با ۵ اثر ماندگار در دنیای آرام یاسوجیرو اوزو قدم بزنید

ریحانه اسکندری: سینمای یاسوجیرو اوزو سرشار از سادگی و عمق انسانی است. او توانست با خلق تصاویری بی پیرایه و روایت های درونی جوهر زندگی ژاپنی را به تصویر بکشد؛ همانطور که بارها گفته است: «سینما باید آینه ای از زندگی باشد». اوزو با دوربین خود به خانواده ها روابط انسانی و رویدادهای روزمره نگاه کرد و این بخش های عادی و به ظاهر بی اهمیت زندگی را به آثار هنری بی بدیل تبدیل کرد. در دنیای پر از تلاطم سینما اوزو به جستجوی آرامش و معنای عمیق در رفتارهای ساده انسانی پرداخت. در دنیای او هیچ چیز در حاشیه نیست؛ حتی سکوت ها نگاه ها و فاصله های کوتاه بین کلمات هم از اهمیت ویژه ای برخوردارند. اوزو در هیچ کدام از آثارش قصد نداشته دراماتیک ترین یا پیچیده ترین داستان ها را روایت کند بلکه به شجاعت در بیان احساسات و دغدغه های ساده انسان ها پرداخته است. آثار او همیشه به دنبال آن چیزی هستند که در لحظات ظریف و معمولی زندگی نهفته است؛ جایی که اغلب بیشتر از یک زندگی پر از هیاهو می توان حقیقت را پیدا کرد.

سینمای اوزو نه فقط یک نگاه به زندگی ژاپنی بلکه یک دعوت به تأمل و تفسیر است. ساده اما عمیق آرام اما پر از احساسات سینمای اوزو همیشه جایی برای تماشاگران دارد که می توانند خود را در آن پیدا کنند.

فیلم های اوزو مثل یک فنجان چای گرم آرام ساده اما عمیق و پر از احساس هستند. در این گزارش ۸ اثر  از مهم ترین آثار این هنرمند برجسته  را بررسی کنیم.

 داستان توکیو (Tokyo Story) – ۱۹۵۳

این فیلم از یاسوجیرو اوزو توسط کوگو نودا و خود اوزو نوشته شده است.
چیشو ریو ستسوکو هارا و  هارکو سوگیمورا بازیگران این اثر هستند و داستان فیلم درباره یک زوج سالمند است که برای دیدن فرزندانشان به توکیو می روند اما متوجه می شوند که فرزندانشان دیگر برایشان وقتی ندارند و فقط عروسشان (بیوه ی پسرشان) با آن ها مهربان است.
جالب است بدانید در زمان اکران فیلم خیلی مورد توجه قرار نگرفت اما حالا یکی از بزرگ ترین شاهکارهای تاریخ سینما محسوب می شود.

در نظرسنجی منتقدان Sight & Sound در سال ۲۰۱۲ به عنوان برترین فیلم تاریخ سینما انتخاب شد.
این فیلم یکی از  تأثیرگذارترین فیلم هایی است که درباره پیری گذر زمان و غم خاموش خانواده ساخته شده است.

 اوایل بهار (Early Spring) – ۱۹۵۶

این فیلم نیز توسط خود  یاسوجیرو اوزو و  کوگو نودا نوشته شده است. ریو ایکه به چیکاگه آواساک و  کیجی کوبایاشی در این فیلم هنرنمایی کرده اند. داستان فیلم درباره یک کارمند جوان است کخ  درگیر مشکلات زناشویی و خیانت می شود و تلاش می کند تا بین زندگی کاری عشق و مسئولیت تعادل برقرار کند. این فیلم یکی از تلخ ترین فیلم های اوزو است که تصویری از زندگی کارمندی در ژاپن پس از جنگ را نشان می دهد. اوزو در این فیلم نسبت به دیگر آثارش از حرکت دوربین بیشتری استفاده کرده است. می توان گفت «اوایل بهار» فیلمی درباره انتظارات خستگی و دل زدگی از زندگی مدرن است.

پایان تابستان (Late Summer) – ۱۹۵۱

 یاسوجیرو اوزو این فیلم  را همراه  با کوگو نودا نوشت و  ستسوکو هارا چیشو ریو و چیکاگه آواساکی در آن هنرنمایی کرده اند. داستان فیلم درباره یک زن جوان مستقل است که تحت فشار خانواده اش برای ازدواج قرار می گیرد اما خودش ترجیح می دهد زندگی اش را کنترل کند. این فیلم بخشی از سه گانه ازدواج اوزو است که شامل «اوایل بهار» «پایان تابستان» و «پاییز دیرهنگام»می شود. ستسوکو هارا که بازیگر محبوب اوزو نیز بود یکی از بهترین اجراهایش را در این فیلم ارائه داده است. این فیلم یک نگاه ملایم اما گزنده به نقش زنان در جامعه ی سنتی ژاپن دارد.

پاییز دیرهنگام (Late Autumn) – ۱۹۶۰

اوزو این فیلم را هم همراه با  کوگو نودا نوشت و ستسوکو هارا یوجیرو ایشیهارا و ماریکو اوکا تیم بازیگران فیلم  را تشکیل دادند. فیلم درباره یک بیوه و دخترش است که درگیر تصمیمی می شوند که آیا دختر باید ازدواج کند یا نه در حالی که مادرش می ترسد که بعد از ازدواج دختر احساس تنهایی کند. در این فیلم نقش مادر بسیار پررنگ تر از دیگر فیلم های اوزو نشان داده می شود. جالب است بدانید که در این فیلم اوزو برای اولین بار از رنگ به طور کامل استفاده کرد. می توان گفت این فیلک یک اثر آرام زیبا و دل نشین درباره عشق وابستگی و تغییرات اجتناب ناپذیر زندگی است که در روح انسان ته نشین می شود.

بعد ازظهر پاییزی (An Autumn Afternoon) – ۱۹۶۲

این فیلم از یاسوجیرو اوزو را خودش به همراه کوگو نودا نوشت.  چیشو ریو شیما ایواشی تا و ماریکو اوکا بازیگران این اثر ماندگار هستند.  فیلم روایت گر داستانی عمیقی درباره یک پدر سالمند است که متوجه می شود باید دخترش را به ازدواج ترغیب کند اما از تنهایی خودش نیز وحشت دارد. این آخرین فیلم یاسوجیرو اوزو قبل از مرگش  و به شکلی وداعی آرام و تلخ با سینما و زندگی این هنرمند برجسته بود. در این فیلم رنگ بندی با ترکیب قرمزها و سبزهای ملایم یکی از زیباترین جلوه های بصری را ایجاد کرده است که به شکلی مخصوص سینمای اوزو است. «بعد از ظهر پاییزی» یک پایان شاعرانه تلخ و فراموش نشدنی برای کارنامه ی اوزو بود.

فیلم های یاسوجیرو اوزو مثل نامه هایی عاشقانه به زندگی خانواده و گذر زمان هستند. او فیلمسازی بود که سکوت را با قدرت دیالوگ برابر کرد و با قاب های ساده اش عمیق ترین احساسات انسانی را ثبت کرد. اگر به دنبال سینمایی هستید که روح شما را آرام کند و در عین حال قلب تان را بشکند اوزو بهترین انتخاب است.

۵۷۵۷