تلاش های صادق قطب زاده برای تحویل شاه به ایران

به گزارش خبرگزاری اکسکو شامگاه دوشنبه سی ام اکسکو ۵۸ نه ماه پس از پیروزی انقلاب شاه مخلوع ایران برای معالجه ی سرطان شش ساله ی خود که حالا دیگر به مراحل خطرناکی رسیده بود وارد آمریکا و به سرعت در بیمارستان «کورنل» نیویورک بستری شد. ۱۳ روز بعد دانشجویان مسلمان پیرو خط امام سفارت آمریکا در تهران را تسخیر کردند و کارکنان آن را به گروگان گرفتند. خواسته ی آنان این بود که آمریکا باید شاه را برای محاکمه به ایران تحویل دهد تا آن ها گروگان ها را آزاد کنند.

در پی فشار روزافزون حکومت ایران به دولت آمریکا شاه روز یکشنبه ۱۱ آذر ۵۸ از بیمارستان نیویورک مستقیما به یک پایگاه هوایی در تگزاس منتقل شد و پس از ۱۳ روز در پی هماهنگی های آمریکا با دولت پاناما روز شنبه ۲۴ آذر ۵۸ تگزاس را به مقصد پاناما ترک کرد.

شامگاه همان روز جودی پاول سخن گوی مطبوعاتی کاخ سفید درباره ی انتقال شاه به پاناما اظهار داشت: «دولت پاناما پس از قبول شاه اعلام کرد که امیدوارم است خروج شاه مخلوع از ایالات متحده باعث خاتمه ی صلح آمیز بحران فعلی و آزادی ۵۰ گروگان آمریکایی در سفارت آمریکا در تهران شود.» (بامداد امروز ۲۵ آذر ۵۸)

اطلاعیه کاخ سفید

کاخ سفید نیز در همان روز انتقال شاه از تگزاس به پاناما (شنبه ۲۴ آذر ۱۳۵۸) در همین باره اطلاعیه ای به شرح زیر منتشر کرد:

«شاه سابق ایران پایگاه هوایی لاک لند را امروز صبح به مقصد پاناما ترک کرد او در پاسخ به یک دعوت قدیمی دولت پاناما در آن جا اقامت خواهد گزید. دولت پاناما اظهار امیدواری کرده است که تقبل اقامت شاه سابق در پاناما از سوی آن دولت باعث خاتمه صلح آمیز بحران فعلی گردد. کارتر نیز به آریستیدس رویو (رئیس جمهور پاناما) تشکر مردم آمریکا را به خاطر اقدام انسان دوستانه ی دولت پاناما ابراز داشته است.» (بامداد امروز ۲۵ آذر ۱۳۵۸)

دو درخواست رسمی از پامانا مبنی بر استرداد شاه

روز جمعه سی آذر ۱۳۵۸ درست شش روز پس از ورود شاه به پاناما شورای انقلاب و دولت ایران از طریق وزارت امور خارجه طی دو یادداشت جداگانه از دولت و رئیس جمهوری پاناما به طور رسمی درخواست کرد شاه را به ایران تحویل دهند.

در یادداشتی که صادق قطب زاده وزیر امور خارجه ی ایران خطاب آقای «رویو» رئیس جمهوری پاناما نوشت با تاکید بر این نکته که در استرداد شاه سرعت عمل به خرج دهند گفته شد: «اسناد قانونی و کلیه ی مستندات قابل استفاده در اقدامات استرداد که در پاناما انجام خواهد شد طبق خواسته های مقامات ذی صلاح کشور پاناما ارائه خواهد گردید.»

متن نامه قطب زاده به رئیس جمهور پاناما

ترجمه ی متن فرانسوی نامه ی صادق قطب زاده وزیر امور خارجه ی ایران به رئیس جمهوری پاناما به شرح زیر بود:

تهران سی آذرماه ۱۳۵۸

عالیجناب

احتراما از جانب شورای انقلاب اسلامی ایران بدین وسیله درخواست رسمی دولت ایران را مبنی بر استرداد محمدرضا پهلوی که اخیرا به پاناما انتقال یافته است تسلیم می نماید.

در این مورد یادداشتی به شرح پیوست که ضمن آن بالاختصار دلایل عمده در تایید تقاضای مان مطرح شده به وزارت امور خارجه ی جمهوری پاناما تسلیم گردیده است.

اسناد قانونی و کلیه ی مستندات قابل استفاده در اقدامات استرداد که در پاناما انجام خواهد شد طبق خواسته های مقامات ذی صلاح کشور شما ارائه خواهد گردید.

با وقوف و احترام کامل نسبت به مبارزات پیگیر ضد امپریالیستی ملت و دولت پاناما که تحت لوای آن مبارزات ملت شما توانست حاکمیت خود را بر کانال پاناما مستقر کند و ضمن ستایش از پشتیبانی وسیع پاناما در جهت سرنگونی رژیم دیکتاتوری و فاسد و سرسپرده سوموزا و با ابراز تحسین نسبت به مبارزات روزانه ای که شما در جوار ملت های مستضعف و تحت استثمار برای کسب آزادی و عدالت در قاره آمریکای لاتین به آن مبادرت می ورزید ملت ایران تردیدی ندارد که علیرغم فشارهای امپریالیسم آمریکا ملت و دولت پاناما حضور شاه ظالم و جنایتکار را در سرزمین خود تحمل نخواهد نمود.

شورای انقلاب اسلامی ایران محترمانه از جنابعالی استدعا دارد درخواست استرداد شاه را در چارچوب اختیارات قانونی خود مورد اجابت قرار داده و ترتیبات انجام آن را تسریع فرمایید.

با احترام

صادق قطب زاده – وزیر امور خارجه و عضو شورای انقلاب اسلامی ایران (بامداد امروز سه شنبه چهارم دی ۱۳۵۸)

متن نامه صادق قطب زاده به وزیر خارجه پاناما

صادق قطب زاده وزیر وقت امور خارجه ی ایران یادداشت تلگرافی دیگری نیز خطاب به وزیر خارجه ی پاناما فرستاد که در آن به تفصیل در مورد جنایات آمریکا در ایران و کشورهای دیگر سخن به میان آمد و دلایل و مستندات حقوقی و بین المللی برای استرداد شاه مخلوع اقامه شد. ترجمه ی متن فرانسوی یادداشت به شرح زیر بود:

تهران سی ام آذرماه ۱۳۵۸

وزارت امور خارجه ی جمهوری اسلامی ایران

با ابراز تعارفات خود به وزارت امور خارجه ی جمهوری پاناما و در رابطه با انتقال محمدرضا پهلوی به پاناما به وسیله ی ایالات متحده بدین وسیله توجه ملت و دولت پاناما را نسبت به موضع ملت و دولت ایران درباره ی این مسئله جلب می نماید:

ملت ایران همواره مراتب همدردی و تحسین و تمجید خود را نسبت به مبارزات پیگیر ملت های آمریکای لاتین علیه برتری طلبی و امپریالیسم ایالات متحده در این قاره ابراز داشته و طی مبارزات حق طلبانه ی ملت پاناما برای استقرار حاکمیت خود در کانال پاناما احساس همبستگی را با ملت پاناما داشته است. دولت ایالات متحده برای خنثی نمودن این قیام حق طلبانه از مبادرت به توطئه چینی و اعمال فشار از طرق مختلف بر دولت های مورد نظر بالاخص دولت شما به خاطر اهمیت منافع نظامی و اقتصادی آمریکا در منطقه ی کانال پاناما هرگز دریغ ننموده است.

وضع اسفناک شیلی بارزترین نمونه از توطئه های آمریکا در جهت حفظ منافع یک جانبه ی خود می باشد.

با تمام این اوصاف مردم شجاع آمریکای لاتین با وقوف کامل به جنایات امپریالیسم در کشورهای شان دست اتحاد و دوستی به سوی مردم و کشورهای برادر دراز نموده و نیرویی تازه برای کسب استقلال در نهاد خود احساس نمودند. تازه ترین نمونه این مبارزات قیام پیروزمندانه ایست که در کشور نیکاراگوئه علیه دیکتاتور فاسد و سرسپرده ی آمریکا یعنی سوموزا به وقوع پیوست. بدیهی است که بدون کمک و پشتیبانی ملت های برادر به خصوص ملت پاناما ساندینیست های رزمنده به تنهایی در چنین فرصت کوتاهی قادر به سرنگون نمودن این دیکتاتور منفور نمی گردیدند.

درباره ی شاه مخلوع ایران که از فاسدترین و منفورترین دیکتاتورهای عصر حاضر به شمار می رفت باید این نکته را یادآوری نمود پس از آن که مردم مکزیک یک صدا از قبول مجدد او امتناع ورزیدند دولت پانام تسلیم فشار آمریکا شد و به انتقال این جنایتکار به سرزمین خود تن در داد.

ملت شما به نوبه ی خود نسبت به حضور شاه جنایتکار در پاناما بانک اعتراض برداشت و تظاهرات خیابانی چند روز اخیر موید این اعتراضات است علیرغم قدرت نمایی دولت آمریکا ما اطمینان داریم که ملت شما همچنان علیه سلطه جویی این دولت با سایر ملت های هم رزم به مبارزه ی خود ادامه خواده داد.

ممکن است دولت پاناما در برابر جبهه گیری افکار عمومی برای استرداد شاه مخلوع به سنت دیرینه ی کشورهای آمریکای لاتین در مورد پناهندگی سیاسی استناد نماید لیکن طبق ماده ی ۲-۱۴ اعلامیه ی جهانی حقوق بشر حق پناهندگی را در مورد جنایات غیرسیاسی (جنایات مربوط به حقوق عمومی) نمی توان قابل استناد دانست. آیا جنایات و کشتارها و شکنجه هایی که به دست شاه مخلوع در ایران انجام شده است را می توان با هیچ انگیزه ی سیاسی توجیه نمود؟

کلیه ی گزارشاتی که طی ده سال اخیر توسط سازمان های غیردولتی که شهرت جهانی دارند تنظیم گردیده و تمام بررسی هایی که به وسیله ی جمعیت های بی طرف انجام شده مشعر بر این حقیقت است که شاه مخلوع و هم دستان او مجرم به ارتکاب جنایات بی شمار ازجمله نقض فاحش و گسترده و مداوم حقوق بشر در ایران بوده اند ده ها هزار ایرانی از خانواده ها و نزدیکان شهدا می توانند جنایاتی را که مستقیما به فرمان شاه در این مملکت ارتکاب یافته است برملا نمایند.

دامنه ی جنایات شاه به مقیاسی است که جامعه ی بین المللی نمی تواند خود را از آن منفک احساس کند و در چنین شرایطی صحبت از عهدنامه ی استرداد بین دو کشور به میان آوردن و دم از اعطای حق پناهندگی سیاسی زدن مورد ندارد.

جنایات محمدرضا پهلوی را در چارچوب «جنایت علیه بشریت» به آن نحوی که در دادگاه نورمبرگ مطرح شد و مورد تایید کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد واقع گردید باید تعریف و توصیف نمود. جای تردید نیست که اعطای حق پناهدگی به عاملین جرم علیه بشریت به معنی پشت پا زدن به موازین اخلاقی بین المللی و میدان دادن به تبهکاران و جانیان و به بازیچه گرفتن سنت شریف و دیرینه ی حق پناهندگی سیاسی در مورد آزادی خواهان واقعی است.

با درخواست استرداد شاه مخلوع ملت ایران به دنبال ارضای احساسات انتقام جویانه نیست بلکه خواهان آن است که شاه مخلوع جواب گوی جنایات خود بوده و از دسیسه هایی که از طریق ارتکاب آن ها مدت بیست وپنج سال به کمک عمال ساواک فریاد حق طلبانه ی مردم ایران را در گلوهای شان خفه کرد پرده بردارد.

با تقاضای استرداد شاه مخلوع ملت ایران می خواهد به جهانیان ثابت نماید که مردم مستضعف جهان از این پس به قدرت های امپریالیست اجازه نخواهند داد تا سرنوشت ملت ها را به بازی گرفته یا حیثیت ملی آن ها را جریحه دار نموده و یا از طریق کودتا مطامع پلید خود را با دستیاری سرسپردگان خود به آن ملت ها تحمیل نمایند.

در این مبارزات ضد امپریالیستی کلیه ی مردم مستضعف جهان می باید متفق باشند و امیدواریم که ملت و دولت پاناما با درک عمق این مبارزات از پذیرفتن اوامر ایالات متحده امتناع کرده و شاه مخلوع را به ایران مسترد نمایند.

وزارت امور خارجه ی جمهوری اسلامی ایران فرصت را جهت اعلام احترامات فائقه به وزارت امور خارجه ی جمهوری پاناما مغتنم می شمارد. (بامداد امروز سه شنبه چهارم دی ۱۳۵۸)

۲۵۹