۵ آبان در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری اکسکو تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم وقایع مهم مصادف با امروز ۵ آبان برابر ۲۶ اکتبر را ورق می زنیم.  

*** 

اورل اشتین 

۲۶ اکتبر ۱۹۴۳ میلادی برابر با ۵ آبان ۱۳۲۲ خورشیدی سِر مارک اورل اشتین باستان شناس و جغرافی دان مجارستانی بریتانیایی متولد بوداپست درگذشت. او سفرها و تحقیقاتش در آسیای مرکزی به ویژه در ترکستان چین نکات زیادی را در مورد نقش استراتژیک این منطقه جغرافیایی در تاریخ فاش کرد. سال ۱۹۰۶ اشتین گروهی از اجساد مومیایی شده را در نزدیکی لولان در آسیای مرکزی کشف کرد. بدن آنها که به خوبی حفظ شده بود با لباس های پشمی پوشیده شده بود و کلاه های نمدی بلندی که با پرهای زیبا تزئین شده بود بر سر داشتند. مردان ریش داشتند و صورتشان اروپایی به نظر می رسید. اشتین آنها را به حدود ۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نسبت داد. او همچنین در ایران هم کاوش هایی انجام داد و در سال ۱۹۳۶ میلادی بازدیدی از استان سیستان و بلوچستان در شرق ایران داشت.  

گائتانو آرتورو کروکو 

۲۶ اکتبر ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۵ آبان ۱۲۵۶ خورشیدی گائتانو آرتورو کروکو مخترع ایتالیایی پیشرو در علم هوانوردی و فضایی به دنیا آمد. کروکو کشتی های هوایی انقلابی طراحی کرد و در سال ۱۹۰۶ طرح چرخه ای اولیه را برای روتورهای بالگرد ثبت کرد. در حالی که طراحی بالگردها در مراحل ابتدایی خود بود کروکو تشخیص داد که اگر قرار است بالگرد در پرواز رو به جلو به درستی کار کند راهی برای تغییر چرخه روی پره ها نیاز است. او تعدادی کشتی هوایی را در اوایل قرن بیستم طراحی کرد و در دهه ۱۹۲۰ به طراحی موتورهای موشک روی آورد. کروکو انجمن موشک ایتالیا را در سال ۱۹۵۱ تأسیس کرد و کمک های زیادی به نظریه پرواز فضایی کرد. او محاسبه کرد که یک فضاپیما می تواند از زمین به مریخ سفر کند یک پرواز شناسایی در مریخ  انجام دهد و در مجموع حدود یک سال بعد به زمین بازگردد. 

ایگور ایوانوویچ سیکورسکی 

۲۶ اکتبر ۱۹۷۲ میلادی برابر با ۵ آبان ۱۳۵۱ خورشیدی ایگور ایوانوویچ سیکورسکی طراح بال گرد و هواپیمای مسافربری درگذشت. او در سال ۱۹۱۳ اولین هواگرد بال ثابت چند موتوره و در سال ۱۹۱۴ اولین هواپیمای مسافربری را طراحی کرد و به پرواز درآورد. سیکورسکی در سال ۱۹۱۹ به آمریکا مهاجرت و در سال ۱۹۲۳ شرکت هوانوردی سیکورسکی را تاسیس کرد که به عنوان یکی از بزرگترین و بهترین شرکت های تولیدکننده بال گرد شناخته می شود. سیکورسکی در سال ۱۹۳۹ نخستین هلیکوپتر قابل استفاده را با نام ووت-سیکورسکی وی اس-۳۰۰ طراحی کرد و با اصلاح طرح خودش بال گرد سیکورسکی ار-۴ را ساخت که در سال ۱۹۴۲ اولین هلیکوپتری شد که به تولید انبوه رسید. 

چارلز پرتیوس اشتاینمتز 

 ۲۶ اکتبر ۱۹۲۳ میلادی برابر با ۵ آبان ۱۳۰۲ خورشیدی چارلز پرتیوس اشتاینمتز مهندس برق و مخترع آلمانی آمریکایی درگذشت. او به نظریه های آنالیز ریاضی سامانه های جریان متناوب و تثبیت آنها به عنوان شکل ترجیحی انرژی الکتریکی در ایالات متحده و در سراسر جهان کمک کرد. به طوری که می توان گفت بدون فرمول های ریاضی او امکان استفاده از نیروی برق جریان متناوب وجود نداشت. سال ۱۹۸۳ اشتاینمتز به شرکت تازه سازماندهی شده جنرال الکتریک پیوست و در آنجا مهندس و سپس تا زمان مرگش مشاور بود. تحقیقات اولیه او در مورد هیسترزیس (از دست دادن قدرت به دلیل مقاومت مغناطیسی) او را به مطالعه جریان متناوب سوق داد که می تواند تلفات هیسترزیس را در موتورها از بین ببرد. او کار جدید گسترده ای در مورد نظریه جریان متناوب (AC) برای استفاده مهندسان برق انجام داد. آخرین تحقیق او در مورد رعد و برق و تهدید آن برای خطوط برق AC جدید بود. اشتاینمتز مسئول گسترش صنعت برق در ایالات متحده بود.