کامپوزیت‌های دندان یکی از اصلی‌ترین مواد مورد استفاده در دندانپزشکی مدرن به شمار می‌روند که به دلیل تنوع در ترکیب اندازه ذرات و روش‌های اجرایی کاربردهای گسترده‌ای دارند. این مواد با هدف ترمیم و زیباسازی دندان‌ها طراحی شده‌اند و انتخاب درست آنها تأثیر چشمگیری بر نتایج درمان دارد.
برداشتن کامپوزیت دندان
یکی از مزیت‌های قابل توجه کامپوزیت دندان قابلیت برداشتن آن‌هاست. ریمو کامپوزیت دندان به کمک روش‌هایی از جمله ورق سنباده دریل کاربیدی ایر ابریژن و مواردی از این قبیل انجام می‌شود.
انواع کامپوزیت دندان از جهت اندازه ذرات
کامپوزیت دندان یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین مواد در دندانپزشکی امروز است که بر اساس اندازه ذرات سازنده آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به طور کلی ابعادِ ذرات تأثیر مستقیمی بر کیفیت فرم‌پذیری و استحکام کامپوزیت دارد. انواع کامپوزیت دندان بر اساس اندازه ذرات عبارت هستند از:
1) کامپوزیت ماکروفیلد (دانه درشت)
کامپوزیت ماکروفیلد با ذراتی به ابعاد 10 تا 50 میکرومتر شناخته می‌شود. این نوع از کامپوزیت‌ها از لحاظ پولیش‌پذیری دارای محدودیت‌هایی هستند و به همین دلیل کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. گرچه از نظر استحکام مناسب هستند اما به عنوان روکش دندان به دلیل اندازه بزرگ ذرات مناسب نیستند.
2) کامپوزیت میکروفیلد (دانه ریز)
کامپوزیت‌های میکروفیلد دارای ذراتی با اندازه کمتر از 100 نانومتر هستند و به دلیل پولیش‌پذیری بالا برای ترمیم دندان‌های جلویی بسیار مناسبند. اگرچه استحکام آنها کمتر از انواع دیگر است ولی شکل و ظاهر طبیعی‌تری دارند.
3) کامپوزیت دندان هیبرید میکروهیبرید و نانوهیبرید
کامپوزیت‌های هیبرید به خاطر تلفیق مزایای ماکروفیلد و میکروفیلد ارزشمند هستند. این نوع کامپوزیت‌ها به طور معمول دارای ذراتی در اندازه‌های 10 تا 50 میکرومتر و 40 نانومتر هستند. با این حال به مرور زمان ممکن است از درخشندگی و رنگ واقعی شان کاسته شود. میکروهیبریدها با ذراتی کمتر از 100 نانومتر و نانو هیبریدها که با ذرات نانو ترکیب شده‌اند از دیگر انواع هیبریدی این گروه هستند و مزایایی چون اقتصادی بودن و ظاهر طبیعی دارند.
4) نانوکامپوزیت
نانوکامپوزیت جدیدترین نوع کامپوزیت دندان است که به خاطر ذرات 20 نانومتری خود به میزان زیادی مقاوم و پولیش‌پذیر است. این نوع کامپوزیت‌ها معمولاً برای ترمیم دندان‌های عقب و همچنین رفع نقص‌های کامپوزیت هیبریدی استفاده می‌شوند. ویژگی‌های نانوکامپوزیت‌ها شامل فرم‌پذیری آسان و قدرت چسبندگی بالا به دلیل بافت مایع و روانشان است.
5) کامپوزیت دندان بولک
کامپوزیت‌های بولک که از زیرکونیوم و سیلیس غیرتجمعی تشکیل شده‌اند مکانیزمی برای پر کردن فضای بین دندان‌ها فراهم می‌آورند. این نوع کامپوزیت نسبت به سایر انواع کامپوزیت مقاومت کمتری در برابر ساییدگی و تغییر رنگ دارد؛ اما به خاطر عملکرد مناسب خود در پر کردن فضاها مورد توجه قرار می‌گیرد.
انواع کامپوزیت سرامیکی از نظر روش نصب
انواع کامپوزیت دندان بسته به متد اجرایی و نحوه استفاده به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کامپوزیت دندان مستقیم و غیرمستقیم.
1- کامپوزیت دندان مستقیم
کامپوزیت مستقیم یا ونیرهای کامپوزیت مستقیم به روشی اطلاق می‌شود که در آن دندانپزشک طی یک جلسه در مطب بدون نیاز به قالب‌گیری و ارسال نمونه به لابراتور اقدام به نصب کامپوزیت می‌کند. این فرآیند با استفاده از تابش اشعه لیزر به صورت دستی پلیمریزاسیون می‌شود. به این ترتیب با فناوری نانو فرد می‌تواند در همان روز از دندان‌های جدید خود بهره‌مند گردد.
2- کامپوزیت دندان غیرمستقیم
در مقابل روش غیرمستقیم مستلزم ارسال قالب دندان‌ها به لابراتور برای ساخت کامپوزیت‌ها است. این روش به دلیل طولانی‌تر بودن دوره درمان به افراد این امکان را می‌دهد که از ترمیم‌های وسیع‌تری بهره‌مند شوند. دندانپزشک در این مرحله از دندان‌ها قالب‌گیری کرده و تا زمان آماده شدن کامپوزیت‌های دائمی روکش‌های موقتی به بیمار می‌دهد. سپس روکش‌ها با چسب مخصوص روی دندان‌ها قرار می‌گیرند.
انواع مواد کامپوزیت دندان
این روکش‌ها عمدتاً از رزین‌های کامپوزیتی تشکیل می‌شوند که مخلوطی از شیشه و پلاستیک هستند. مواد تشکیل‌دهنده شامل بیس فنول-آ-گلیسیدیل متاکریلات (BIS-GMA) سیلیس بلورین و سایر ذرات معدنی می‌شود. این مواد به گونه‌ای طراحی شده‌اند که همرنگ دندان طبیعی باشند و در طیف وسیعی از سایه‌ها موجود هستند.
انواع مدل کامپوزیت دندان بر اساس کاربرد
کامپوزیت‌ها بسته به ویژگی‌های مصرفی به سه دسته جهانی مایع و بسته‌بندی شده تقسیم می‌شوند.
- کامپوزیت جهانی: این نوع کامپوزیت در سراسر جهان شناخته شده و برای درمان‌های سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در مواردی که عمق پوسیدگی زیاد یا ظاهر دندان حائز اهمیت است توصیه نمی‌شود.
- کامپوزیت مایع: این نوع کامپوزیت به دلیل ویسکوزیته کم قابلیت پرکنندگی کمتری دارد ولی در مقابل سایش مقاوم‌تر است. کامپوزیت مایع برای ترمیم شکاف‌ها و حفره‌های کوچک استفاده می‌شود.
- کامپوزیت‌های بسته‌بندی شده: این نوع کامپوزیت‌ها دارای قوام و چسبندگی بسیار بالا بوده و برای ترمیم دندان‌های خلفی مناسب هستند.
انواع کامپوزیت دندان بر اساس میزان استحکام
کامپوزیت‌ها به عنوان یکی از متریال‌های مهم در دندانپزشکی بر اساس میزان استحکام به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کامپوزیت‌های سیال و کامپوزیت‌های تراکم‌پذیر. هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که آنها را برای شرایط مختلف مناسب می‌سازد. در ادامه با ویژگی‌های این کامپوزیت‌ها آشنا خواهید شد:
1) کامپوزیت سیال
کامپوزیت سیال با بافت رقیق خود قابلیت نفوذ به منافذ دندان را دارد. این نوع کامپوزیت به ویژه برای ترمیم طوق دندان‌ها حفره‌های کم عمق و جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های خلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل خاصیت جریان‌پذیری این کامپوزیت‌ها استفاده از آنها در ترمیم شکستگی‌ها و عیوب کوچک دندان‌ها بسیار موثر است.
2) کامپوزیت تراکم‌پذیر
در مقابل کامپوزیت‌های تراکم‌پذیر با استحکام بالای خود انتخاب مناسب‌تری برای دندان‌های خلفی هستند. این نوع کامپوزیت‌ها به طور ویژه برای پر کردن و ترمیم دندان‌های پشتی طراحی شده‌اند و توانایی تحمل فشار بالای جویدن را دارند. از آنجا که دندان‌ها خلفی فشار بیشتری را تحمل می‌کنند استفاده از این کامپوزیت برای آنها توصیه می‌شود.
3) کامپوزیت IPS
کامپوزیت IPS به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع کامپوزیت در صنعت دندانپزشکی ترکیبی از سرامیک و مواد دیگر است که مقاومت بالایی در برابر تغییر رنگ و آسیب‌های خارجی دارد. این ویژگی‌ها سبب می‌شود که کامپوزیت IPS گزینه‌ای مناسب برای دندانپزشکان و بیماران باشد.
4) کامپوزیت دندان بالک فیل
این نوع از کامپوزیت‌ها نسل جدیدی از مواد دندانپزشکی هستند. کامپوزیت‌های بالک فیل این امکان را به دندانپزشکان می‌دهند که در یک مرحله مقدار زیادی از مواد کامپوزیتی را روی دندان اعمال کنند. این ویژگی موجب کاهش گیر کردن ذرات غذا در لابه‌لای دندان‌ها و افزایش دوام دندان می‌شود.
دسته بندی کامپوزیت بر اساس مکان نصب
کامپوزیت‌ها همچنین بر اساس مکان نصب به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کامپوزیت قدامی خلفی و یونیورسال.
کامپوزیت دندان جلو
این نوع کامپوزیت‌ها در دندان‌های جلویی کاربرد دارند و هدف آنها زیباسازی و پوشش فاصله بین دندان‌هاست.
کامپوزیت دندان پشتی
با وجود این که دندان‌های خلفی در معرض دید نیستند اما انتخاب این نوع کامپوزیت برای آنها حائز اهمیت است.
کامپوزیت دندان یونیورسال
این نوع از کامپوزیت به عنوان یک راهکار چندمنظوره هم زیبایی دندان‌های قدامی و هم استحکام دندان‌های پشتی را تأمین می‌کند.
کامپوزیت های سلف کیور
کامپوزیت‌های سلف کیور به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نیازی به نور لیزر برای سفت شدن ندارند و می‌توانند به صورت طبیعی سخت شوند. این کامپوزیت‌ها بیشتر در مواردی چون پر کردن دندان‌های پشتی و ساخت پروتزها به کار می‌روند.
کامپوزیت های ارتودنسی
به منظور پر کردن فواصل بین دندانی که به طور طبیعی با استفاده از کامپوزیت‌های معمولی ممکن نیست می‌توان از کامپوزیت‌های ارتودنسی استفاده کرد. این نوع کامپوزیت‌ها با استفاده از متدهای ارتودنسی به دندان‌ها می‌چسبند.
نتیجه گیری
کامپوزیت‌های دندان با انواع و ویژگی‌های متنوع پاسخگوی نیازهای گوناگون درمانی و زیبایی دندانپزشکی هستند. انتخاب نوع مناسب کامپوزیت بسته به مکان نصب میزان استحکام و روش اجرایی تأثیر مستقیمی بر نتایج درمان دارد. این مواد پیشرفته با ترکیب زیبایی و عملکرد نقش مهمی در بهبود سلامت و ظاهر دندان‌ها ایفا می‌کنند. جهت انتخاب بهترین نوع کامپوزیت همچنین ریمو آن می‌توانید از دندانپزشکان متخصص مرکز تخصصی بارانا کمک بگیرید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "انواع و معرفی بهترین نوع کامپوزیت دندان" هستید؟ با کلیک بر روی کسب و کار ایرانی, پزشکی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "انواع و معرفی بهترین نوع کامپوزیت دندان"، کلیک کنید.
