نحوه شکل گیری باغ مارینا سنگاپور

باغ مارینا سنگاپور، این شگفتی سبز و معماری خارق العاده، چطور از یک ایده ساده به یکی از نمادهای جهانی نوآوری و طبیعت تبدیل شد؟ همه چیز از یک چشم انداز بزرگ برای تبدیل سنگاپور به شهری در یک باغ شروع شد و با تلاش های بی وقفه و خلاقیت معماران و مهندسان به واقعیت پیوست.

اگر گذرتان به سنگاپور افتاده باشد، حتماً باغ مارینا (Gardens by the Bay) را دیده اید؛ جایی که انگار آینده همین الان هم به آن سر زده. اما آیا تا حالا فکر کرده اید که پشت این عظمت سبز و آن سازه های غول پیکر شبیه درخت، چه داستانی پنهان شده؟ چطور شد که این باغ های بی نظیر، از یک طرح روی کاغذ به یک واقعیت ملموس و البته نفس گیر تبدیل شدند؟ توی این مقاله، می خوایم قدم به قدم با هم بریم و ببینیم که نحوه شکل گیری باغ مارینا سنگاپور چطور بوده، چه فلسفه ای پشتش پنهان بوده، و چه چالش هایی برای ساختش وجود داشته.

ریشه های یک چشم انداز: از باغ شهر تا شهر در یک باغ

برای اینکه بفهمیم باغ مارینا سنگاپور چطور شکل گرفت، اول باید برگردیم به ریشه ها، یعنی فلسفه توسعه سنگاپور. سال ها پیش، سنگاپور یه ایده داشت به اسم باغ شهر (Garden City). هدفش این بود که با سبز کردن فضاها، کیفیت زندگی مردم رو بالا ببره و البته سرمایه گذارها و افراد بااستعداد رو هم جذب کنه. راستش رو بخواین، خیلی هم موفق بود.

فلسفه توسعه پایدار سنگاپور

سنگاپور همیشه دنبال این بوده که محیطی جذاب و دلنشین برای ساکنین و توریست ها باشه. این کشور کوچیک، با منابع محدود، فهمید که برای رقابت تو دنیای مدرن، باید از نظر زیبایی و کیفیت زندگی، حرفی برای گفتن داشته باشه. ایده باغ شهر دقیقاً همین بود: شهری که پر از درخت و گل و فضای سبزه، جایی که نفس کشیدن توش لذت بخش باشه. این دیدگاه، زیربنای همه پروژه های سبز بعدی شد، از جمله ساخت باغ خلیج سنگاپور.

تولد شهر در یک باغ: ایده لی هسین لونگ

ماجرا اما به همین جا ختم نشد. سال ۲۰۰۵، نخست وزیر وقت سنگاپور، آقای لی هسین لونگ، یه قدم فراتر گذاشت. ایشون ایده باغ شهر رو ارتقا داد به شهر در یک باغ (City in a Garden). این دیگه فقط سبز کردن شهر نبود؛ این یعنی طبیعت باید عمیق تر با زندگی شهری آمیخته می شد و سنگاپور به یک الگو و نمونه جهانی در این زمینه تبدیل می شد. این ایده، نقطه عطف تاریخچه باغ مارینا سنگاپور بود. این پروژه قرار بود اوج و نماد این چشم انداز بلندپروازانه باشه.

اهداف اولیه پروژه باغ مارینا

وقتی تصمیم به ساخت باغ مارینا سنگاپور گرفته شد، چند تا هدف اصلی دنبال می شد که فراتر از یه پارک ساده بود:

• ایجاد یک فضای سبز تفریحی و آموزشی در مقیاس جهانی: باغ مارینا قرار بود محلی برای لذت بردن مردم و توریست ها باشه، اما در کنارش، یه مرکز آموزشی بزرگ هم به حساب میومد.
• نمایش تکنولوژی های نوین در پایداری و مدیریت منابع: این باغ باید نشون می داد که چطور میشه با استفاده از فناوری های پیشرفته، محیط زیستی پایدار ساخت.
• گردآوری و حفاظت از تنوع زیستی گیاهی از اقلیم های مختلف جهان: یه جورایی می خواستن کل جهان رو از نظر گیاهی، زیر یک سقف بیارن!
• تبدیل شدن به نمادی جدید برای سنگاپور در عرصه جهانی: باغ خلیج سنگاپور قرار بود مثل برج ایفل برای پاریس، نمادی باشه برای سنگاپور.

فراخوان جهانی و ظهور معماران رویاپرداز

وقتی ایده پروژه شهر باغ سنگاپور جدی شد، دولت سنگاپور فهمید که برای همچین پروژه جاه طلبانه ای، به بهترین ها نیاز داره. پس چی کار کردن؟ یه مسابقه جهانی برگزار کردن تا معماران و طراحان از سراسر دنیا ایده هاشون رو ارائه بدن.

مسابقه طراحی بین المللی (۲۰۰۶)

سال ۲۰۰۶ یه مسابقه بین المللی طراحی برگزار شد که حسابی سر و صدا کرد. بیش از ۷۰ طرح از ۱۷۰ شرکت معماری و طراحی منظره از ۲۴ کشور مختلف دنیا شرکت کردن. فکرش رو بکنید، یه رقابت جهانی برای خلق یه شاهکار! این رقابت، سنگاپور رو به بهترین ایده ها و ذهن های خلاق دنیا وصل کرد.

برندگان کلیدی مسابقه طراحی باغ مارینا

بعد از کلی بررسی و داوری، دو شرکت بزرگ بریتانیایی به عنوان برنده انتخاب شدن:

• شرکت Grant Associates: این شرکت مسئول طراحی اصلی باغ جنوبی (Bay South Garden) شد، که بزرگترین بخش باغ مارینا هست. ایده ابردرختان (Supertrees) و مفهوم کلی باغ با الهام از گل ارکیده (گل ملی سنگاپور)، کار همین تیم بود.
• Gustafson Porter: این شرکت هم وظیفه طراحی باغ شرقی (Bay East Garden) رو به عهده گرفت.

تیم طراحی و مهندسی: یک همکاری بین المللی و معماران باغ مارینا

اما داستان به همین دو شرکت ختم نشد. برای ساخت همچین پروژه ای، یه تیم بزرگ و بین المللی لازم بود که هر کدوم توی کار خودشون متخصص باشن. این همکاری های بزرگ، از نکات مهم در نحوه شکل گیری باغ مارینا سنگاپور به حساب میاد:

• شرکت WilkinsonEyre: این شرکت معتبر، طراحی گلخانه های کانسرواتوری (Flower Dome و Cloud Forest) رو به عهده داشت که خودشون یه شاهکار مهندسی هستن.
• Atelier One: این شرکت مسئولیت مهندسی سازه پیچیده پروژه رو بر عهده گرفت.
• Atelier Ten: مشاورین محیط زیست پروژه بودن که برای پایداری و بهینه سازی انرژی، ایده های نابی ارائه دادن.
• حمایت شرکت های محلی سنگاپور: البته که شرکت های سنگاپوری مثل CPG Consultants، Meinhardt Infrastructure و PMLink هم توی این پروژه عظیم نقش مهمی داشتن و به عنوان بازوی اجرایی، در کنار تیم بین المللی کار می کردن.

اینجاست که می فهمیم فلسفه طراحی باغ مارینا فراتر از یک ایده صرف بود؛ نتیجه همفکری و همکاری بین المللی برای ساخت چیزی بود که تا آن زمان بی سابقه بود.

چالش های مهندسی و نوآوری در قلب ساخت وساز

خب، ایده عالی بود، طراحان هم بهترین های دنیا بودن. اما ساخت باغ مارینا سنگاپور به همین راحتی ها نبود. کلی چالش مهندسی و نوآوری سر راه بود که باید حل می شد.

انتخاب موقعیت و آماده سازی زمین

موقعیت باغ خلیج سنگاپور کنار خلیج مارینا، از نظر استراتژیک عالی بود، اما از نظر مهندسی، دردسرهای خودش رو داشت. این زمین، در گذشته بخشی از دریا بود که با خاک ریزی های گسترده به خشکی تبدیل شده بود. آماده سازی همچین زمینی، خودش یه پروژه بزرگ بود:

• تثبیت خاک: خاک رسی و ماسه ای این منطقه باید حسابی تثبیت می شد تا بتونه وزن سازه های غول پیکر رو تحمل کنه. فکرش رو بکنید، یه ساختمون چند طبقه روی یه زمین نرم!
• زهکشی: چون زمین قبلاً دریا بوده و سطح آب های زیرزمینی بالا بود، سیستم های زهکشی پیشرفته ای لازم بود تا آب های اضافی رو کنترل کنه و از آسیب به ریشه های گیاهان جلوگیری بشه.

داستان ابردرختان (Supertrees): از ایده تا واقعیت

ابردرختان، همون سازه های بلند و غول پیکری که الان نماد باغ مارینا هستن، شاید از مهمترین نوآوری های مهندسی باغ مارینا باشن. ۱۸ تا از این ابردرخت ها، با ارتفاع های ۲۵ تا ۵۰ متر، توی باغ خودنمایی می کنن. اینا فقط مجسمه نیستن؛ هر کدوم یه کارایی دارن:

• جمع آوری آب باران: سطح وسیع ابردرختان، مثل یه سیستم جمع آوری آب باران عمل می کنه. آب جمع شده برای آبیاری گیاهان و چشمه های باغ استفاده میشه.
• تولید انرژی خورشیدی: بعضی از ابردرخت ها مجهز به سلول های فتوولتائیک هستن که نور خورشید رو به برق تبدیل می کنن. این برق برای روشنایی شبانه ابردرخت ها و حتی کمک به سیستم های خنک کننده گلخانه ها استفاده میشه.
• تهویه هوا: بعضی از ابردرخت ها بخشی از سیستم تهویه گلخانه ها هستن و به عنوان دودکش برای خروج هوای گرم عمل می کنن و هوای خنک رو به داخل می فرستن.
• میزبان گیاهان: این سازه های عظیم با هزاران گونه گیاهی رونده، سرخس ها، و ارکیده ها پوشیده شدن که بهشون ظاهر طبیعی و سبزی می بخشه.

ابردرختان باغ مارینا، فراتر از زیبایی بصری، قلب تپنده پایداری این مجموعه هستند و نشان می دهند که چگونه طبیعت و فناوری می توانند دست در دست هم بدهند تا آینده ای سبزتر بسازند.

ساخت گلخانه های کانسرواتوری (The Conservatories): دنیایی در دل شیشه

دو گلخانه کانسرواتوری، یعنی گنبد گل ها (Flower Dome) و جنگل ابری (Cloud Forest)، از پیچیده ترین و هیجان انگیزترین بخش های باغ مارینا سنگاپور هستن که شرکت WilkinsonEyre توی طراحیشون سنگ تموم گذاشت.

گنبد گل ها (Flower Dome): بزرگترین گلخانه شیشه ای بدون ستون

گنبد گل ها، که با مساحت ۱.۲ هکتار، بزرگترین گلخانه شیشه ای بدون ستون در جهان به حساب میاد، یه اقلیم خنک و خشک مدیترانه ای رو شبیه سازی می کنه. فکرش رو بکنید، توی سنگاپور گرم و مرطوب، وارد یه فضای خنک و دلنشین بشید! اینجا می تونید گیاهان رو از اقلیم های مدیترانه ای و نیمه خشک پنج قاره مختلف دنیا ببینید.

نوآوری توی سیستم های خنک کننده این گنبد واقعاً جالبه؛ مثلاً از زباله های باغبانی برای تولید بخار استفاده میشه که به خنک کردن فضا کمک می کنه. این یعنی یه چرخه بسته و پایدار انرژی.

جنگل ابری (Cloud Forest): آبشار ۳۵ متری در دل سنگاپور

جنگل ابری یه تجربه کاملاً متفاوته. این گلخانه، اقلیم کوهستان های استوایی مرطوب (بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر ارتفاع) رو شبیه سازی می کنه. اولین چیزی که توجهتون رو جلب می کنه، آبشار مصنوعی ۳۵ متری داخلش هست که بلندترین آبشار سرپوشیده دنیا به حساب میاد. واقعاً حس می کنید وارد یه جنگل مه گرفته و اسرارآمیز شدین.

چالش های حفظ رطوبت و دما اینجا خیلی زیاد بود. تیم مهندسی باید سیستمی طراحی می کرد که بتونه رطوبت بالای مورد نیاز این اقلیم رو حفظ کنه و در عین حال، دما رو هم کنترل کنه تا گیاهان خاص این مناطق بتونن به خوبی رشد کنن. سازه کوه ابر که گیاهان مختلفی مثل ارکیده ها، سرخس ها و بروملیاها رو در خودش جا داده، خودش یه شاهکار معماری و مهندسیه.

زیرساخت های پایدار دیگر

پایداری فقط به ابردرختان و گلخانه ها محدود نمیشد. باغ مارینا سنگاپور یه سیستم تصفیه آب طبیعی هم داره: دریاچه های سنجاقک (Dragonfly Lake) و کینگ فیشر (Kingfisher Lake). این دریاچه ها فقط برای زیبایی نیستن؛ اونا بخشی از یک سیستم طبیعی بزرگ برای فیلتراسیون آب هستن که به پاکسازی آب های سطحی کمک می کنن و مواد مغذی اضافی رو جذب می کنن. این کار نه تنها به سلامت اکوسیستم باغ کمک می کنه، بلکه نیاز به مصرف آب آشامیدنی برای آبیاری رو هم به شدت کاهش میده. این رویکردها نشون دهنده توسعه پایدار در سنگاپور و تعهدشون به محیط زیسته.

بودجه، زمان بندی و افتتاح باشکوه

خب، همچین پروژه بزرگی، قطعاً پول زیادی هم می خواست. بیایید نگاهی به بودجه باغ مارینا سنگاپور و زمان بندی ساختش بندازیم.

هزینه و تامین مالی

ساخت باغ مارینا سنگاپور هزینه نجومی داشت. بودجه نهایی این پروژه، بدون در نظر گرفتن قیمت زمین، اما با احتساب راه های دسترسی، سیستم های زهکشی و بهبود خاک، حدود ۱.۰۳۵ میلیارد دلار سنگاپور شد. بخش عمده این هزینه از طریق بودجه دولتی و مشارکت های عمومی تامین شد. این نشون میده که چقدر این پروژه برای دولت سنگاپور مهم بوده.

جدول زمانی ساخت و مراحل بازگشایی

مجموعه Gardens by the Bay یک شبه ساخته نشد؛ یه فرآیند طولانی و پر از جزئیات داشت:

1. ۲۰۰۵: نخست وزیر لی هسین لونگ ایده شهر در یک باغ و پروژه باغ مارینا رو اعلام کرد.
2. ۲۰۰۶: مسابقه بین المللی طراحی برگزار شد و بهترین معماران انتخاب شدن.
3. ۲۰۱۱: باغ شرقی (Bay East Garden) به عنوان یه پارک موقت برای بازی های المپیک جوانان ۲۰۱۰ و بعدش به عنوان یه فضای عمومی باز شد.
4. ۲۹ ژوئن ۲۰۱۲: افتتاح رسمی باغ جنوبی (Bay South Garden) و بخش های اصلی مثل ابردرختان و گلخانه های کانسرواتوری انجام شد.
5. ۲۰۱۴: باغ کودکان (Children’s Garden) که با حمایت مالی سازمان Far East Organization ساخته شده بود، افتتاح شد.

همونطور که می بینید، این پروژه سال ها طول کشید تا به شکل امروزی خودش دراومد و واقعاً یه شاهکار صبوری و برنامه ریزی بود.

استقبال عمومی و جوایز بین المللی

از همون روزهای اول، باغ خلیج سنگاپور مورد استقبال بی نظیری قرار گرفت. فقط بین ژوئن تا اکتبر ۲۰۱۲ (چند ماه اول افتتاح)، ۱.۷ میلیون نفر از این باغ دیدن کردن! تا سال ۲۰۱۸، تعداد بازدیدکننده ها به ۵۰ میلیون نفر رسید و تا الان هم، هر سال میلیون ها نفر از این شاهکار دیدن می کنن.

این باغ فقط از نظر تعداد بازدیدکننده رکوردشکن نبود؛ کلی جایزه و افتخار بین المللی هم تو زمینه های معماری، طراحی منظره و پایداری به دست آورد. مثلاً سال ۲۰۱۲، جایزه بهترین ساختمان سال رو از جشنواره جهانی معماری (World Architecture Festival) گرفت و سال ۲۰۱۳، جایزه معتبر International Architecture Award رو از موزه معماری و طراحی شیکاگو. این جوایز، مهر تاییدی هستن بر نوآوری و کیفیت بی نظیر ساخت باغ خلیج سنگاپور.

نتیجه گیری: میراثی از نوآوری و امید

خب، تا اینجا دیدیم که نحوه شکل گیری باغ مارینا سنگاپور چطور بوده؛ از یه ایده ملی و بلندپروازانه برای تبدیل شدن به شهر در یک باغ، تا یه مسابقه طراحی جهانی، همکاری تیمی از بهترین معماران و مهندسان دنیا، و مقابله با چالش های مهندسی سخت. این پروژه واقعاً نشون داد که میشه با خلاقیت، نوآوری و البته یه دیدگاه پایدار، چی های شگفت انگیزی ساخت.

باغ مارینا سنگاپور امروز فقط یه جاذبه گردشگری نیست؛ اون یه الگوی موفق برای توسعه پایدار، مهندسی خلاقانه و همزیستی انسان با طبیعت به حساب میاد. این باغ، چشم انداز سنگاپور برای آینده ای سبز و پایدار رو به دنیا نشون میده و به ما یادآوری می کنه که حتی تو دل شهرهای بزرگ و مدرن هم، میشه طبیعت رو زندگی کرد و ازش لذت برد. اگر تا حالا فرصت نکردین که این شگفتی رو از نزدیک ببینید، حتماً تو برنامه های سفرتون به سنگاپور، بازدید از باغ مارینا رو هم بذارید. تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود!