انواع کانال های تاسیساتی و ساختمانی

کانال‌های تاسیساتی و ساختمانی نقش حیاتی در انتقال سیالاتی مانند هوا آب و سایر مایعات در ساختمان‌ها و صنایع مختلف ایفا می‌کنند. این کانال‌ها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی هستند. در ادامه به بررسی انواع مختلف کانال‌های تاسیساتی و ساختمانی به ویژه کانال‌های فلکسیبل می‌پردازیم.

انواع کانال‌های تاسیساتی بر اساس شکل ظاهری

• کانال‌های گرد: این نوع کانال‌ها به دلیل داشتن سطح مقطع دایره‌ای کمترین اصطکاک را با سیال در حال جریان دارند و در نتیجه راندمان بالاتری دارند. کانال‌های گرد معمولاً از جنس ورق گالوانیزه یا استیل ساخته می‌شوند.
• کانال‌های چهارگوش: این کانال‌ها به دلیل شکل ظاهری خود در فضاهای محدود و با محدودیت‌های هندسی بهتر جای می‌گیرند. آن‌ها معمولاً از جنس ورق گالوانیزه یا استیل ساخته می‌شوند.
• کانال‌های اسپیرال: این کانال‌ها ترکیبی از کانال‌های گرد و چهارگوش هستند و به صورت مارپیچ تولید می‌شوند. آن‌ها هم مزایای کانال‌های گرد و هم مزایای کانال‌های چهارگوش را دارند.

انواع کانال‌های تاسیساتی بر اساس جنس

• کانال‌های فلزی: این کانال‌ها معمولاً از جنس ورق گالوانیزه استیل یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. آن‌ها مقاومت بالایی در برابر حرارت و خوردگی دارند و برای سیستم های تهویه هوا مناسب اند.
• کانال‌های پلاستیکی: این کانال‌ها از جنس PVC یا پلی اتیلن ساخته می‌شوند. آن‌ها سبک مقاوم در برابر خوردگی و عایق حرارتی هستند. معمولا کانال های پلاستیکی ارزانتر هستند و برای تخلیه هوا و انتقال مواد کاربرد دارند.
• کانال‌های پارچه‌ای: این کانال‌ها از جنس پارچه‌های مقاوم در برابر حرارت و سایش ساخته می‌شوند و معمولاً برای سیستم‌های تهویه موقت استفاده می‌شوند.
• کانال‌های فلکسیبل: کانال فلکسیبل از جنس مواد انعطاف‌پذیر مانند PVC پلی اتیلن یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا نصب و جابجایی آن‌ها بسیار آسان است.

انواع کانال‌های فلکسیبل

• کانال‌های فلکسیبل تک جداره: این کانال‌ها از یک لایه مواد انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند و برای انتقال هوا با دمای معمولی مناسب هستند.
• کانال‌های فلکسیبل دو جداره: این کانال‌ها از دو لایه مواد انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند و بین دو لایه آن‌ها عایق حرارتی قرار دارد. این کانال‌ها برای انتقال هوای گرم یا سرد مناسب هستند.
• کانال‌های فلکسیبل آلومینیومی: این کانال‌ها از یک لایه آلومینیوم و یک لایه عایق حرارتی ساخته می‌شوند. آن‌ها مقاومت بالایی در برابر حرارت و رطوبت دارند.

کاربردهای کانال‌های تاسیساتی

• سیستم‌های تهویه مطبوع: برای انتقال هوای گرم یا سرد به فضاهای مختلف ساختمان.
• سیستم‌های تهویه صنعتی: برای انتقال هوا و گازهای صنعتی در کارخانه‌ها و صنایع مختلف.
• سیستم‌های تخلیه هوا: برای تخلیه هوای آلوده و دود از ساختمان‌ها.
• سیستم‌های انتقال مواد: برای انتقال مواد پودری و گرانولی در صنایع مختلف.

انتخاب نوع کانال مناسب

انتخاب نوع کانال مناسب برای هر پروژه به عوامل مختلفی از جمله نوع سیال دمای سیال فشار سیال محیط کاری اندازه و شکل فضا و بودجه بستگی دارد.

چه عواملی در انتخاب کانال تاثیرگذارند؟

برای پاسخ به سوال فوق لازم است نخست پاسخ به سوالات زیر را مشخص کنیم:

• چه چیزی را می‌خواهیم جابه‌جا کنیم؟ اگر می‌خواهیم هوا را جابه‌جا کنیم کانال‌های فلزی یا پلاستیکی مناسب هستند. اما اگر بخواهیم آب گرم یا سرد را انتقال دهیم به کانال‌های مقاوم در برابر خوردگی نیاز داریم.
• چقدر گرم یا سرد است؟ اگر سیال ما خیلی گرم یا خیلی سرد است به کانالی نیاز داریم که بتواند این دما را تحمل کند.
• با چه سرعتی می‌خواهیم جابه‌جا کنیم؟ هرچه سرعت جریان بیشتر باشد کانال باید بزرگ‌تر و قوی‌تر باشد.
• محیط کارمان چگونه است؟ اگر محیط ما مرطوب خورنده یا پر گرد و غبار است به کانالی نیاز داریم که در برابر این شرایط مقاوم باشد.
• چه فضایی داریم؟ اگر فضای محدودی داریم کانال‌های گرد یا فلت ممکن است مناسب‌تر باشند.
• بودجه ما چقدر است؟ هر نوع کانال هزینه‌های نصب و نگهداری متفاوتی دارد.
• چه استانداردهایی باید رعایت شود؟ استانداردهای ساختمانی و ایمنی باید در انتخاب کانال رعایت شوند.

به طور خلاصه:

انتخاب کانال مناسب مثل انتخاب لباس مناسب است. باید به شرایط محیط نوع سیال بودجه و استانداردهای موجود توجه کنیم. بهترین راه برای انتخاب کانال مناسب مشورت با یک مهندس تاسیسات است.

به زبان ساده‌تر:

وقتی می‌خواهیم سیستم تهویه یک ساختمان را طراحی کنیم باید نوع کانال مناسب را انتخاب کنیم. این انتخاب مثل انتخاب لباس برای یک مهمانی است. کانال باید متناسب با شرایط ساختمان و کاری که باید انجام دهد انتخاب شود. مثلاً اگر محیط کارمان خیلی گرم است باید کانالی انتخاب کنیم که گرما را به خوبی تحمل کند. یا اگر فضایمان محدود است باید کانالی انتخاب کنیم که جاگیر نباشد.

مزایای کانال‌های فلکسیبل

• نصب آسان: به دلیل انعطاف‌پذیری بالا نصب کانال‌های فلکسیبل بسیار آسان است.
• هزینه پایین: نسبت به کانال‌های فلزی هزینه تولید و نصب کانال‌های فلکسیبل کمتر است.
• وزن سبک: کانال‌های فلکسیبل وزن کمی دارند و حمل و نقل آن‌ها آسان است.
• انعطاف‌پذیری بالا: کانال‌های فلکسیبل به راحتی در فضاهای پیچیده و محدود قابل نصب هستند.

محدودیت‌های کانال‌های فلکسیبل

• مقاومت کمتر در برابر سایش و پارگی: نسبت به کانال‌های فلزی کانال‌های فلکسیبل مقاومت کمتری در برابر سایش و پارگی دارند.
• افت فشار بیشتر: به دلیل اصطکاک بیشتر افت فشار در کانال‌های فلکسیبل بیشتر از کانال‌های گرد است.

انواع کانال‌ها بر اساس نحوه تولید

همانطور که گفتیم انواع مختلفی از کانال‌های تهویه وجود دارد که هر کدام برای کار خاصی مناسب هستند.

فکر کن کانال‌های تهویه مثل لوله‌های آب هستند. هر لوله برای جابه‌جایی نوع خاصی از مایع و با مقدار مشخصی استفاده می‌شود. کانال‌های تهویه هم همینطورند اما به جای آب هوا را جابه‌جا می‌کنند.

انواع کانال‌ها بر اساس روش ساخت:

• کانال‌های رول فرمینگ: این کانال‌ها شبیه به قوطی‌های کنسرو ساخته می‌شوند. یک ورق فلزی را می‌پیچند و شکل می‌دهند. این نوع کانال‌ها ساده و ارزان هستند.
• کانال‌های جوشکاری شده: این کانال‌ها از تکه‌های فلزی که به هم جوش داده شده‌اند ساخته می‌شوند. این نوع کانال‌ها برای شکل‌های پیچیده و اندازه‌های بزرگ مناسب هستند.
• کانال‌های اکسترود شده: این کانال‌ها شبیه به ماکارونی ساخته می‌شوند. یک ماده مانند پلاستیک را از یک قالب عبور می‌دهند تا شکل بگیرد.
• کانال‌های اسپیرال: این کانال‌ها شبیه به فنر هستند. یک ورق فلزی را به صورت مارپیچ می‌پیچند. این نوع کانال‌ها برای انتقال حجم زیادی از هوا مناسب هستند.

نتیجه‌گیری

کانال‌های تاسیساتی و ساختمانی در انواع مختلفی تولید می‌شوند و هر کدام دارای مزایا و محدودیت‌های خاص خود هستند. انتخاب نوع کانال مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد و باید با توجه به نیازهای پروژه انجام شود. کانال‌های فلکسیبل به دلیل مزایایی مانند نصب آسان و هزینه پایین در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.