خلیج فارس ؛ میراثی برای کودکان ایران

خلیج فارس به عنوان نمادی از هویت و فرهنگ ایرانی میراثی گران بها برای کودکان ایران است. حفظ و انتقال این میراث به نسل های آینده وظیفه ای ملی و فرهنگی است که نیازمند تلاش های مستمر در حوزه های آموزشی فرهنگی و حقوقی می باشد. با تقویت آگاهی کودکان نسبت به اهمیت خلیج فارس می توان پایه های هویت ملی را در آنان مستحکم کرد و از تحریفات و تهدیدات فرهنگی جلوگیری نمود. در جهان امروز هویت فرهنگی نه تنها به عنوان یک مفهوم انتزاعی بلکه به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر به ویژه برای کودکان شناخته می شود. کودکان به عنوان آینده سازان جامعه نیازمند درک عمیق از ریشه ها تاریخ و فرهنگ خود هستند تا بتوانند با اعتماد به نفس در مسیر رشد و توسعه گام بردارند. یکی از مؤلفه های کلیدی در شکل گیری این هویت آشنایی با نمادهای ملی و تاریخی است که خلیج فارس به عنوان یکی از برجسته ترین آن ها در تاریخ ایران جایگاه ویژه ای دارد.

با این حال در دهه های اخیر برخی کشورهای عربی با استفاده از اصطلاح «خلیج عربی» به جای «خلیج فارس» تلاش کرده اند تا این نام تاریخی را تحریف کنند. این اقدام نه تنها یک چالش ژئوپلیتیکی محسوب می شود بلکه تأثیرات عمیقی بر روان اجتماع و حقوق کودکان ایرانی دارد. تحریف نام خلیج فارس می تواند منجر به سردرگمی هویتی کاهش اعتمادبه نفس و احساس بی ریشگی در کودکان شود که این مسائل در بلند مدت می تواند آسیب های جدی روانی و اجتماعی به همراه داشته باشد. خلیج فارس با تاریخچه ای بیش از ۲۵۰۰ سال در متون و نقشه های تاریخی به عنوان «خلیج فارس» شناخته شده است. این نام نه تنها یک اصطلاح جغرافیایی بلکه نمادی از هویت ملی ایرانیان است. تحریف این نام تلاشی برای تضعیف هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران محسوب می شود. بر اساس ماده ۸ کنوانسیون حقوق کودک کودکان حق دارند از هویت ملی فرهنگی و تاریخی خود آگاه باشند و کشورها موظفند از این حق حمایت کنند. بنابراین آموزش و آشنایی کودکان با خلیج فارس گامی مهم در جهت حفظ و تقویت هویت ملی آنان است. آموزش و پرورش نقش کلیدی در انتقال ارزش ها و مفاهیم فرهنگی به نسل های آینده دارد. با گنجاندن موضوعاتی درباره خلیج فارس در کتب درسی و برنامه های آموزشی می توان کودکان را با اهمیت تاریخی و فرهنگی این منطقه آشنا کرد. همچنین برگزاری برنامه های فرهنگی هنری و گردشگری مرتبط با خلیج فارس می تواند به تقویت ارتباط کودکان با این میراث کمک کند. بر اساس گزارش ها گشت های تخصصی و هدفمند گردشگری کودک در برخی استان ها برگزار شده است که نمونه ای از این اقدامات محسوب می شود.

تحریف نام خلیج فارس از سوی برخی کشورهای عربی فراتر از یک اختلاف سیاسی یا جغرافیایی تهدیدی جدی برای هویت ملی و فرهنگی کودکان ایران محسوب می شود. این اقدام می تواند منجر به بروز سردرگمی هویتی کاهش اعتمادبه نفس و احساس بی ریشگی در کودکان شود که در بلندمدت تأثیرات منفی بر رشد روانی و اجتماعی آن ها خواهد داشت. از منظر حقوقی بر اساس ماده ۸ کنوانسیون حقوق کودک کودکان حق دارند از هویت فرهنگی مذهبی و زبانی خود برخوردار باشند و کشورها موظفند از این حق حمایت کنند. بنابراین ایران به عنوان کشوری با پیشینه تاریخی غنی موظف است با اقدامات مؤثر از جمله آموزش و پرورش رسانه ها و برنامه های فرهنگی به تقویت هویت ملی در کودکان بپردازد.

از منظر روان شناسی تقویت هویت ملی و فرهنگی در کودکان می تواند منجر به افزایش اعتمادبه نفس احساس تعلق و کاهش آسیب های روانی شود. برگزاری برنامه های آموزشی و فرهنگی با محوریت خلیج فارس می تواند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کند. در نهایت برای مقابله با تحریف نام خلیج فارس و تقویت هویت ملی در کودکان نیازمند همکاری همه جانبه نهادهای دولتی آموزشی فرهنگی و رسانه ای هستیم. با تلاش های هماهنگ و مستمر می توان از این چالش به عنوان فرصتی برای تقویت هویت ملی و فرهنگی کودکان بهره برداری کرد.

* حقوقدان مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین الملل کودکان