نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت: راهنمای کامل برای گرفتن ارث پدری و مادری
وقتی یکی از عزیزانمون رو از دست میدیم، علاوه بر بار سنگین غم و اندوه، یه عالمه کار اداری و قانونی هم هست که باید سر و کله بزنیم. یکی از اولین و مهم ترین کارها، گرفتن گواهی انحصار وراثت هست. این گواهی در واقع یه سند رسمی هست که تکلیف همه چی رو روشن می کنه؛ یعنی دقیقاً میگه کی ها وارث متوفی هستن، نسبتشون باهاش چیه و هر کدوم چقدر از ارث می برن.
اگه شما هم تو این موقعیت قرار گرفتین و نمی دونید چطور باید برای این گواهی اقدام کنید یا از کجا شروع کنید، تنها نیستید. خیلی ها از پیچ وخم های اداری و حقوقی سر در نمی آرن و دنبال یه راهنمای ساده و قدم به قدم هستن. نگران نباشید، چون اینجا قراره همه چیز رو از سیر تا پیاز براتون توضیح بدیم. از مدارک لازم گرفته تا نحوه تنظیم یه نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت کامل و کاربردی، همه رو کنار هم می ذاریم تا خودتون بتونید این مسیر رو با کمترین دغدغه طی کنید.
هدف ما اینه که با زبون خودمونی و البته دقیق، تمام نکات مهم رو بهتون بگیم تا دیگه سردرگم نشید و با خیال راحت، پرونده انحصار وراثت عزیزتون رو پیگیری کنید. پس با ما همراه باشید تا یه بار برای همیشه این غول بی شاخ و دم رو شکست بدیم.
گواهی انحصار وراثت چیه و چرا هر ورثه ای بهش احتیاج داره؟
گواهی انحصار وراثت یه جور برگه رسمی هست که دادگاه (یا بهتره بگیم شورای حل اختلاف) صادرش می کنه و توش مشخصات دقیق ورثه قانونی یه نفر که فوت کرده، نوشته میشه. این برگه میگه که چه کسانی وارث اون مرحوم هستن، رابطه شون باهاش چی بوده (مثلاً همسر، فرزند، پدر و مادر و…) و در نهایت سهم هر کدوم از اموال و دارایی هاش چقدره. اگه این گواهی نباشه، عملاً هیچ کاری از دست ورثه برنمی آد و نمی تونن به اموال متوفی دست بزنن.
اهمیت و کاربردهای انحصار وراثت
شاید بپرسید خب، حالا چرا این گواهی انقدر مهمه؟ راستش رو بخواهید، بدون اون، چرخ خیلی از کارهای اداری و مالی لنگ می مونه. بیایید چند تا از مهم ترین کاربردهاش رو با هم ببینیم:
- برداشت از حساب های بانکی: اگه متوفی حساب بانکی یا صندوق امانات داشته باشه، بانک بدون این گواهی به شما اجازه برداشت نمیده.
- انتقال املاک و دارایی ها: برای اینکه خونه، زمین، ماشین یا هر دارایی دیگه ای که به اسم متوفی بوده، به اسم ورثه بشه، حتماً باید گواهی انحصار وراثت رو داشته باشید. اداره ثبت اسناد، دفترخانه ها و پلیس راهور (برای ماشین) بدون این گواهی هیچ اقدامی نمی کنن.
- دریافت حقوق بازنشستگی یا مستمری: اگه متوفی مستمری بگیر یا بازنشسته بوده، برای اینکه ورثه بتونن حقوق یا مستمری ایشون رو دریافت کنن، باید این گواهی رو ارائه بدن.
- تکلیف سهام و اوراق بهادار: سهام بورس یا هر اوراق بهادار دیگه ای که به اسم متوفی باشه، فقط با همین گواهی میشه بین ورثه تقسیم و منتقل بشه.
- حل و فصل اختلافات: متاسفانه گاهی اوقات بر سر ارث و میراث بین ورثه اختلاف پیش میاد. این گواهی، با مشخص کردن سهم قانونی هر کس، تا حد زیادی می تونه جلوی این دعواها رو بگیره و حرف آخر رو بزنه.
- تسویه بدهی ها و مطالبات: اگه متوفی بدهی داشته یا از کسی طلبکار بوده، برای پیگیری این امور هم به گواهی انحصار وراثت نیاز هست.
انحصار وراثت محدود و نامحدود؛ چه فرقی با هم دارن؟
گواهی انحصار وراثت دو نوع داره: محدود و نامحدود.
انحصار وراثت محدود: این نوع گواهی برای مواقعی صادر میشه که ارزش کل دارایی های متوفی (به قول حقوقی ها، ترکه) از یه مبلغ مشخصی کمتر باشه. این مبلغ هر سال تغییر می کنه و توسط قوه قضائیه اعلام میشه. خوبی انحصار وراثت محدود اینه که سریع تر صادر میشه و دیگه نیازی به آگهی تو روزنامه کثیرالانتشار نداره. بیشتر پرونده های انحصار وراثت از همین نوع هستن.
انحصار وراثت نامحدود: اگه ارزش اموال متوفی بیشتر از اون مبلغ تعیین شده باشه، باید برای انحصار وراثت نامحدود اقدام کنید. تفاوت اصلیش اینه که بعد از ثبت درخواست، یه آگهی تو روزنامه منتشر میشه تا اگه کسی ادعایی داره یا خودش رو وارث میدونه، مراجعه کنه. این مرحله باعث میشه صدور گواهی کمی بیشتر طول بکشه، معمولاً حدود یک ماه بیشتر.
حالا که فهمیدیم گواهی انحصار وراثت چقدر مهم و کاربردیه، بریم سراغ اینکه چطور باید برای گرفتنش اقدام کنیم.
قبل از هر کاری: مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت رو کامل کن
مهم ترین قدم تو مسیر گرفتن گواهی انحصار وراثت، جمع آوری مدارکه. اگه مدارکتون کامل نباشه، پرونده تون هی عقب میفته و بیشتر از حد معمول اذیت میشید. پس با دقت این بخش رو بخونید و همه چیز رو آماده کنید:
مدارک مربوط به متوفی
- گواهی فوت: این اولین و مهم ترین مدرکه. باید اصل یا کپی برابر اصلش رو داشته باشید. این گواهی رو از اداره ثبت احوال یا بیمارستانی که متوفی فوت کرده، می تونید بگیرید.
- شناسنامه متوفی: اصل شناسنامه و کپی برابر اصلش لازمه.
- کارت ملی متوفی: اصل کارت ملی و کپی برابر اصلش هم جزو مدارک ضروریه.
- عقدنامه (برای همسر دائمی): اگه متوفی همسر دائمی داشته، اصل یا رونوشت عقدنامه به همراه کپی برابر اصلش برای اثبات رابطه زوجیت لازمه.
مدارک مربوط به وراث
- شناسنامه و کارت ملی وراث: اصل و کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی ورثه، حتی اگه صغیر باشن یا خارج از کشور باشن، لازمه. اگه یکی از ورثه هم خودش فوت کرده باشه، باید گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت اون وارث فوت شده رو هم ارائه بدید.
- استشهادیه محضری: این یکی از بخش هاییه که خیلی ها باهاش مشکل دارن. استشهادیه یه فرم چاپیه که توش شهود (یعنی افرادی که متوفی و ورثه رو میشناسن) گواهی میدن که متوفی همین ورثه رو داشته و ورثه دیگه ای نداره.
- برای انحصار وراثت محدود، معمولاً به دو شاهد نیاز هست.
- برای انحصار وراثت نامحدود، حداقل سه شاهد لازمه.
- امضای شهود باید حتماً تو دفتر اسناد رسمی (محضر) توسط سردفتر گواهی بشه. یعنی شهود باید با شناسنامه و کارت ملی خودشون به محضر برن و جلوی سردفتر امضا کنن.
سایر مدارک مهم
- رسید پرداخت هزینه های دادرسی: برای ثبت دادخواست، باید هزینه ای رو پرداخت کنید که تو دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بهتون میگن.
- وصیت نامه (اگه وجود داره): اگه متوفی وصیت نامه رسمی یا عادی داشته باشه، کپی برابر اصلش باید پیوست دادخواست بشه تا سهم موصی له (کسی که براش مالی تو وصیت نامه در نظر گرفته شده) مشخص بشه.
- مدارک مربوط به مالیات بر ارث: قبلاً برای گرفتن گواهی انحصار وراثت باید گواهی پرداخت مالیات بر ارث رو ارائه میدادین، اما طبق قوانین جدید (مصوبه برنامه هفتم توسعه و اصلاحات بعدی) دیگه برای صدور گواهی انحصار وراثت نیازی به ارائه این گواهی نیست. اما حواستون باشه که برای انتقال اموال متوفی به نام ورثه، هنوز هم باید مالیات بر ارث پرداخت بشه. پس این رو از هم جدا بدونید.
یادتون باشه که جمع آوری دقیق و کامل مدارک، مهم ترین مرحله تو پروسه انحصار وراثته. اگه مدارکتون ناقص باشه، پرونده تون هی رفت و برگشت میخوره و وقت زیادی از دست میدید. پس با حوصله همه رو آماده کنید.
مراحل درخواست گواهی انحصار وراثت: قدم به قدم تا رسیدن به گواهی
حالا که مدارک رو آماده کردید، نوبت به اقدام عملی میرسه. مراحل کلی درخواست گواهی انحصار وراثت رو با هم مرور می کنیم:
۱. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
دیگه مثل قدیم نیست که برای هر کاری مستقیم برید دادگاه. الان اول باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. این دفاتر نقش واسطه رو دارن و دادخواست شما رو ثبت می کنن. یادتون نره که قبل از رفتن به این دفاتر، حتماً تو سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید. چون ابلاغیه های قضایی الکترونیکی ارسال میشه و اگه ثنا نداشته باشید، از جریان پرونده بی خبر می مونید.
۲. ثبت دادخواست انحصار وراثت
تو دفتر خدمات قضایی، باید فرم درخواست گواهی انحصار وراثت رو پر کنید. مدارکی که جمع کردین رو هم بهشون میدید تا اسکن و پیوست پرونده کنن. کارشناس دفتر، دادخواست شما رو ثبت میکنه و یه کد رهگیری بهتون میده.
۳. ارسال پرونده به شورای حل اختلاف
بعد از ثبت دادخواست تو دفاتر خدمات قضایی، پرونده شما به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی فرستاده میشه. این شورا مرجع اصلی رسیدگی به درخواست های انحصار وراثته.
۴. انتشار آگهی (فقط برای انحصار وراثت نامحدود)
اگه درخواست شما برای انحصار وراثت نامحدود باشه (یعنی ارزش ترکه متوفی زیاد باشه)، شورای حل اختلاف دستور میده که یه آگهی تو یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر بشه. این آگهی به مدت یک ماه منتشر میشه و توش اعلام میشه که درخواست گواهی انحصار وراثت برای فلان شخص داده شده. اگه تو این مدت کسی ادعای وراثت داشت یا اعتراض داشت، باید به شورا مراجعه کنه.
یکی از اهداف برنامه هفتم توسعه، این بود که گواهی انحصار وراثت حداکثر تا ۲۰ روز بعد از فوت به ذینفعان برسه و نیازی به حضور فیزیکی نباشه. این طرح هنوز به طور کامل عملیاتی نشده و معمولاً این فرآیند زمان بیشتری میبره. پس انتظار نداشته باشید پرونده تون ظرف ۲۰ روز تموم بشه؛ بیشتر اوقات یک تا دو ماه طول میکشه، و گاهی حتی بیشتر.
۵. بررسی پرونده و صدور گواهی
بعد از طی مراحل بالا و اگه اعتراضی نباشه، شورای حل اختلاف پرونده رو بررسی می کنه و با توجه به مدارک و شهادت شهود، گواهی انحصار وراثت رو صادر می کنه. این گواهی رو میتونید از همون شورای حل اختلاف یا از طریق سامانه ثنا پیگیری و دریافت کنید.
چطور دادخواست انحصار وراثت رو بنویسیم؟ (یه راهنمای خودمانی برای پر کردن فرم)
تنظیم دادخواست انحصار وراثت شاید به نظر پیچیده بیاد، اما اگه بخش های مختلفش رو بشناسید و با دقت پر کنید، کار سختی نیست. دفاتر خدمات قضایی فرم های آماده ای دارن، اما دونستن جزئیاتش بهتون کمک می کنه که اشتباهی پیش نیاد و پرونده تون سریع تر راه بیفته.
اجزای اصلی یک دادخواست انحصار وراثت
یه دادخواست معمولاً شامل بخش های زیره:
۱. خواهان (درخواست دهنده)
- کی می تونه خواهان باشه؟ هر کدوم از ورثه متوفی یا حتی ذینفعان دیگه مثل طلبکاران، موصی له (کسی که تو وصیت نامه براش چیزی در نظر گرفته شده) یا وصی (کسی که وظیفه اجرای وصیت نامه رو داره) می تونن این درخواست رو بدن. معمولاً یکی از فرزندان یا همسر متوفی خواهان میشه.
- مشخصات خواهان: باید مشخصات کامل کسی که داره درخواست میده، شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس دقیق محل زندگی و کد پستی رو وارد کنید.
۲. خوانده (کسی که علیه او درخواست میشه)
- کی ها خوانده هستن؟ در پرونده انحصار وراثت، معمولاً تمام ورثه دیگه ای که جزو خواهان ها نیستن، به عنوان خوانده در نظر گرفته میشن. هدف اینه که همه ورثه از این فرآیند مطلع بشن.
- مشخصات خوانده: مثل خواهان، باید مشخصات کامل (نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس دقیق و کد پستی) همه خوانده ها رو بنویسید.
- نکته مهم: اگه از آدرس یا مشخصات کامل یکی از ورثه خبر ندارید، می تونید قید کنید «مجهول المکان». در این صورت، دادگاه ممکنه دستور بده که مشخصات این ورثه در روزنامه آگهی بشه تا باخبر بشن.
۳. وکیل یا نماینده قانونی
- اگه وکیل گرفتید، مشخصات کامل وکیل رو تو این قسمت بنویسید. اگه وراث صغیر یا محجور (بچه های زیر ۱۸ سال یا کسانی که توانایی اداره امورشون رو ندارن) بین ورثه هستن، قیم قانونی اون ها به عنوان نماینده قانونی وارد میشه.
۴. خواسته یا موضوع و بهای آن
- این بخش خیلی ساده است: «تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت» رو بنویسید. معمولاً بهای این خواسته غیرمالی تلقی میشه.
۵. دلایل و منضمات دادخواست (مدارک پیوست)
- تو این قسمت باید لیست دقیقی از همه مدارکی که قبلاً آماده کردید و قراره به دادخواست پیوست کنید رو بنویسید. مثلاً:
- کپی برابر اصل گواهی فوت متوفی
- کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی متوفی
- کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث
- اصل استشهادیه محضری (گواهی امضا شده توسط سردفتر)
- کپی برابر اصل عقدنامه (اگه متوفی همسر دائمی داشته)
- کپی برابر اصل وصیت نامه (اگه وصیت نامه وجود داره)
- فیش واریزی هزینه های دادرسی
۶. شرح دادخواست (مهم ترین بخش)
اینجا جاییه که باید داستان رو تعریف کنید؛ اینکه کی فوت کرده، کی ها وارثش هستن و چرا درخواست گواهی رو دارید. سعی کنید مختصر و مفید بنویسید، اما همه اطلاعات ضروری رو هم شامل بشید. این قسمت لحنش کمی رسمی تره ولی ما با مثال، خودمونیش می کنیم:
«ریاست محترم شورای حل اختلاف (نام شهر محل اقامت متوفی)
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند که شادروان [نام و نام خانوادگی متوفی]، فرزند [نام پدر متوفی]، با شماره ملی [شماره ملی متوفی] و شماره شناسنامه [شماره شناسنامه متوفی]، متولد [تاریخ تولد متوفی] و صادره از [محل صدور شناسنامه متوفی]، در تاریخ [تاریخ دقیق فوت] در اقامتگاه دائمی خود واقع در [آدرس کامل محل اقامت متوفی] فوت نموده است.
ورثه حین الفوت (یعنی کسانی که در زمان فوت زنده بودند) شادروان فوق الذکر، بر اساس رابطه نسبی و سببی و پیروی از مذهب اسلام، عبارتند از:
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی همسر دائمی]، فرزند [نام پدر همسر]، به شماره ملی [شماره ملی همسر]، همسر دائمی متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند اول]، فرزند [نام پدر (متوفی)]، به شماره ملی [شماره ملی فرزند اول]، فرزند متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند دوم]، فرزند [نام پدر (متوفی)]، به شماره ملی [شماره ملی فرزند دوم]، فرزند متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی پدر متوفی]، فرزند [نام پدر پدر متوفی]، به شماره ملی [شماره ملی پدر متوفی]، پدر متوفی (در صورتی که در زمان فوت متوفی در قید حیات بوده).
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی مادر متوفی]، فرزند [نام پدر مادر متوفی]، به شماره ملی [شماره ملی مادر متوفی]، مادر متوفی (در صورتی که در زمان فوت متوفی در قید حیات بوده).
لازم به ذکر است که متوفی هیچ وارث دیگری جز افراد ذکر شده در بالا نداشته و ندارد و اینجانب/اینجانبان [نام خواهان/خواهان ها] به عنوان یکی از وراث (یا ذینفع) متوفی و با هدف مشخص شدن ورثه قانونی و سهم الارث هر یک جهت انجام امور مربوط به ترکه (شامل تقسیم اموال، برداشت از حساب های بانکی، انتقال اسناد و غیره)، اقدام به تنظیم این دادخواست نموده ام/نموده ایم.
لذا با تقدیم این دادخواست و مدارک پیوست، از آن ریاست محترم تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت از نوع [محدود/نامحدود – با توجه به ارزش ترکه] برای متوفی فوق الذکر مورد استدعاست.»
نکات کلیدی برای تنظیم دقیق دادخواست
- دقت در اطلاعات: حواستون باشه که همه اطلاعات هویتی، تاریخ ها و آدرس ها رو با نهایت دقت و بدون غلط املایی وارد کنید. یه اشتباه کوچیک می تونه پرونده رو به تأخیر بندازه.
- همه ورثه رو معرفی کنید: حتی اگه با یکی از ورثه مشکل دارید یا ازش خبر ندارید، اسمش رو تو دادخواست بیارید و در صورت عدم اطلاع از آدرس، عبارت «مجهول المکان» رو ذکر کنید.
- امضا و تاریخ: حتماً دادخواست رو امضا کنید و تاریخ ثبت رو هم بنویسید.
نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت: فرم آماده برای شما
همونطور که قول دادیم، اینجا یه نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت کامل رو براتون می نویسیم که می تونید با پر کردن جاهای خالی، ازش استفاده کنید. این فرم برای یه سناریوی رایج (همسر و فرزندان) طراحی شده، اما توضیح میدیم که چطور برای سناریوهای دیگه هم تغییرش بدید.
بسمه تعالی
دادخواست
| بخش | اطلاعات مورد نیاز | راهنمای پر کردن |
|---|---|---|
| مشخصات خواهان | نام: [نام] نام خانوادگی: [نام خانوادگی] نام پدر: [نام پدر] شماره ملی: [شماره ملی] شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه] تاریخ تولد: [تاریخ تولد] محل اقامت: [آدرس دقیق] کد پستی: [کد پستی] شماره تماس: [شماره تماس] |
مشخصات کامل یکی از ورثه یا ذینفعان را وارد کنید. معمولاً یکی از فرزندان بزرگ تر یا همسر متوفی. |
| مشخصات خوانده | نام: [نام] نام خانوادگی: [نام خانوادگی] نام پدر: [نام پدر] شماره ملی: [شماره ملی] شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه] تاریخ تولد: [تاریخ تولد] محل اقامت: [آدرس دقیق یا مجهول المکان] کد پستی: [کد پستی یا ——] شماره تماس: [شماره تماس یا ——] | مشخصات کامل سایر ورثه را وارد کنید. اگر آدرس دقیق یک وارث را نمی دانید، کلمه مجهول المکان را بنویسید. این بخش باید برای هر یک از خوانده ها تکرار شود. |
| وکیل یا نماینده قانونی | نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی وکیل] شماره پروانه وکالت: [شماره] محل اقامت: [آدرس دفتر وکیل] | اگر وکیل دارید، این بخش را پر کنید. در غیر این صورت، نیازی به پر کردن نیست. برای وراث صغیر یا محجور، مشخصات قیم قانونی آن ها وارد می شود. |
| خواسته یا موضوع و بهای آن | تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت | این بخش ثابت است و تغییری نمی کند. |
| دلایل و منضمات دادخواست (مدارک پیوست) | ۱. کپی برابر اصل گواهی فوت متوفی ۲. کپی برابر اصل شناسنامه متوفی ۳. کپی برابر اصل کارت ملی متوفی ۴. کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث ۵. اصل استشهادیه محضری (با گواهی امضای سه شاهد در محضر) ۶. کپی برابر اصل عقدنامه (در صورت وجود همسر دائمی) ۷. کپی برابر اصل وصیت نامه (در صورت وجود وصیت نامه) ۸. فیش واریزی هزینه های دادرسی |
لیست دقیق مدارکی که قبلاً آماده کرده اید و پیوست دادخواست می کنید. حتماً چک کنید که چیزی از قلم نیفتد. |
ریاست محترم شورای حل اختلاف شهرستان [نام شهر محل اقامت متوفی]
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند:
شادروان مرحوم [نام و نام خانوادگی متوفی]، فرزند [نام پدر متوفی]، به شماره ملی [شماره ملی متوفی]، متولد [تاریخ تولد متوفی] و صادره از [محل صدور شناسنامه متوفی]، در تاریخ [تاریخ دقیق فوت: سال/ماه/روز] در اقامتگاه دائمی خود واقع در [آدرس کامل و دقیق محل اقامت متوفی] به رحمت ایزدی پیوسته اند.
ورثه حین الفوت آن مرحوم، بر اساس مقررات قانونی و شرعی، به شرح زیر می باشند:
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی همسر متوفی]، فرزند [نام پدر همسر]، به شماره ملی [شماره ملی همسر]، همسر دائمی متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند اول متوفی]، فرزند [نام پدر (متوفی)]، به شماره ملی [شماره ملی فرزند اول]، فرزند (پسر/دختر) متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی فرزند دوم متوفی]، فرزند [نام پدر (متوفی)]، به شماره ملی [شماره ملی فرزند دوم]، فرزند (پسر/دختر) متوفی.
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی پدر متوفی]، فرزند [نام پدر پدر متوفی]، به شماره ملی [شماره ملی پدر متوفی]، پدر متوفی. (اگر در قید حیات بودند)
- آقا/خانم [نام و نام خانوادگی مادر متوفی]، فرزند [نام پدر مادر متوفی]، به شماره ملی [شماره ملی مادر متوفی]، مادر متوفی. (اگر در قید حیات بودند)
(در صورتی که وراث دیگری مانند پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر، برادر، عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آنها وجود دارند، باید در ادامه لیست بالا با ذکر نسبت دقیق، اطلاعات آنها نیز وارد شود. اگر هیچ کدام از افراد ذکر شده در ردیف ۴ و ۵ زنده نیستند، این ردیف ها را حذف کنید و در صورت وجود وراث از طبقه های بعدی، آن ها را اضافه کنید.)
لذا با توجه به فوت نامبرده و به منظور تعیین وراث قانونی، نسبت آن ها با متوفی و سهم الارث هر یک از ماترک به جا مانده و همچنین انجام امور اداری و مالی مربوطه (از قبیل تقسیم ترکه، انتقال اسناد، وصول مطالبات و غیره)، اینجانب/اینجانبان (نام خواهان/خواهان ها) با تقدیم این دادخواست و ضمائم آن، از ریاست محترم شورای حل اختلاف مورد استدعا دارم/داریم که دستورات مقتضی برای صدور گواهی انحصار وراثت (از نوع [محدود/نامحدود] با توجه به ارزش ترکه متوفی) را صادر فرمایید.
پیشاپیش از بذل توجه و دستور مساعد شما کمال تشکر را دارم.
با احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی خواهان: [نام کامل خواهان]
تاریخ: [تاریخ ارائه دادخواست]
امضاء:
چند نکته برای استفاده از این نمونه فرم:
- سناریوهای خاص: این فرم یک نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت کلی است. اگر متوفی فرزند، همسر یا پدر و مادر در قید حیات ندارد، باید لیست وراث را متناسب با طبقه های ارث تغییر دهید. مثلاً اگر متوفی فرزند نداشته باشد و پدر و مادرش زنده باشند، پدر و مادر جزو وراث طبقه اول هستند. اگر هیچ کدام از وراث طبقه اول زنده نباشند، نوبت به طبقه دوم (پدربزرگ و مادربزرگ، خواهر و برادر) می رسد.
- وراث صغیر: اگر بین ورثه، فرزندان زیر ۱۸ سال وجود دارند، سرپرستی آن ها (پدر، پدربزرگ پدری) یا قیم قانونی آن ها باید اقدامات مربوط به انحصار وراثت را انجام دهد و مشخصات قیم به عنوان نماینده قانونی در دادخواست درج شود.
نکته های مهم حقوقی و ریزه کاری هایی که باید بدونی
گرفتن گواهی انحصار وراثت فقط پر کردن یه فرم و ارائه چند تا مدرک نیست؛ یه سری نکات حقوقی هم هست که دونستنشون می تونه حسابی بهتون کمک کنه و جلوی دردسرهای احتمالی رو بگیره.
ذینفع کیست و چه کسی می تواند درخواست دهد؟
گفتیم که هر کدوم از ورثه می تونن برای گواهی انحصار وراثت درخواست بدن. اما علاوه بر ورثه، یه سری افراد دیگه هم هستن که بهشون ذینفع میگیم و اونا هم حق دارن این درخواست رو داشته باشن:
- طلبکاران متوفی: اگه متوفی به کسی بدهکار بوده و طلبکار میخواد طلبش رو از اموال متوفی وصول کنه، به این گواهی نیاز داره.
- موصی له: اگه تو وصیت نامه متوفی، مالی برای کسی در نظر گرفته شده باشه، اون فرد (موصی له) هم میتونه درخواست گواهی انحصار وراثت رو بده.
- وصی: کسی که تو وصیت نامه، متوفی بهش وظیفه اجرای وصیت نامه اش رو سپرده، برای انجام وظایفش به این گواهی نیاز داره.
انحصار وراثت غیابی؛ تکلیف ورثه مجهول المکان
گاهی اوقات ممکنه یکی از ورثه متوفی در دسترس نباشه، یا آدرس و مشخصات دقیقش رو ندونیم، یا اصلاً خارج از کشور باشه و نتونه حضوری مراجعه کنه. در این حالت، دادگاه به درخواست شما دستور میده که مشخصات اون وارث در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی بشه تا اگه خودش یا وکیلش اطلاعی از این آگهی پیدا کردن، خودشون رو معرفی کنن. این کار باعث میشه زمان صدور گواهی کمی بیشتر طول بکشه.
چه زمانی به وکیل متخصص احتیاج داریم؟
درسته که خودتون هم می تونید مراحل انحصار وراثت رو پیگیری کنید، اما تو بعضی موارد، کمک گرفتن از یه وکیل متخصص ارث، حسابی به دردتون می خوره و خیالتون رو راحت می کنه:
- اختلاف بین ورثه: اگه بین ورثه بر سر تقسیم ارث، بدهی ها یا هر موضوع دیگه ای اختلاف و کشمکش وجود داره، حضور وکیل می تونه به حل و فصل عادلانه کمک کنه.
- پیچیدگی ترکه (اموال): اگه متوفی اموال زیادی تو جاهای مختلف (مثل املاک متعدد، سهام، کسب وکار، اموال خارج از کشور) داشته باشه، مدیریت و انتقال اون ها به وکیل نیاز داره.
- وراث خارج از کشور: اگه بعضی از ورثه مقیم خارج از کشور باشن، پیچیدگی های اداری و کنسولی زیاد میشه که وکیل می تونه به خوبی از پسش بربیاد.
- وراث صغیر یا محجور: اگه بین ورثه، افراد صغیر (زیر ۱۸ سال) یا محجور باشن و قیم قانونی نداشته باشن، وکیل می تونه برای تعیین قیم و پیگیری امور اون ها کمک کنه.
- وصیت نامه های پیچیده یا مشکوک: اگه وصیت نامه متوفی ابهامی داشته باشه یا صحت و سقمش مورد تردید باشه، وکیل میتونه راهنمایی تون کنه.
هزینه های انحصار وراثت چقدره؟
هزینه های گواهی انحصار وراثت شامل چند بخشه:
- هزینه دادرسی: این مبلغ ثابت نیست و به ارزش کل اموال متوفی بستگی داره. تو دفاتر خدمات قضایی بهتون میگن چقدر باید پرداخت کنید.
- هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: این دفاتر هم برای ثبت دادخواست و اسکن مدارک، هزینه ای دریافت می کنن.
- هزینه آگهی روزنامه (فقط برای انحصار وراثت نامحدود): اگه پرونده شما از نوع نامحدود باشه، باید هزینه انتشار آگهی تو روزنامه رو هم پرداخت کنید.
- هزینه استشهادیه محضری: برای گواهی امضای شهود تو دفتر اسناد رسمی هم باید مبلغی پرداخت کنید.
بعد از صدور گواهی انحصار وراثت چه کارهایی باید انجام داد؟
گرفتن گواهی انحصار وراثت یه مرحله خیلی مهمه، اما پایان کاره نیست. بعد از اینکه گواهی رو گرفتید، نوبت به اقدامات عملی برای تقسیم و انتقال اموال میرسه:
- مراجعه به اداره دارایی (امور مالیاتی): برای پرداخت مالیات بر ارث و گرفتن گواهی پایان کار مالیاتی. همونطور که قبلاً گفتیم، برای گرفتن گواهی انحصار وراثت دیگه نیازی به این گواهی نیست، اما برای انتقال اموال به نام ورثه، باید مالیات بر ارث رو پرداخت کرده باشید.
- مراجعه به بانک ها: برای برداشت وجوه از حساب های متوفی یا انتقال سهام و اوراق بهادار.
- مراجعه به ادارات ثبت اسناد و املاک: برای انتقال سند املاک و مستغلات.
- مراجعه به پلیس راهور (اداره راهنمایی و رانندگی): برای انتقال سند خودرو.
- مراجعه به سازمان تأمین اجتماعی یا سایر صندوق های بازنشستگی: برای دریافت مستمری یا حقوق بازنشستگی متوفی.
گواهی انحصار وراثت مثل یه کلید میمونه. تا وقتی این کلید رو نداشته باشی، نمیتونی قفل صندوقچه ارث رو باز کنی و به اموال دسترسی پیدا کنی. پس با دقت و پیگیری، این کلید رو به دست بیار.
کلام آخر
فوت عزیزانمون، جدای از غم و غصه ای که روی دلمون میذاره، ما رو با یه سری مراحل قانونی و اداری روبرو می کنه که شاید خیلی ها ازش سر در نیاریم. گواهی انحصار وراثت یکی از همون مراحل اولیه و حیاتیه که اگه به درستی و با دقت انجام نشه، میتونه بعداً دردسرهای زیادی برامون درست کنه و کارها رو حسابی عقب بندازه.
امیدواریم این راهنمای جامع و خودمانی، تونسته باشه ابهامات شما رو برطرف کنه و بهتون کمک کنه که با دید بازتر و اطلاعات کامل تر، سراغ نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت برید و پرونده تون رو جلو ببرید. یادتون باشه که دقت، صبر و پیگیری، سه رکن اصلی موفقیت تو این مسیر هستن. اگه سوالات پیچیده تری داشتید یا احساس کردید پرونده تون نیاز به تخصص بیشتری داره، هیچ وقت از مشورت با یه وکیل متخصص دریغ نکنید. ما اینجا هستیم تا با اطلاعات درست، این مسیر رو براتون هموارتر کنیم و بدونید که تو این راه، تنها نیستید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت (رایگان و قابل ویرایش)" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نمونه درخواست گواهی انحصار وراثت (رایگان و قابل ویرایش)"، کلیک کنید.
