دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته

برای مطالبه وجه سفته، باید به دادگاه حقوقی مراجعه کنی. اگه مبلغ سفته تا 200 میلیون ریال باشه، شورای حل اختلاف صلاحیت داره و اگه بیشتر از این مبلغ باشه، دادگاه عمومی حقوقی صالح به رسیگی هست. یادت باشه، سفته پرونده کیفری نداره و نمی تونی از طریق اداره ثبت هم پیگیرش باشی.

خب، راستش رو بخوای، تو معاملات و کارهای روزمره، سفته خیلی استفاده میشه. از تضمین یه وام کوچیک گرفته تا قراردادهای بزرگ تر، سفته یه ابزار مالی قابل اعتماده. اما مشکل از جایی شروع میشه که یکی به تعهدش عمل نمی کنه و مبلغ سفته پرداخت نمیشه. اونجاست که دارنده سفته میمونه و یه برگ کاغذ که باید برای وصولش کلی دردسر بکشه. اینجاست که اهمیت دونستن دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته خودش رو نشون میده.

اگه ندونی باید کجا بری و چه مراحلی رو طی کنی، ممکنه هم وقتت الکی هدر بره و هم کلی هزینه اضافی رو دستت بمونه. حتی ممکنه حق و حقوقت هم از بین بره. تو این مقاله قراره با هم قدم به قدم پیش بریم و از تعریف سفته گرفته تا ریزه کاری های حقوقی و اینکه دقیقاً کدوم دادگاه یا مرجع صلاحیت داره، همه رو با زبون ساده و خودمونیش بررسی کنیم تا ته و توی ماجرا دستت بیاد و بدونی تو این شرایط باید چیکار کنی.

سفته چیه اصلاً؟ بیا یه نگاهی بندازیم به فته طلب!

قبل از اینکه سراغ دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته بریم، بیاید ببینیم اصلا سفته چیه و چه فرقی با مثلاً چک داره. سفته یا همون فته طلب، یه جور سند تجاریه که توش یه نفر (بهش میگن صادرکننده یا متعهد) قول میده یه مبلغ مشخص رو تو یه تاریخ خاص یا هر وقت که دارنده سفته درخواست کرد (عندالمطالبه)، به نفر دیگه (که دارنده سفته یا متعهدٌ له هست) پرداخت کنه. این سند یه جور تعهده، نه دستور پرداخت به بانک مثل چک یا حواله به نفر سوم مثل برات.

توی سفته، برخلاف چک که بانک طرفه، اینجا خود صادرکننده مستقیماً تعهد میده. مثلاً حسن آقا از علی آقا گوشی میخره و به جای پول نقد، یه سفته بهش میده. تو این مثال، حسن آقا صادرکننده و متعهدِ پرداخت وجهه، و علی آقا هم دارنده و کسیه که باید پول رو بگیره. ممکنه توی سفته، پای نفرات دیگه ای مثل ظهرنویس ها (کسایی که سفته رو به بقیه منتقل کردن) یا ضامن ها (کسایی که پرداخت صادرکننده رو تضمین کردن) هم به میون بیاد.

اگه همه چیز طبق اصول قانونی پیش بره و شما تشریفات لازم رو رعایت کنی، سفته یه سند خیلی قدرتمنده که میتونه حقت رو برگردونه. پس دونستن ارکان اصلی سفته مثل مبلغ، تاریخ سررسید، نام گیرنده (یا اینکه در وجه حامل باشه)، امضا و مهم تر از همه، واخواست سفته که بعداً مفصل بهش میرسیم، خیلی مهمه.

چرا باید بدونیم دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته کجاست؟

شاید بپرسی اصلاً این صلاحیت دادگاه دیگه چیه و چرا اینقدر پیچیده اش می کنیم؟ به زبان ساده، صلاحیت دادگاه یعنی اینکه کدوم دادگاه (یا مرجع قضایی) حق داره به یه پرونده خاص رسیدگی کنه. اگه از همون اول اشتباه بری و پرونده ات رو تو یه مرجع یا دادگاه اشتباهی مطرح کنی، فقط وقتت تلف میشه و احتمالاً پرونده ات رد میشه. تازه ممکنه هزینه های الکی هم بدی.

برای همین، شناخت دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته مثل دونستن مسیر درست تو یه جاده پرپیچ و خمه. اگه راه رو بلد نباشی، یا به مقصد نمیرسی، یا خیلی دیر میرسی و کلی سختی میکشی. نکته خیلی مهم دیگه اینه که دعوای مطالبه وجه سفته، یه دعوای کاملاً حقوقی محسوب میشه. یعنی چی؟ یعنی سفته مثل چک جنبه کیفری نداره و نمیشه از بابت عدم پرداختش، طرف مقابل رو جلب کرد یا زندانیش کرد. پس دنبال دادگاه کیفری نگرد که راه اشتباهیه.

قانون گذار برای این اسناد تجاری یه سری قوانین خاص گذاشته که با قوانین عادی فرق میکنه. این قوانین به دارنده سفته یه سری مزیت ها میده، اما به شرطی که درست و در زمان خودش عمل کنی. پس، اگه میخوای حقت رو بگیری و تو مراحل قانونی گیر نکنی، باید خوب بدونی که صلاحیت دادگاه برای سفته چیه و کجا باید دادخواستت رو ثبت کنی.

سفته، این سند تجاری کارراه انداز، چه مزایایی داره؟ (البته اگه تشریفات رو رعایت کنی!)

سفته فقط یه کاغذ نیست؛ اگه بدونی چطور ازش استفاده کنی و تشریفات قانونی رو رعایت کنی، یه سند حقوقی خیلی قویه که مزایای خاص خودش رو داره. این مزایا باعث میشه که سفته تو معاملات تجاری و مالی، یه گزینه پرکاربرد باشه. دادگاه صالح برای مطالبه سفته هم وقتی پرونده ات میره جلو، به همین امتیازات توجه میکنه و بر اساس اون حکم میده. حالا بیاید ببینیم این مزایا چیا هستن:

تعهد مستقل سفته: یه سند، یه تعهد جدا!

توی قوانین مدنی عادی، اگه یه معامله ای باطل بشه یا فسخ بشه، قراردادها و اسناد مرتبط با اون معامله هم باطل میشن. مثلاً اگه یه خونه ای رو بخری و بعداً معلوم بشه فروشنده حق فروشش رو نداشته، قرارداد خرید و فروش و هر سند پولی که بابتش دادی هم باطل میشه. اما تو سفته فرق میکنه. تعهد پرداخت مبلغ سفته، از اون معامله اصلی (که سفته بابتش صادر شده) مستقله. به این میگن وصف تنجیزی یا استقلال تعهدات.

یعنی چی؟ یعنی حتی اگه معامله ای که بابتش سفته دادی (مثلاً خرید یه ماشین) به هر دلیلی باطل یا فسخ بشه، دارنده سفته (اگه اون شخص غیر از طرف اصلی معامله باشه و سفته بهش منتقل شده باشه) باز هم میتونه پول سفته رو ازت مطالبه کنه. تو نمیتونی به این بهونه که معامله اصلی بهم خورده، از پرداخت پول سفته شونه خالی کنی. البته این موضوع بین دو طرف اصلی معامله فرق میکنه و اونا میتونن این ایرادات رو به هم وارد کنن.

هر امضا، یه مسئولیت جداگونه!

یکی دیگه از مزایای سفته، اصل استقلال امضاها است. فرض کن روی یه سفته چند نفر امضا کردن (مثلاً صادرکننده، ظهرنویس و ضامن). اگه یکی از این امضاها به هر دلیلی باطل باشه (مثلاً جعلی باشه یا امضاکننده اهلیت نداشته)، بقیه امضاها همچنان معتبرن و مسئولیتشون سر جاشه. یعنی دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته، تعهد هر کدوم از امضاکننده ها رو جداگانه بررسی میکنه و ابطال یکی، بقیه رو باطل نمیکنه. این یعنی دارنده سفته مطمئن تره که بالاخره پولش رو از یکی از مسئولین میگیره.

اگه چند نفر امضا کردن، دستت بازه!

این یکی از قدرتمندترین مزایای اسناد تجاریه. اگه روی یه سفته چند نفر مسئول پرداخت باشن (مثل صادرکننده، ظهرنویس ها و ضامن ها)، همه اون ها به صورت تضامنی مسئول پرداخت کل مبلغ سفته هستن. یعنی چی؟ یعنی اگه سفته واخواست بشه و تشریفات قانونی رعایت شده باشه، شما به عنوان دارنده سفته میتونی برای مطالبه پولت، به هر کدوم از اون ها که دلت خواست (یا به همه شون با هم) مراجعه کنی. لازم نیست حتماً اول سراغ صادرکننده اصلی بری. به این میگن مسئولیت تضامنی سفته.

اگه یکی از اون ها کل مبلغ رو پرداخت کنه، مسئولیت بقیه در برابر شما ساقط میشه. ولی اون کسی که پول رو داده، میتونه بعداً بره از بقیه سهمشون رو بگیره. این ویژگی، ریسک دارنده سفته رو حسابی پایین میاره.

توقیف اموال آسون تر از چیزی که فکر می کنی!

یکی از بزرگترین دردسرهای دعاوی حقوقی، اینه که خواهان باید برای اینکه دادگاه اموال طرف مقابل رو توقیف کنه (تامین خواسته)، یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنه. اما تو دعوای مطالبه وجه سفته (البته به شرط واخواست سفته تو مهلت قانونی)، داستان فرق میکنه. دارنده سفته میتونه از دادگاه درخواست تامین خواسته کنه، بدون اینکه نیاز باشه خسارت احتمالی رو پرداخت کنه. این یعنی اگه میترسی که طرف مقابل اموالش رو منتقل کنه یا از بین ببره، میتونی سریعاً از دادگاه بخوای که اموالش رو به اندازه مبلغ سفته توقیف کنه تا نتونه فرار کنه. این ویژگی، تامین خواسته سفته رو خیلی کارآمد میکنه.

یادت باشه، همه این مزایای طلایی سفته، به یک شرط خیلی مهم بستگی داره: اینکه واخواست سفته رو به موقع و درست انجام بدی. اگه واخواست نکنی، سفته ات ممکنه به یه سند عادی تبدیل بشه و کلی از این مزیت ها رو از دست بدی.

قبل از دادگاه: کارهای اولیه و خیلی مهم برای مطالبه سفته

حالا که فهمیدیم سفته چیه و چه امتیازاتی داره، بریم سراغ کارهایی که باید قبل از مراجعه به دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته انجام بدی. این کارها مثل چیدن پایه های یه ساختمون محکم میمونن؛ اگه درست انجام نشن، کل بنا ممکنه فرو بریزه و حقت رو از دست بدی.

حواست به سررسید باشه!

هر سفته ای یه تاریخ سررسید داره؛ یعنی تاریخی که باید پولش پرداخت بشه. این تاریخ خیلی مهمه، چون شروع مواعد قانونی برای اقدام کردن از همین تاریخ کلید می خوره. اگه سفته ای تاریخ سررسید نداره، بهش میگن سفته عندالمطالبه؛ یعنی هر وقت دارنده درخواست کنه، باید پرداخت بشه.

واخواست سفته: برگ برنده ای که نباید از دست بدی!

اگه صادرکننده سفته تو تاریخ سررسید یا بعد از درخواست (برای سفته های عندالمطالبه) پول رو نداد، باید سریع دست به کار بشی و سفته رو واخواست کنی. واخواست سفته یه جور اعتراض رسمیه به عدم پرداخت وجه سفته. این کار رو معمولاً تو بانک ها یا دفاتر اسناد رسمی انجام میدن و یه برگه رسمی به اسم واخواست نامه صادر میشه.

چرا واخواست انقدر مهمه؟ اگه واخواست رو تو مهلت قانونی انجام ندی، سفته ات از حالت سند تجاری خارج میشه و تبدیل به یه سند عادی میشه. این یعنی چی؟ یعنی دیگه نمیتونی از مزایای مثل مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها و ضامن ها استفاده کنی و فقط میتونی از صادرکننده اصلی مطالبه کنی. تازه، اون مزیت مهم تامین خواسته بدون سپردن خسارت احتمالی هم از دست میره. پس، واخواست یه برگ برنده بزرگه که حتماً باید ازش استفاده کنی.

مهلت قانونی واخواست سفته: شما از تاریخ سررسید سفته، فقط 10 روز وقت داری که سفته رو واخواست کنی. اگه این مهلت بگذره، دیگه نمیتونی به ظهرنویس ها و ضامن ها رجوع کنی. پس، حواست به تاریخ باشه که مهلت واخواست سفته شوخی بردار نیست.

مطالبه سفته بدون واخواست: فقط علیه صادرکننده!

همونطور که گفتیم، اگه سفته رو واخواست نکنی، تبدیل به سند عادی میشه. تو این حالت هم میتونی وجه سفته رو مطالبه کنی، ولی با یه سری محدودیت های جدی. مهم ترینش اینه که فقط میتونی علیه خود صادرکننده اصلی سفته طرح دعوا کنی و دیگه نمیتونی سراغ ظهرنویس ها یا ضامن ها بری. پس اگه دنبال مطالبه سفته بدون واخواست هستی، بدون که دستت خیلی بسته تره و فقط یه نفر مسئول پرداخت خواهد بود.

مدارک لازم: چی رو باید جمع وجور کنی؟

برای اینکه دعوای مطالبه وجه سفته رو تو دادگاه مطرح کنی، یه سری مدارک لازمه که باید از قبل آماده شون کنی:

• اصل سفته (خیلی مهمه که اصل سفته رو داشته باشی)
• واخواست نامه (اگه سفته رو واخواست کردی)
• کارت ملی یا مدارک شناسایی معتبر خودت
• مدارک هویتی و ثبتی خوانده (اگه شخص حقوقی باشه)
• هرگونه مدرک یا سندی که نشون دهنده معامله اصلی یا علت صدور سفته باشه (اگه لازمه)
• فیش های مربوط به پرداخت هزینه های دادرسی

جمع آوری این مدارک به موقع، روند پرونده رو خیلی جلو میندازه و از اتلاف وقت جلوگیری میکنه. پس، لیست مدارک لازم برای مطالبه سفته رو جدی بگیر.

دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته: دقیقاً کجا باید بری؟

حالا رسیدیم به مهم ترین بخش، یعنی پیدا کردن دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته. اینجا دو تا نوع صلاحیت داریم که باید بهشون توجه کنی: صلاحیت ذاتی (که مربوط به نوع مرجع قضاییه) و صلاحیت محلی (که مربوط به مکان دادگاهه).

صلاحیت ذاتی: کدوم مرجع قضایی؟

اولین قدم اینه که بفهمیم پرونده ات باید تو کدوم نوع از مراجع قضایی رسیدگی بشه. این خیلی مهمه چون اگه اشتباه کنی، دادگاه ممکنه پرونده ات رو رد کنه.

• شورای حل اختلاف: اگه مبلغ سفته ات تا 200 میلیون ریال (20 میلیون تومان) باشه، میتونی بری سراغ شورای حل اختلاف. این شوراها برای پرونده های با مبالغ کمتر و دعاوی ساده تر تاسیس شدن تا روند رسیدگی سریع تر باشه. (البته همیشه جدیدترین مصوبات و سقف مبالغ رو استعلام کن، چون ممکنه تغییر کنه). شورای حل اختلاف برای سفته های کم مبلغ گزینه خوبیه.
• دادگاه حقوقی (دادگاه عمومی حقوقی): اگه مبلغ سفته ات بیشتر از 200 میلیون ریال (20 میلیون تومان) باشه، اون وقت باید بری دادگاه عمومی حقوقی. این دادگاه ها صلاحیت رسیدگی به پرونده های با مبالغ بیشتر و پیچیده تر رو دارن. (باز هم تأکید میکنم، قبل از اقدام، سقف مبلغ رو از مراجع قضایی استعلام کن).

چرا اداره ثبت اسناد و املاک صلاحیت نداره؟ شاید با خودت فکر کنی سفته هم مثل چک یه سند لازم الاجراست و میتونی از طریق اداره ثبت پیگیرش باشی. اما اینجا یه فرق اساسی وجود داره: سفته، برخلاف چک، سند لازم الاجرا محسوب نمیشه. به همین خاطر، اداره ثبت اسناد و املاک برای مطالبه وجه سفته هیچ صلاحیتی نداره. پس دنبال اداره ثبت نرو که راه اشتباهیه.

چرا دادگاه کیفری صلاحیت نداره؟ همونطور که قبلاً هم گفتیم، دعوای مطالبه وجه سفته، یه دعوای کاملاً حقوقیه. یعنی عدم پرداخت سفته، جرم محسوب نمیشه و جنبه کیفری نداره. پس نمیتونی از طریق دادگاه کیفری شکایت کنی یا درخواست جلب صادرکننده رو بدی. جواب سوال آیا سفته جنبه کیفری دارد؟ قاطعانه نه هست!

صلاحیت محلی: تو کدوم شهر یا منطقه؟

حالا که میدونی پرونده ات باید تو شورای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی رسیدگی بشه، قدم بعدی اینه که بدونی کدوم شهر یا منطقه صلاحیت داره. این هم به اندازه صلاحیت ذاتی مهمه:

• اصل کلی: به طور معمول و بر اساس قوانین آیین دادرسی مدنی سفته، باید بری دادگاهی که محل اقامت خوانده (یعنی صادرکننده، ظهرنویس یا ضامن سفته، هر کدوم که میخوای ازش مطالبه کنی) تو حوزه قضایی اون قرار داره. این میشه دادگاه محل اقامت خوانده سفته.
• حالت های استثنایی:
  • اگه تو متن سفته صراحتاً محل صدور مشخص شده باشه، میتونی به دادگاه همون محل صدور مراجعه کنی.
  • اگه تو سفته محل انجام تعهد (یعنی جایی که باید پول سفته پرداخت بشه) مشخص شده باشه، دادگاه همون محل هم صلاحیت داره.

نکته مهم: اگه چند تا از این شرایط وجود داشت، یعنی هم محل اقامت خوانده معلوم بود، هم محل صدور و هم محل انجام تعهد، شما به عنوان دارنده سفته میتونی انتخاب کنی که تو کدوم یکی از این دادگاه ها طرح دعوا کنی. این دستت رو برای انتخاب بهترین و راحت ترین گزینه باز میذاره.

برای اینکه بهتر متوجه بشی، این جدول رو ببین:

موضوع	مبلغ تا 200 میلیون ریال	مبلغ بیش از 200 میلیون ریال
صلاحیت ذاتی (نوع مرجع)	شورای حل اختلاف	دادگاه عمومی حقوقی
صلاحیت محلی (مکان)	دادگاه محل اقامت خوانده، یا محل صدور سفته (اگر قید شده)، یا محل انجام تعهد (اگر قید شده)

گام به گام تا گرفتن حقت: از دادخواست تا اجرای حکم سفته

خب، حالا که همه جوانب رو سنجیدی و میدونی کجا باید بری، وقتشه که مراحل عملی رو شروع کنی. این مراحل رو دونه به دونه با دقت انجام بده تا به نتیجه برسی.

قدم اول: یه وکیل کاربلد پیدا کن!

دعوای مطالبه وجه سفته، با اینکه ظاهراً ساده به نظر میاد، اما ریزه کاری ها و ظرایف حقوقی زیادی داره. اگه وکیل متخصص تو این زمینه نداشته باشی، ممکنه سر یه اشتباه کوچیک، کل پرونده ات به مشکل بخوره یا زمان زیادی ازت بگیره. یه وکیل خوب میتونه تو جمع آوری مدارک، تنظیم دادخواست، پیگیری پرونده و حتی اجرای حکم، بهترین راهنمایی ها رو بهت بده و شانس موفقیتت رو چند برابر کنه. پس، این قدم رو دست کم نگیر و حتماً با یه مشاور یا وکیل حقوقی متخصص تو زمینه قانون تجارت سفته مشورت کن.

قدم دوم: مدارکت رو کامل کن.

لیستی که قبلاً از مدارک لازم گفتیم (اصل سفته، واخواست نامه، مدارک هویتی خودت و خوانده و…) رو کامل آماده کن. هیچ وقت اصل مدارک رو به دادگاه یا وکیل نده، مگر اینکه دادگاه رسماً ازت بخواد. همیشه کپی برابر اصل شده رو آماده داشته باش. دقت کن که همه مدارکت دقیق و بدون نقص باشن.

قدم سوم: دادخواست بنویس و ثبت کن.

حالا نوبت تنظیم دادخواست مطالبه وجه سفته هست. این دادخواست باید خیلی دقیق و با جزئیات نوشته بشه و توش مشخصات کامل خواهان (خودت) و خوانده (کسی که باید پول رو بده)، مبلغ خواسته (اصل سفته، خسارت تاخیر تادیه، هزینه های دادرسی و…) و دلایل و مستنداتت (مثل سفته و واخواست نامه) رو بنویسی.

یه نکته خیلی مهم تو دادخواست اینه که حتماً درخواست تامین خواسته رو هم قید کنی. همونطور که قبلاً هم گفتیم، اگه سفته رو واخواست کرده باشی، برای تامین خواسته نیازی نیست خسارت احتمالی رو پرداخت کنی و دادگاه میتونه سریعاً اموال خوانده رو توقیف کنه. این کار برای جلوگیری از فرار از دین خوانده خیلی حیاتیه.

توی قسمت خواسته دادخواستت میتونی بنویسی: مطالبه مبلغ [مبلغ سفته به عدد و حروف] ریال بابت اصل وجه یک فقره سفته به شماره [شماره سفته]، به انضمام خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید تا زمان اجرای حکم، کلیه هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل، به انضمام درخواست صدور قرار تامین خواسته بدون اخذ خسارت احتمالی.

قدم چهارم: هزینه ها رو پرداخت کن و تو دفاتر خدمات قضایی ثبتش کن.

بعد از تنظیم دادخواست، باید هزینه های دادرسی رو (که معمولاً درصدی از مبلغ سفته هست) پرداخت کنی. بعدش، دادخواست و مدارکت رو از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت میکنی. دیگه مثل قدیم لازم نیست بری دادگاه و تو صف های طولانی منتظر بمونی.

قدم پنجم: پرونده رو پیگیری کن و تو جلسات دادگاه حاضر شو.

بعد از ثبت دادخواست، یه شماره پرونده بهت میدن. از طریق سامانه ثنا میتونی وضعیت پرونده ات رو پیگیری کنی. دادگاه برات پیامک میفرسته و تاریخ جلسات رو بهت اعلام میکنه. حتماً تو جلسات دادگاه حاضر شو یا وکیلت رو بفرست تا از حقت دفاع کنی و توضیحات لازم رو به قاضی بدی. پیگیری پرونده سفته و حاضر شدن تو جلسات، اهمیت زیادی داره.

قدم ششم: صبر کن تا رأی صادر بشه.

بعد از رسیدگی و بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، قاضی رأی صادر میکنه. این رأی ممکنه بدوی باشه؛ یعنی قابل اعتراض تو دادگاه تجدیدنظر. اگه هر کدوم از طرفین به رأی اعتراض کنن، پرونده میره دادگاه تجدیدنظر و بعد از اون، رأی قطعی میشه.

قدم هفتم: حالا نوبت اجرای حکمه!

وقتی رأی قطعی شد و به نفع شما صادر شد، میتونی بری سراغ مراحل اجرای حکم. این مرحله از طریق اجرای احکام دادگستری انجام میشه. اینجا میتونی درخواست کنی که اموال خوانده (که قبلاً با تامین خواسته توقیف شده) یا سایر اموالش توقیف بشه، مزایده گذاشته بشه و از طریق فروش اون اموال، پول سفته رو بگیری. این میشه پایان مراحل مطالبه وجه سفته.

ریزه کاری ها و موارد خاص تو دعوای مطالبه سفته که باید بدونی!

دعوای سفته هم مثل هر موضوع حقوقی دیگه ای، یه سری ریزه کاری ها و موارد خاص داره که دونستن شون میتونه خیلی بهت کمک کنه یا حداقل جلوی دردسرهای احتمالی رو بگیره.

سفته در وجه حامل: یه کمی دردسر داره!

سفته در وجه حامل یعنی توش اسم گیرنده قید نشده و هر کسی که سفته رو تو دستش داشته باشه، دارنده اون محسوب میشه و میتونه پولش رو مطالبه کنه. این نوع سفته، ریسک های خاص خودش رو داره، چون اگه گم بشه یا دزدیده بشه، هر کسی میتونه ادعای مالکیت کنه و پیگیرش باشه. برای مطالبه سفته در وجه حامل هم باید همون مراحل واخواست و مراجعه به دادگاه رو طی کنی، اما ممکنه نیاز به اثبات مالکیت داشته باشی، مخصوصاً اگه صادرکننده ادعا کنه که به شخص دیگه ای پرداخت کرده.

سفته امانی: اثبات امانت بودنش مهمه.

بعضی وقتا سفته رو به عنوان امانت به کسی میدیم، مثلاً برای تضمین یه کاری یا یه قرارداد. اینجا اگه اون شخص از اعتماد ما سوءاستفاده کنه و سفته رو به اجرا بذاره، دردسر میشه. تو این موارد، شما باید ثابت کنی که سفته به صورت امانت به اون شخص داده شده بوده و بابت هیچ بدهی یا تعهدی نبوده. این اثبات میتونه با ارائه مدارک کتبی، شهادت شهود یا پیامک و چت انجام بشه. اگه ثابت بشه که سفته امانی بوده، میتونی از دادگاه درخواست استرداد لاشه سفته رو بدی و اگه اون شخص سوءاستفاده کرده باشه، میشه علیهش دعوای خیانت در امانت هم مطرح کرد. پس، سفته امانی رو حتماً با یه قرارداد کتبی و مشخص بسپر.

چی میشه اگه صادرکننده فوت کنه یا ورشکسته بشه؟

اگه صادرکننده سفته فوت کنه، شما میتونی پول سفته رو از ورثه اون مطالبه کنی. البته ورثه فقط تا میزان اموال موروثی (ترکه) متوفی مسئول پرداخت هستن. اگه صادرکننده ورشکسته بشه هم باید بری سراغ مدیر تصفیه یا امین ورشکستگی و دعوات رو اونجا مطرح کنی.

نحوه محاسبه خسارت تاخیر تادیه سفته.

علاوه بر اصل مبلغ سفته، شما به عنوان دارنده حق داری که خسارت تاخیر تادیه سفته رو هم از تاریخ سررسید تا روزی که پولت رو میگیری، مطالبه کنی. این خسارت بر اساس شاخص تورم اعلامی توسط بانک مرکزی محاسبه میشه و دادگاه اون رو به حکم اصلی اضافه میکنه. پس حواست باشه که این خسارت رو هم تو دادخواستت قید کنی.

آیا سفته هم مثل چک جلب داره؟ (تفاوتش رو بفهم!)

قبلاً هم گفتیم که نه! سفته برخلاف چک، جنبه کیفری نداره. یعنی اگه صادرکننده سفته پولش رو پرداخت نکنه، نمیتونی درخواست جلب اون رو بدی یا از طریق مراجع کیفری پیگیرش باشی. پس جواب سوال آیا صدور سفته منجر به جلب می شود؟ منفیه. مطالبه سفته صرفاً از مسیر حقوقی امکان پذیره.

سفته ای که ناقصه، میشه مطالبه ش کرد؟

سفته باید یه سری ارکان اصلی مثل مبلغ، تاریخ، نام گیرنده و امضا رو داشته باشه. اگه سفته ای ناقص باشه و مثلاً مبلغ توش قید نشده باشه، یا تاریخ نداشته باشه، از اعتبار یه سند تجاری خارج میشه و ممکنه به عنوان یه سند عادی هم قابل مطالبه نباشه. البته تو بعضی موارد، اگه دارنده سفته اختیار پر کردن جای خالی رو داشته باشه و بتونه ثابت کنه، میشه اقدام کرد. اما کلاً، همیشه مطمئن شو که سفته ای که میگیری، کامله.

مسئولیت ضامن و ظهرنویس ها چقدره؟

اگه سفته رو واخواست کرده باشی، همونطور که گفتیم میتونی پولت رو از ضامن ها و ظهرنویس ها هم مطالبه کنی. مسئولیت اون ها تضامنیه، یعنی هر کدومشون به تنهایی مسئول پرداخت کل مبلغ سفته هستن. اگه میخوای شکایت از ضامن سفته رو مطرح کنی، باید تمام مراحل قانونی و واخواست به موقع رو رعایت کرده باشی. نقش ظهرنویس در مطالبه سفته هم عین ضامن مهمه و میتونی ازشون پولت رو مطالبه کنی.

حرف آخر: بدون وکیل، تو راهروهای دادگاه گیج میشی!

تو این مقاله سعی کردیم تمام نکات مهم در مورد دادگاه صالح در دعوی مطالبه وجه سفته رو بهت بگیم. از اینکه سفته چیه و چه مزایایی داره گرفته تا مراحل قدم به قدم مطالبه و ریزه کاری های حقوقی خاص. دیدی که هر مرحله ای، یه سری شرایط و قواعد خودش رو داره که اگه رعایت نشه، ممکنه دردسرساز بشه و حقت از بین بره.

موضوعات حقوقی، همیشه پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن و پرونده های سفته هم از این قاعده مستثنی نیستن. یک اشتباه کوچیک، یک بند نادرست تو دادخواست یا یک عدم رعایت مهلت قانونی، میتونه کل پرونده ات رو بهم بزنه و کلی ضرر مالی و زمانی بهت وارد کنه. برای همین، تأکید می کنیم که اگه با همچین مشکلی روبرو شدی و قصد داری مطالبه وجه سفته رو انجام بدی، حتماً از یه وکیل یا مشاور حقوقی متخصص تو این زمینه کمک بگیر.

اون ها با تجربه و دانش حقوقی که دارن، میتونن بهترین راهنمایی ها رو بهت ارائه بدن، از هدر رفتن وقت و پولت جلوگیری کنن و شانس موفقیتت رو تو دادگاه به حداکثر برسونن. یادت باشه، پیشگیری همیشه بهتر از درمانه و تو مسائل حقوقی، مشاوره اولیه میتونه جلوی کلی از مشکلات بعدی رو بگیره.