راه طی شده یا مسیری تازه؟

زود است در این باره گمانه زنی کرد؛ آن هم وقتی که هنوز معلوم نیست این بار شورای نگهبان با توجه به شرایط زمانه و انتخابات تجربه شده، در تایید یا رد صلاحیت داوطلبان به سیاق همیشگی عمل خواهد کرد یا به خواست یکی از فعالان سیاسی اصولگرا تن به “نرمش قهرمانانه” می دهد؟
در این میان دو نکته حایز توجه است: این که هدف، افزایش مشارکت انتخاباتی است و یا قایل شدن به رویکردهای سیاسی _ اقتصادی، فرهنگی که در معرض قضاوت مردم قرار می گیرد. اگر تنها هدف نخست در دستور کار باشد، می شود از حالا نسبت به کمیت و کیفیت مشارکت ها خوش بین نبود. اما اگر قرار است این بار رویکردها مانند آنچه باشد که در دو انتخابات ریاست جمهوری دوره های یازدهم و دوازدهم به قضاوت و انتخاب مردم گذاشته شد، می توان رقابتی پرشور را در روزها و هفته های منتهی به هشتم تیرماه پیش رو انتظار داشت. حاصل چنین انتخاباتی، استقرار دولتی قوی با ایده های راهگشا خواهد بود؛ ایده هایی که قادر باشد کارگزارانش را در انجام وظایف خود، توانمند کند. در این صورت امکانی فراهم می شود که نیروهای اجتماعی برخلاف روال معمول، همچنان درگیر منازعات درونی نباشند و با احترام به انتخاب مردم؛ حتی در جایگاه منتقد، بخشی از راه حل ها شوند و نه بخشی مهم از مشکلات.

دولت منتخب در این صورت قادر خواهد بود دیوانسالاری کارآمد و سالم را جایگزین نبود یا ضعف جاری در ساختار کنونی کند. اعتماد از دست رفته را بازسازی کرده و امید را جایگزین عدم قطعیت هایی کند که اکنون روان جامعه ایرانی را می آزارد. چنین دولتی بنا به مشروعیت و اعتبار انتخاباتی اش در صحنه بین المللی نیز دچار “گران بودن سیاست خارجی” و یا “قفل” شدن آن در بزنگاه های حساس و تعیین کننده نخواهد بود. این دولت با پیوند منطقی میان منافع ملی و آرمانخواهی در سیاست خارجی و پرهیز از “سیاست غیر فعال” به مراتب خواهد توانست در جامعه جهانی به منافع مشترک با دیگران دست یابد؛ زیرا مهم تر از هر چیز، دولت بازتابی از اراده عمومی است که وزانت و مشروعیت خود را از صندوق های رای کسب کرده است. چنین دولتی هم از نیروهای ایده پرداز قوی برخوردار است، هم از نیروهای بسیج کننده افکار عمومی . همچنین از توانمندی لازم برای برون رفت از آسیب پذیری ها و دوری از تهدیدها و خطرات بیرونی مشحون است.
یک شرط مهم در استقرار دولت قوی، توافق مشترک در به رسمیت شناختن رویکردی است که در قضاوت عمومی و رقابت سالم، پیروزمندانه از صندوق های رای بیرون آمده باشد. غیر از این، سرخوردگی، بیگانگی و بی اعتمادی سکه روز خواهد شد. چوب این وضع را هم مردم می خورند و هم حاکمیت سیاسی.
پرسش کلیدی همچنان برجای خود باقی است: دولت چهاردهم در کدام مسیر گام خواهد نهاد؛ راه طی شده یا مسیری تازه؟