خلاصه کتاب فواید گیاهخواری ( نویسنده صادق هدایت )

کتاب «فواید گیاهخواری» صادق هدایت، اثری مهم و تأثیرگذار است که دیدگاه های اخلاقی، علمی و تاریخی او را درباره رژیم غذایی گیاه محور نشان می دهد. این کتاب به ما می گوید که چطور انتخاب غذایی مان می تواند روی اخلاق، سلامت و حتی اقتصاد جامعه تأثیر بگذارد، و اینکه چطور دوری از کشتار حیوانات، راهی برای صلح و آرامش درونی و بیرونی است. این اثر دعوتی است برای بازنگری در آنچه می خوریم و چگونگی زندگی مان.

صادق هدایت را خیلی ها فقط با «بوف کور» و داستان های تلخ و فلسفی اش می شناسند. اما این نویسنده بزرگ، جنبه های دیگری هم داشت که شاید کمتر به چشم آمده باشد. یکی از این جنبه ها، دغدغه های او درباره حقوق حیوانات و سبک زندگی گیاه خواری بود که در کتابی به اسم «فواید گیاهخواری» حسابی به آن پرداخته است. این کتاب که نزدیک به صد سال پیش نوشته شده، نه تنها هنوز هم کلی حرف برای گفتن دارد، بلکه از خیلی جهات، مثل یه راهنمای فکری برای کسانی می مونه که به دنبال یه زندگی با کیفیت تر و آگاهانه تر هستند. تو این مقاله، می خوایم یه سفر عمیق به دل این کتاب داشته باشیم و ببینیم هدایت چطور ما رو به دنیای گیاه خواری دعوت کرده.

مقدمه: چرا «فواید گیاهخواری» صادق هدایت هنوز خواندنی است؟

شاید فکر کنید یه کتاب قدیمی درباره گیاه خواری، الان دیگه چه حرفی می تونه داشته باشه؟ ولی حقیقت اینه که کتاب «فواید گیاهخواری» هدایت، فراتر از یه دستورالعمل غذایی ساده است. این اثر، یه جور مانیفست اخلاقی و فلسفیه که ریشه های عمیقی تو اندیشه های انسانی و جایگاه ما تو طبیعت داره. تو زمانی که هدایت این کتاب رو نوشت، حرف از گیاه خواری و حقوق حیوانات، شاید برای خیلی ها عجیب و غریب به نظر می رسید. اما امروز، با همه پیشرفت هایی که تو علم تغذیه و محیط زیست داشتیم، می بینیم که حرف های هدایت چقدر جلوتر از زمان خودش بوده و هنوز هم می تونه به ما کمک کنه تا تصمیم های بهتری برای سلامت خودمون و سیاره مون بگیریم.

این کتاب یه فرصته تا صادق هدایت رو از یه زاویه دیگه ببینیم؛ نویسنده ای که فقط تو دنیای داستان پردازی غرق نشده بود، بلکه دغدغه های عمیق اجتماعی و فلسفی هم داشت. تو این مطلب، قرار نیست فقط یه خلاصه خشک و خالی از کتاب بهتون بگیم، بلکه می خوایم تحلیل کنیم که هدایت چطور با استدلال های محکم، خواننده رو به فکر واداشته و چرا پیام این کتاب هنوزم تازگی داره و می تونه کلی تأمل برانگیز باشه. پس آماده باشید برای یه غواصی فکری تو دنیای یکی از خاص ترین آثار هدایت.

آشنایی با صادق هدایت؛ نویسنده ای ورای بوف کور

وقتی اسم صادق هدایت میاد، اولین چیزی که تو ذهن خیلی ها نقش می بنده، «بوف کور» و اون فضای مالیخولیایی و پر از رمزه. اما این مرد بزرگ ادبیات ایران، فقط داستان نویس نبود. اون یه متفکر بود، یه پژوهشگر، و یه منتقد اجتماعی که تو زمینه های مختلفی مطالعه و قلم زنی کرده بود. «فواید گیاهخواری» نمونه بارز این جنبه کمتر دیده شده از هدایته.

بیوگرافی مختصر و تحولات فکری هدایت

صادق هدایت سال ۱۲۸۱ تو یه خانواده سرشناس تو تهران به دنیا اومد. دوران تحصیلش رو هم تو ایران و هم تو اروپا (فرانسه) گذروند. همین تجربه زندگی تو غرب و آشنایی با فلسفه ها و جریان های فکری جدید اون زمان، حسابی روی جهان بینی اش تأثیر گذاشت. وقتی از اروپا برگشت، با نویسنده ها و روشنفکرای دیگه مثل بزرگ علوی و مسعود فرزاد دوست شد و این دوستی ها هم نقش مهمی تو شکل گیری اندیشه ها و آثارش داشت. هدایت به جز داستان، کلی مقاله، سفرنامه، و حتی نمایشنامه هم نوشته. «فواید گیاهخواری» تو اوایل دوران جوانیش و در ۲۵ سالگی (سال ۱۳۰۶) نوشته شده؛ یعنی قبل از اینکه شاهکارش، «بوف کور»، منتشر بشه. این نشون می ده که دغدغه های فکری عمیقش از همون سال های اولیه زندگی باهاش بوده.

این کتاب، توصیف دقیق و پرجزئیاتی از تفکرات هدایت در مورد زندگی و اخلاقیاتشه. این اثر یه جورایی یه نقطه عطف تو کارهای غیرداستانی هدایته و نشون می ده که اون چقدر به مسائل محیط زیستی و حقوق حیوانات اهمیت می داده. این کتاب، برخلاف خیلی از آثارش که پر از نماد و ایهامه، خیلی رک و پوست کنده حرفش رو می زنه و سعی می کنه با استدلال های منطقی، مخاطب رو قانع کنه.

ریشه های نگارش «فواید گیاهخواری»: انگیزه و تأثیرات

حالا شاید بپرسید چی شد که صادق هدایت تصمیم گرفت یه همچین کتابی بنویسه؟ خب، همونطور که می دونیم، هدایت یه روح حساس و عصیانگر داشت. اون از بی عدالتی ها و رنج هایی که انسان ها به خودشون و موجودات دیگه وارد می کردن، حسابی آزرده خاطر بود. گیاه خواری برای هدایت فقط یه رژیم غذایی نبود؛ یه فلسفه زندگی بود که با صلح، عدم خشونت و احترام به همه موجودات زنده گره خورده بود.

تأثیرات سفرش به اروپا و آشنایی با اندیشه های غربی درباره حقوق حیوانات و فلسفه گیاه خواری هم بی شک بی تأثیر نبوده. اون با مطالعه آثار متفکران بزرگ، به این نتیجه رسیده بود که انسان ها با گوشت خواری، هم به خودشون آسیب می زنن و هم به طبیعت. کتاب «انسان و حیوان» که سه سال بعد از «فواید گیاهخواری» منتشر شد، یه جورایی مکمل همین کتابه و نشون می ده که دغدغه های هدایت تو این زمینه چقدر جدی و ریشه دار بوده. این کتاب ها فقط درباره غذا خوردن نیستن؛ درباره طرز نگاه ما به دنیا و مسئولیت هامون تو قبالش حرف می زنن.

پیام اصلی کتاب: نگاه هدایت به ذات گیاهخوار انسان و چرایی آن

قلب تپنده کتاب «فواید گیاهخواری» صادق هدایت، این ایده است که انسان ذاتاً یک موجود گیاه خواره و دوری از این طبیعت اصلی، ریشه خیلی از مشکلات جسمی، روحی و اخلاقی ماست. هدایت با استدلال های مختلف، سعی می کنه این پیام رو به ما برسونه که کشتار و مصرف گوشت، نه تنها برای بدن ما ضرر داره، بلکه روح ما رو هم از لطافت و انسانیت دور می کنه.

حدیث آغازین و تلنگر اخلاقی

یکی از جالب ترین قسمت های کتاب، شروعش با یک حدیث معروف از حضرت علی (ع) است که می فرمایند: «شکم های خودتان را مقبره حیوانات نسازید.» این جمله کوتاه، یه تلنگر جدی اخلاقی به خواننده می زنه و از همون اول، فضای فکری کتاب رو مشخص می کنه. هدایت با انتخاب این حدیث، نشون می ده که بحث گیاه خواری، فراتر از یه انتخاب شخصی برای سلامتیه؛ یه بحث عمیق اخلاقی و معنویه که ریشه تو آموزه های دینی و حکمت بزرگان داره. این حدیث از ما می خواد که به حیوانات، نه به عنوان یه کالا یا یه منبع غذایی صرف، بلکه به عنوان موجوداتی که حق حیات دارن، نگاه کنیم و بهشون احترام بذاریم.

استدلال های محوری هدایت برای گیاه خواری

هدایت برای اثبات حرفش، دست به دامن جنبه های مختلفی می شه. اون فقط به یه بُعد نگاه نمی کنه، بلکه از دیدگاه های اخلاقی، علمی، تاریخی، ادبی و حتی اقتصادی، به موضوع گیاه خواری می پردازه تا یه تصویر جامع و کامل به خواننده بده. بیاید چند تا از استدلال های اصلیش رو مرور کنیم:

1. ساختار طبیعی بدن انسان: هدایت با بررسی دقیق آناتومی بدن انسان (دندان ها، دستگاه گوارش، طول روده و …) نشون می ده که بدن ما بیشتر شبیه به حیوانات گیاه خواره تا گوشت خوار. اون می گه دندان های ما برای پاره کردن گوشت های خام طراحی نشده، روده هامون برای هضم سریع گوشت کوتاه نیست و از همه مهم تر، ذات ما با خشونت و خونریزی سازگار نیست.
2. نقد مصرف گوشت به عنوان عملی غیرطبیعی: از نظر هدایت، اینکه ما برای خوردن گوشت، اول حیوان رو بکشیم، بعد تیکه تیکه اش کنیم، بپزیم و بعد با چنگال و چاقو بخوریم، نشون می ده که این کار خلاف طبیعت ماست. اون می گه اگه انسان ذاتاً گوشت خوار بود، باید مثل بقیه حیوانات گوشت خوار، خودش شکار می کرد و گوشت خام رو می خورد. این همه فرآیند و پخت و پز، فقط برای اینه که ماهیت حیوانی و خونین غذا رو از چشممون دور کنیم.
3. مضرات جسمی و روحی گوشت خواری: هدایت معتقده که مصرف گوشت نه تنها باعث بیماری های جسمی می شه (که اون زمان هم پزشک ها بهش اشاره می کردن)، بلکه روح انسان رو هم خشن و بی رحم می کنه. از نظر اون، جنگ طلبی، بی عاطفگی و دوری از ذات اصلی انسان، ریشه اش تو همین مصرف گوشته.
4. اخلاق و حقوق حیوانات: شاید این مهم ترین بخش از استدلال های هدایت باشه. اون می گه حیوانات هم مثل ما حس درد دارن، حق زندگی دارن و نباید به خاطر لذت یا شکم پرستی ما، جونشون رو از دست بدن. این دیدگاه، خیلی پیشروتر از زمان خودش بوده و امروزه تو جنبش های حقوق حیوانات حسابی بهش توجه می شه.

از دیدگاه صادق هدایت، «وقتی انسان به طبیعت اصلی خودش برگرده و از کشتار حیوانات دست برداره، در واقع قدم بزرگی به سمت صلح و آرامش واقعی برداشته.»

خلاصه که هدایت تو این کتاب، ما رو به چالش می کشه که به انتخاب های غذایی مون، نه فقط از دیدگاه سیر شدن، بلکه از دیدگاه اخلاقی، علمی و حتی انسانی نگاه کنیم و ببینیم چقدر می تونیم با تغییر دادن رژیم غذایی مون، دنیا رو جای بهتری برای زندگی همه موجودات زنده کنیم.

مروری بر فصول کتاب: آنچه صادق هدایت قدم به قدم برای ما آشکار می کند

صادق هدایت تو کتاب «فواید گیاهخواری»، خیلی منظم و با حوصله، تو دوازده فصل مختلف، همه ابعاد گیاه خواری رو زیر و رو می کنه. هر فصل مثل یه تکه پازل عمل می کنه که با کنار هم قرار گرفتنشون، یه تصویر کامل و قانع کننده از فلسفه گیاه خواری به دست میاد. بیاید با هم یه گشتی تو این فصل ها بزنیم.

دیباچه

اینجا، هدایت از اهمیت فوق العاده غذا تو زندگی ما می گه و اینکه چقدر کیفیت زندگی مون به نوع غذایی که می خوریم، بستگی داره. اون می گه دنیا داره عوض می شه و نیاز داریم که به سبک تغذیه مون یه نگاه اساسی بندازیم. یه جورایی زمینه سازی می کنه برای ورود به بحث گیاه خواری و نشون می ده که چرا باید این تغییرات رو جدی بگیریم.

فصل اول: فداییان شکم

این فصل واقعاً تکان دهنده است. هدایت اینجا با قلم بی پرده اش، رنج و درد حیواناتی رو به تصویر می کشه که فقط به خاطر شکم پرستی ما انسان ها، کشته می شن. اون از صنعت دامپروری انتقاد می کنه و می گه این همه جنایت و کشتار، فقط به خاطر ولع آدمیزاده. آمارهایی که از تعداد حیوانات کشته شده می ده، واقعاً آدم رو به فکر فرو می بره و یه تلنگر اساسی می زنه که به این موجودات بی گناه بیشتر توجه کنیم.

فصل دوم: خوراک طبیعی انسان

تو این فصل، هدایت حسابی علمی و منطقی جلو می ره. اون با استناد به تحقیقات و شباهت های ساختار بدنی انسان با حیوانات گیاه خوار، سعی می کنه ثابت کنه که ما ذاتاً گیاه خواریم. می گه اگه ما واقعاً گوشت خوار بودیم، باید مثل شیر و ببر با چنگ و دندون خودمون شکار می کردیم و گوشت خام رو می خوردیم، نه اینکه این همه مراحل رو طی کنیم تا گوشت رو قابل خوردن کنیم.

فصل سوم: تجزیه شیمیایی مواد خوراکی

اینجا، هدایت وارد جزئیات تغذیه ای می شه و از ارزش غذایی گیاهان و دسته های چهارگانه مواد غذایی حرف می زنه. توضیح می ده که چطور گیاهان به تنهایی می تونن تمام نیازهای بدن رو تأمین کنن و از اون طرف، چرا گوشت و فرآورده های حیوانی، به خاطر هضم نشدن کامل تو بدن، می تونن ریشه خیلی از بیماری ها باشن. یه جورایی به ما نشون می ده که طبیعت، بهترین دارو و غذا رو برای ما فراهم کرده.

فصل چهارم: تاریخ گیاهخواری

اگه فکر می کنید گیاه خواری یه پدیده جدیده، هدایت تو این فصل حسابی غافلگیرتون می کنه. اون ریشه های تاریخی گیاه خواری رو از تمدن های باستانی، از هندوستان گرفته تا یونان و روم باستان، پیگیری می کنه. نشون می ده که چطور خیلی از فیلسوف ها، دانشمندها و حتی ادیان مختلف، همیشه به گیاه خواری و عدم آزار حیوانات تأکید داشتن. این فصل به ما می فهمونه که گیاه خواری یه انتخاب شخصی مدرن نیست، بلکه یه جریان فکری عمیق تو طول تاریخ بشریت بوده.

فصل پنجم: مضرات گوشت

اسمش روشه! این فصل تمام و کمال به آسیب هایی می پردازه که مصرف گوشت می تونه به بدن انسان بزنه. هدایت با جمع آوری نظرات پزشکان و متخصصان اون زمان، لیست کاملی از بیماری ها و مشکلاتی رو ارائه می ده که ریشه شون تو گوشت خواریه. از مشکلات گوارشی گرفته تا بیماری های قلبی و عروقی، اینجا همه چی موشکافی می شه تا خواننده به عمق فاجعه پی ببره.

فصل ششم: پختن خوراک

این فصل یه قدم جلوتر می ره و حتی به پختن غذا هم شک می کنه! هدایت اینجا به رژیم خام گیاه خواری اشاره می کنه و دیدگاه طرفدارانش رو مطرح می کنه که می گن هر غذایی که پخته می شه، خواص اصلیش رو از دست می ده و مثل یه مرده خواری می مونه. اون معتقده که بهترین راه برای دریافت مواد مغذی، مصرف غذاها به صورت خام و طبیعیه.

فصل هفتم: اخلاق و گیاه خواری

این فصل واقعاً عمیق و پرمغزه. هدایت اینجا ابعاد اخلاقی گیاه خواری رو حسابی باز می کنه. از نقل قول های بزرگان تاریخ که گیاه خوار بودن می گه و تأکید می کنه که چطور دوری از کشتار، می تونه باعث بالا رفتن سطح اخلاقی و معنوی انسان بشه. یه بخش جالب این فصل، نقش زنان رو تو ترویج گیاه خواری و جلوگیری از مصرف گوشت پررنگ می کنه. همچنین، از دیدگاه اجتماعی هم به موضوع نگاه می کنه و می گه چطور نظام سرمایه داری و صنعت دامپروری، مردم رو به مصرف گوشت بیشتر تشویق می کنن تا سود خودشون رو ببرن و چطور دولت ها هم تو این بازی نقش دارن.

فصل هشتم: برتری گیاه خواری

بعد از اینکه هدایت حسابی از مضرات گوشت گفت، تو این فصل می آد و از فواید بی شمار گیاه خواری، هم از نظر جسمی، هم روحی و هم ذهنی حرف می زنه. اون با استناد به نظرات دانشمندان و پزشکان، نشون می ده که چطور با بازگشت به یه زندگی طبیعی و مصرف گیاهان، می تونیم سالم تر، شاداب تر و حتی باهوش تر باشیم. این فصل یه جورایی یه نور امید تو دل خواننده روشن می کنه و نشون می ده که یه راه بهتر برای زندگی وجود داره.

فصل نهم: آزمایش های عملی

یکی از ایرادهای رایج به گیاه خواری اینه که می گن آدم ضعیف می شه یا نمی تونه ورزشکار باشه. هدایت تو این فصل، با ارائه مثال های واقعی و نتایج تحقیقات پزشکی، این باور غلط رو از بین می بره. اون از ورزشکاران و قهرمانان گیاه خواری می گه که تونستن با این رژیم غذایی به اوج قدرت و توانایی برسن و ثابت می کنه که گیاه خواری نه تنها ضعف نمی آره، بلکه می تونه باعث افزایش استقامت و قدرت بدن هم بشه.

فصل دهم: اقتصاد و گیاه خواری

این فصل دیدگاه هدایت رو از جنبه اقتصادی باز می کنه. اون می گه بخش زیادی از زمین های کشاورزی دنیا به جای اینکه برای کشت محصولات غذایی انسان استفاده بشن، به پرورش دام اختصاص داده شدن. این در حالیه که بازدهی این زمین ها برای تولید گوشت، خیلی کمتر از تولید محصولات کشاورزیه. هدایت نتیجه می گیره که اگه مردم به گیاه خواری رو بیارن، کلی زمین آزاد می شه که می تونیم ازشون برای تولید غذای کافی برای همه مردم جهان استفاده کنیم و مشکل گرسنگی رو حل کنیم. یه جورایی داره یه راهکار جهانی برای امنیت غذایی ارائه می ده.

فصل یازدهم: جواب ایرادات

هر انتخاب جدیدی، یه سری سوال و شبهه هم با خودش میاره. هدایت تو این فصل، به رایج ترین ایراداتی که اون زمان به گیاه خواری می گرفتن، دونه به دونه جواب می ده. از کمبود پروتئین گرفته تا مزه غذاها و سختی تغییر رژیم غذایی، اون سعی می کنه با منطق و استدلال، این شبهات رو برطرف کنه و نشون بده که گیاه خواری، یه راه کاملاً شدنی و منطقیه.

فصل دوازدهم: انجام نامه (نتیجه گیری نهایی هدایت)

فصل آخر، مثل یه جمع بندی نهایی عمل می کنه. هدایت تو اینجا، چشم انداز خودش رو از آینده حقوق حیوانات و گیاه خواری تو جهان مطرح می کنه. اون با یه لحن پر از امید، آرزو می کنه که روزی بیاد که دیگه هیچ کشتارگاهی تو دنیا وجود نداشته باشه و انسان ها با دوری از خشونت و کشتار حیوانات بی گناه، به یه صلح و آرامش واقعی دست پیدا کنن. این فصل یه جورایی همون پیام اصلی و نهایی هدایته که ما رو به یه دنیای بهتر دعوت می کنه.

تأثیر و ماندگاری «فواید گیاهخواری» در گذر زمان

شاید براتون سوال پیش بیاد که یه کتابی که نزدیک به صد سال پیش نوشته شده، چطور می تونه تو دنیای امروز که هر روز اطلاعات جدیدی درباره تغذیه و سلامت میاد، هنوزم حرفی برای گفتن داشته باشه؟ خب، جوابش تو عمق دیدگاه و پیشرو بودن صادق هدایت نهفته است. «فواید گیاهخواری» صادق هدایت فقط یه کتاب تغذیه نیست؛ یه اثر فلسفی و اخلاقیه که دغدغه هایی رو مطرح می کنه که ماهیت انسانی دارن و تاریخ انقضا ندارن.

این کتاب تونسته و هنوز هم می تونه الهام بخش خیلی ها باشه. تو دوره ای که جنبش های حقوق حیوانات و محیط زیست حسابی جون گرفتن، حرف های هدایت درباره رنج حیوانات، اهمیت صلح و تأثیر تغذیه بر روح و روان انسان، از همیشه بیشتر شنیده می شه. خیلی از استدلال های اون زمانش، امروز هم با تحقیقات علمی جدید تأیید شده اند. مثلاً اون موقع هدایت درباره مضرات گوشت و ارتباطش با بیماری ها حرف می زد، و الان علم پزشکی هم همین رو تأیید می کنه.

البته، شاید بعضی از اطلاعات علمی اون زمان، امروز دقیق تر شده باشن، اما جوهر اصلی پیام هدایت، یعنی اخلاق، احترام به طبیعت و جستجوی سلامتی از طریق رژیم گیاهی، هنوزم پابرجاست. این کتاب تو شکل گیری و تقویت تفکر گیاه خواری و جنبش های مرتبط با حقوق حیوانات تو ایران نقش مهمی داشته و هنوز هم به عنوان یه منبع مهم برای علاقه مندان به این حوزه محسوب می شه.

چگونه کتاب «فواید گیاهخواری» را تهیه و مطالعه کنیم؟

اگه با خوندن این خلاصه، حسابی کنجکاو شدید که خود کتاب رو هم بخونید، خبر خوب اینه که این اثر ارزشمند هنوزم تو دسترس قرار داره. این کتاب بارها و بارها تجدید چاپ شده و می تونید نسخه های چاپی اون رو از انتشارات مختلفی تهیه کنید. مثلاً نشر مجید یکی از ناشرهاییه که این کتاب رو منتشر کرده و معمولاً تو کتابفروشی های بزرگ یا فروشگاه های اینترنتی پیدا می شه.

برای اونایی که بیشتر اهل کتاب های دیجیتالن و دوست دارن کتاب رو تو گوشی یا تبلتشون بخونن، نسخه های الکترونیکی «فواید گیاهخواری» هم موجوده. پلتفرم هایی مثل فیدیبو و کتابراه این کتاب رو تو آرشیو خودشون دارن و می تونید با چند کلیک ساده، اون رو دانلود کنید و شروع به خوندن کنید. اگه واقعاً به بحث گیاه خواری، حقوق حیوانات یا اندیشه های عمیق صادق هدایت علاقه دارید، بهتون پیشنهاد می کنم حتماً این کتاب رو کامل مطالعه کنید. خلاصه هر چقدر هم خوب باشه، نمی تونه جای تجربه مستقیم خوندن متن اصلی رو بگیره و با این کتاب، یه گوشه دیگه از ذهن صادق هدایت رو کشف می کنید.

نتیجه گیری: دعوتی به تأمل از سوی یک روشنفکر

همونطور که دیدیم، کتاب «فواید گیاهخواری» صادق هدایت چیزی فراتر از یه راهنمای رژیم غذایی ساده است. این یه دعوت عمیق به تفکره؛ دعوتی از طرف یه روشنفکر پیشرو که دغدغه اش نه فقط سلامت جسم انسان، بلکه سلامت روح و اخلاق بشریت بود. هدایت تو این کتاب، ما رو به چالش می کشه که به نقش خودمون تو طبیعت، به مسئولیت هامون در قبال حیوانات و به تأثیر عمیق انتخاب های روزمره مون روی خودمون و دنیای اطرافمون فکر کنیم.

این کتاب یه تلنگر قویه برای هر کسی که می خواد یه زندگی آگاهانه تر، صلح آمیزتر و سالم تر داشته باشه. پیام هدایت بعد از سال ها هنوزم تازه و پررنگه: با انتخاب یه رژیم غذایی گیاه محور، نه تنها به جسم خودمون کمک می کنیم، بلکه قدم بزرگی به سمت مهربانی بیشتر، صلح درونی و جهانی و احترام به همه موجودات زنده برمی داریم. خوندن این اثر، یه پنجره جدید رو به روی ذهن ما باز می کنه و کمک می کنه تا بخشی از اندیشه پربار و دغدغه مند یکی از بزرگترین نویسنده های ایران رو بهتر بفهمیم.