داشته باشه.
- جلسه رسیدگی: اگه قرار تامین خواسته صادر شده باشه، اموال خوانده توقیف میشه. بعد دادگاه یک جلسه رسیدگی تعیین می کنه که هر دو طرف (خواهان و خوانده) باید حضور پیدا کنن و دفاعیاتشون رو مطرح کنن.
- صدور رای: بعد از شنیدن دفاعیات و بررسی مدارک، دادگاه رای صادر می کنه. این رای ممکنه به نفع شما، به نفع خوانده یا ترکیبی از هر دو باشه.
- واخواهی و تجدیدنظر: اگه هر کدوم از طرفین به رای دادگاه راضی نباشن، می تونن درخواست واخواهی (اگه رای غیابی باشه) یا تجدیدنظر بدن. این مرحله خودش چند ماه طول می کشه.
- اجرای حکم: بعد از اینکه رای دادگاه قطعی شد (یعنی دیگه قابل اعتراض نباشه)، پرونده به اجرای احکام دادگستری فرستاده میشه. اونجا شما می تونید با معرفی اموال خوانده، درخواست توقیف و فروش اموال رو بدید تا پولتون رو از محل فروش اموال وصول کنید. اگه قبلاً تامین خواسته کرده باشید، کارتون توی این مرحله خیلی راحت تر میشه.
نمونه های رای دادگاه: از زبان قاضی بشنویم!
برای اینکه بهتر متوجه بشید دادگاه چطور به پرونده های سفته رسیدگی می کنه و چه آرایی صادر میشه، اینجا دو نمونه رای دادگاه واقعی (با حذف اطلاعات شخصی) براتون آوردیم. این آرا به شما کمک می کنه دید بهتری نسبت به روند قضایی پیدا کنید.
نمونه رای دادگاه برای سفته واخواست شده
رای زیر مربوط به پرونده ای است که دارنده سفته، اقدام به واخواست کرده و علیه صادرکننده و ظهرنویس سفته طرح دعوا کرده است.
شماره پرونده: [حذف شده] تاریخ صدور: [حذف شده] خواسته: مطالبه وجه سفته واخواست شده به انضمام خسارات دادرسی و تاخیر تادیه.
رای دادگاه: در خصوص دعوی آقای الف. به وکالت از آقای ب. به طرفیت آقایان ج. (صادرکننده) و د. (ظهرنویس) به خواسته مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره] به مبلغ ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به انضمام خسارت تاخیر تادیه و دادرسی؛ با عنایت به اوراق و محتویات پرونده و اظهارات وکیل خواهان و تصویر مصدق سفته مورد ادعا و واخواست نامه رسمی و عدم ایراد و تکذیب از سوی خواندگان (علیرغم ابلاغ قانونی و عدم حضور در جلسات رسیدگی)، دادگاه دعوی مطروحه را ثابت و محقق می داند. لذا مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ و ۳۰۹ قانون تجارت و مواد ۱۹۸، ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، حکم بر محکومیت تضامنی خواندگان (آقایان ج. و د.) به پرداخت مبلغ ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بابت اصل خواسته و همچنین پرداخت خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته [تاریخ] تا زمان اجرای حکم (مطابق شاخص بانک مرکزی) و نیز پرداخت کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل (طبق تعرفه) در حق خواهان صادر و اعلام می نماید. رای صادره غیابی و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل واخواهی در همین دادگاه و سپس ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان می باشد.
تحلیل نکات کلیدی رای: این رای نشون میده که چون سفته واخواست شده بوده، دادگاه حکم به مسئولیت تضامنی صادرکننده و ظهرنویس داده. یعنی خواهان می تونه کل پول رو از هر کدومشون که خواست بگیره. همچنین درخواست خسارت تاخیر تادیه و هزینه های دادرسی هم مورد قبول واقع شده.
نمونه رای دادگاه برای سفته بدون واخواست (و اثبات دین)
این رای مربوط به سفته ای است که واخواست نشده و دارنده سفته باید دین رو به نوعی در دادگاه ثابت کنه.
شماره پرونده: [حذف شده] تاریخ صدور: [حذف شده] خواسته: مطالبه وجه سفته به عنوان سند عادی به انضمام خسارات دادرسی و تاخیر تادیه.
رای دادگاه: در خصوص دعوی آقای ه. به طرفیت آقای و. به خواسته مطالبه وجه یک فقره سفته به شماره [شماره] به مبلغ ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به انضمام خسارت تاخیر تادیه و دادرسی؛ با توجه به اینکه سفته مورد ادعا واخواست نگردیده و قابلیت استناد به عنوان سند تجاری را از دست داده است، اما با عنایت به وجود اصل سفته در ید خواهان و عدم دفاع موجه و مستدل از سوی خوانده (علیرغم ابلاغ و حضور در جلسه رسیدگی) و اینکه صرف وجود سفته در ید دارنده دلیل بر اشتغال ذمه صادرکننده است، دادگاه دعوی خواهان را وارد و ثابت می داند. لذا مستنداً به مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، حکم بر محکومیت خوانده (آقای و.) به پرداخت مبلغ ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بابت اصل خواسته و پرداخت خسارت تاخیر تادیه از تاریخ مطالبه (تاریخ تقدیم دادخواست) تا زمان اجرای حکم (مطابق شاخص بانک مرکزی) و نیز پرداخت هزینه های دادرسی در حق خواهان صادر و اعلام می گردد. رای صادره حضوری و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان می باشد.
تحلیل نکات کلیدی رای: در این پرونده، دادگاه با وجود عدم واخواست، سفته رو به عنوان یک سند عادی بدهکاری پذیرفته و حکم به پرداخت وجه اون داده. اما باید دقت کنید که در این شرایط، اثبات دین ممکنه کمی پیچیده تر باشه و گاهی اوقات نیاز به ارائه مدارک یا شواهد دیگری برای اثبات منشا دین (مثلاً قرارداد) پیدا میشه. همچنین در این حالت، خسارت تاخیر تادیه معمولاً از تاریخ تقدیم دادخواست محاسبه شده، نه از تاریخ سررسید.
حالا دیگه مسیر مطالبه وجه سفته، اونقدرها هم که اولش فکر می کردید پیچیده نیست، مگه نه؟ با این راهنمایی ها و نمونه دادخواست هایی که اینجا دیدیم، شما یک نقشه راه کامل برای پیگیری حق و حقوقتون دارید. سفته، یک سند معتبره که نباید به راحتی ازش بگذرید.
مهم ترین چیزی که باید تو این مسیر یادتون باشه، دقت و پیگیریه. تک تک مراحل، از واخواست کردن به موقع سفته تا پر کردن دقیق دادخواست و آماده کردن مدارک، اهمیت داره. اگه کوچک ترین ابهامی داشتید یا پرونده تون پیچیدگی های خاصی داشت، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل می تونه بهترین راهنمای شما تو این مسیر باشه و کمک کنه که بدون دردسر و در کمترین زمان به حقتون برسید. امیدواریم هیچوقت نیازی به استفاده از این اطلاعات پیدا نکنید، اما اگه کار به اینجا کشید، حالا می دونید که چطور باید اقدام کنید و حقتون رو از قانون بگیرید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "متن دادخواست مطالبه وجه سفته (نمونه جامع و نکات حقوقی)" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "متن دادخواست مطالبه وجه سفته (نمونه جامع و نکات حقوقی)"، کلیک کنید.
