آیا زن دوم از وسایل خانه ارث می برد

بله، زن دوم در صورت داشتن عقد دائم، دقیقاً مثل همسر اول، از تمام اموال متوفی، از جمله وسایل خانه و اثاثیه منزل، ارث می برد. میزان این ارث بستگی به این دارد که متوفی فرزند داشته یا نه.

داستان از اونجایی شروع می شه که وقتی یکی از عزیزانمون فوت می کنه، مسائل مربوط به ارث و میراث می تونه حسابی پیچیده و گیج کننده بشه. حالا فرض کنید پای زن دوم هم در میونه؛ اون وقته که سوال ها و ابهامات مثل سیلی از هر طرف سرازیر می شه. یکی از این سوال های پرتکرار که ذهن خیلی ها رو درگیر می کنه، اینه که آیا زن دوم از وسایل خونه ارث می بره؟ اصلاً سهمش چقدره؟ از کدوما ارث می بره و از کدوما نه؟ خب، راستش رو بخواید، این موضوع اونقدرها هم که فکر می کنیم پیچیده نیست، اگه قواعد و قوانینش رو خوب بدونیم. در این مطلب قراره باهم قدم به قدم این مسیر رو طی کنیم و ببینیم قانون در مورد حقوق ارثی زن دوم، خصوصاً از اثاثیه منزل و وسایل خانه، چی میگه و چطور باید این حقوق رو پیگیری کرد.

ماترک و اموال متوفی؛ دارایی های قابل ارث بری

قبل از اینکه بریم سراغ اصل مطلب و ببینیم زن دوم از وسایل خونه ارث می بره یا نه، خوبه که اول یه سری تعاریف پایه رو باهم مرور کنیم. اینجوری وقتی بحث از ماترک یا اموال منقول میشه، دقیقاً می دونیم منظور چیه و قاطی نمی کنیم. این کلمه ها ممکنه حقوقی به نظر بیان، اما واقعاً پیچیده نیستند.

ماترک چیست؟ همه دارایی های بعد از فوت

ببینید رفقا، وقتی یکی از دنیا می ره، هرچی دارایی و بدهی که ازش باقی می مونه رو بهش میگن ماترک. این ماترک فقط خونه و زمین نیست، نه! از یه سوزن گرفته تا کوه طلا، هرچی که متوفی داشته، جزو ماترکشه. حتی اگه طلبی از کسی داشته باشه یا حقی از کسی بخواد، اون هم جزو ماترک حساب میشه. تازه، بدهی هاش هم جزو همین ماترک محسوب میشه و اول باید بدهی ها پرداخت بشه، بعد اگه چیزی موند، بین ورثه تقسیم میشه. پس ماترک یه جورایی لیستی از کل دارایی ها و بدهی های یه نفره که بعد از فوتش باقی می مونه.

اموال منقول و غیرمنقول؛ فرقشون چیه؟

حالا همین ماترک رو میشه به دو دسته بزرگ تقسیم کرد: اموال منقول و اموال غیرمنقول. این تقسیم بندی توی قانون ارث خیلی مهمه و واسه همسر، مخصوصاً زن دوم، فرق هایی ایجاد می کنه که باید حواسمون بهش باشه.

• اموال منقول (وسایل خانه، پول و…): اینا همون دارایی هایی هستند که میشه راحت جابجاشون کرد، بدون اینکه آسیبی بهشون برسه یا شکل و شمایلشون عوض بشه. فکر کنید به وسایل خونه، مثلاً تلویزیون، یخچال، مبل، فرش، ظروف و حتی لباس ها و لوازم شخصی. پول نقد، طلا و جواهرات، ماشین، موتور، سهام شرکت ها، اوراق بهادار، حساب بانکی و هرچیزی که قابلیت حمل و نقل داشته باشه، تو این دسته قرار می گیره. جالبه بدونید حتی حیوانات خانگی هم جزو اموال منقول به حساب میان!
• اموال غیرمنقول (خانه، زمین و…): اینا برعکس اموال منقول، چیزهایی هستند که نمی شه جابجاشون کرد یا اگه جابجا بشن، خراب میشن یا از بین میرن. مثلاً خونه، آپارتمان، زمین، باغ، ویلا، مغازه، ملک تجاری و هر بنایی که روی زمین ساخته شده باشه، جزو اموال غیرمنقوله. درخت ها و بوته هایی که توی زمین کاشته شدن هم تا وقتی سرجاشونن، غیرمنقول محسوب میشن. فرق اصلی اینجا اینه که جابجایی این اموال یا غیرممکنه یا باعث میشه هویت اصلیشون رو از دست بدن.

چرا این تقسیم بندی مهمه؟ چون همونطور که جلوتر میگیم، سهم الارث همسر از اموال منقول و غیرمنقول ممکنه فرق کنه. پس حواستون به این دو کلمه باشه.

عقد دائم، شرط اصلی ارث بری

یکی از مهمترین نکاتی که باید بهش اشاره کنیم، اینه که کلاً برای اینکه یه زن بتونه از همسرش ارث ببره، باید عقد دائم باشه. یعنی اگه ازدواجشون از نوع عقد موقت یا همون صیغه باشه، زن از شوهرش ارث نمی بره و بالعکس. البته این به این معنی نیست که عقد موقت هیچ حقوقی ایجاد نمی کنه، نه. حقوقی مثل مهریه و نفقه در شرایط خاص ممکنه باشه، ولی ارث بری نه. پس اگه از زن دوم صحبت می کنیم، حتماً منظورمون زنیه که با متوفی عقد دائم داشته.

بالاخره پاسخ صریح: آیا زن دوم از وسایل خانه ارث می برد؟

خب، بریم سراغ سوال اصلی که از اول براتون پیش اومده. جوابش خیلی واضحه: بله، زن دوم (اگه عقد دائم باشه) از تمامی اموال منقول متوفی، از جمله وسایل خانه، ارث می بره. هیچ تفاوتی بین زن اول و زن دوم در این مورد وجود نداره. قانون، هر دو رو همسر متوفی می شناسه و حقوق برابری براشون قائل میشه.

حالا شاید بپرسید سهمش چقدره؟ میزان این سهم الارث مثل خیلی از قوانین ارث، به وجود یا عدم وجود فرزندان متوفی بستگی داره. منظور از فرزندان متوفی هم تمام فرزندان قانونی اون شخصه، فرقی نمی کنه از زن اول باشه یا از همین زن دوم.

1. در صورت وجود فرزندان متوفی: اگر متوفی (همون شوهر فوت شده) از هر کدوم از همسرانش یا حتی ازدواج های قبلی اش، فرزند یا نوه ای داشته باشه، سهم زن دوم از کل اموال منقول، از جمله وسایل خانه، یک هشتم (۱/۸) میشه.
2. در صورت عدم وجود فرزندان متوفی: اگه خدای نکرده متوفی هیچ فرزند یا نوه ای نداشته باشه، سهم زن دوم از کل اموال منقول، باز هم شامل وسایل خانه، به یک چهارم (۱/۴) افزایش پیدا می کنه.

بگذارید با یه مثال ساده تر اینو توضیح بدم که حسابی جا بیفته. فرض کنید یه آقایی فوت کرده و دو تا همسر (هر دو عقد دائم) داشته. ایشون چند تا فرزند هم از هر دو همسر داره. کل اموال منقول، شامل وسایل خونه، پول تو بانک، ماشین و هرچی که تو این دسته جا بگیره، مثلاً ۱ میلیارد تومن ارزش داره.

طبق قانون، هر دو همسر، مجموعاً یک هشتم (۱/۸) از این اموال رو به ارث می برن. یعنی ۱ میلیارد تقسیم بر ۸ میشه ۱۲۵ میلیون تومن. این ۱۲۵ میلیون تومن باید بین دو همسر به طور مساوی تقسیم بشه. پس هر همسر (چه اول و چه دوم) حدود ۶۲.۵ میلیون تومن از اموال منقول ارث می بره.

حالا فرض کنید همون آقا فوت کرده، ولی هیچ فرزند یا نوه ای نداره. تو این حالت، سهم هر دو همسر مجموعاً یک چهارم (۱/۴) میشه. یعنی ۱ میلیارد تقسیم بر ۴ میشه ۲۵۰ میلیون تومن. این ۲۵۰ میلیون تومن بین دو همسر تقسیم میشه و هر کدوم ۱۲۵ میلیون تومن به دست میارن. پس دیدید که وسایل خونه هم بدون هیچ شک و شبهه ای جزو همین اموال منقول حساب میشه و زن دوم کاملاً ازش ارث می بره.

باید به این نکته خیلی مهم دقت کرد که قانون هیچ فرقی بین همسر اول و دوم از نظر حقوق ارثی قائل نمیشه؛ تا زمانی که هر دو عقد دائم باشند، حقوق یکسانی دارند.

فرق ارث زن دوم از وسایل خانه و خود خانه (اموال منقول و غیرمنقول)

تا اینجا متوجه شدیم که زن دوم از وسایل خانه ارث می بره، اما بیایید یه تفاوت مهم رو هم یاد بگیریم که خیلی ها توش اشتباه می کنن و باعث میشه فکر کنن کلاً زن از ملک ارث نمی بره. این تفاوت بین ارث از اموال منقول (مثل وسایل خانه) و اموال غیرمنقول (مثل خود خانه و زمین) هست که برای زن فرق داره.

سهم زن دوم از اموال منقول (وسایل خانه، ماشین، پول)

از این دسته اموال، یعنی هرچی که میشه جابجاش کرد، زن دوم دقیقاً طبق همون چیزی که گفتیم ارث می بره: اگر متوفی فرزند داشته باشه، سهم زن دوم یک هشتم (۱/۸) از کل اموال منقوله. اگه متوفی فرزند نداشته باشه، سهم زن دوم به یک چهارم (۱/۴) از کل اموال منقول افزایش پیدا می کنه. این قسمت کاملاً واضح و مشخصه و شامل تمام وسایلی میشه که تو خونه وجود داره، مثل مبلمان، لوازم برقی، فرش، ظروف و حتی کتاب ها و دکوراسیون.

سهم زن دوم از اموال غیرمنقول (خانه و زمین)

اینجاست که داستان کمی پیچیده تر میشه و باید خیلی دقیق بهش توجه کرد. قانون ارث در مورد سهم زن از اموال غیرمنقول (مثل خانه و زمین) یه فرق کوچیک اما اساسی گذاشته:

• در صورت وجود فرزندان متوفی: اگر متوفی فرزند داشته باشه، زن دوم یک هشتم (۱/۸) از قیمت عرصه و اعیان خانه را ارث می بره.
• در صورت عدم وجود فرزندان متوفی: اگر متوفی فرزند نداشته باشه، زن دوم یک چهارم (۱/۴) از قیمت عرصه و اعیان خانه را ارث می بره.

حالا مهمترین نکته اینجاست که زن از عین عرصه (خود زمین) ارث نمی بره، بلکه از قیمت اون ارث می بره. یعنی چی؟ یعنی سهم زن از زمین، پول نقدیه که معادل با سهم ارثش از قیمت زمین میشه. اما از اعیان (ساختمان، بنا و هر چیزی که روی زمین ساخته شده) هم از عین و هم از قیمت ارث می بره. این تفاوت خیلی مهمه و اغلب باعث سوتفاهم میشه. یعنی اگر ورثه بخوان ملک رو بفروشن، زن دوم سهم خودشو از پول فروش عرصه و اعیان می گیره. ولی اگه ورثه بخوان ملک رو برای خودشون نگه دارن، سهم زن دوم از اعیان می تونه به صورت مشاع از خود اعیان باشه، اما از عرصه باید مبلغی معادل سهمش بهش پرداخت بشه.

این قضیه ارث بردن از قیمت عرصه به این معنیه که اگه یه خونه متوفی داشته، ورثه دیگه نمی تونن بگن ما زمین رو به شما نمیدیم و عملاً زن رو از مالکیت زمین محروم کنن. بلکه زن سهم نقدی معادل قیمت اون یک هشتم یا یک چهارم از زمین رو دریافت می کنه. این موضوع باعث شده که در عمل، معمولاً ورثه توافق کنن ملک رو بفروشن تا سهم همه، از جمله زن دوم، پرداخت بشه.

حقوق فرزندان حاصل از ازدواج دوم

یه نکته خیلی مهم دیگه هم اینه که فرزندان حاصل از ازدواج دوم، هیچ فرقی با فرزندان ازدواج اول ندارن. از نظر قانون، همه فرزندان متوفی، چه از زن اول و چه از زن دوم، حقوق ارثی کاملاً برابری دارن و هیچکدوم بر دیگری ارجحیت نداره. سهم الارثشون هم طبق قاعده معروف پسر دو برابر دختر تقسیم میشه. یعنی اگه یه پسر و یه دختر از متوفی باقی مونده باشه، پسر دو سهم و دختر یک سهم از باقیمانده ماترک رو ارث می برن.

سایر حقوق مالی زن دوم پس از فوت شوهر

قبل از اینکه ماترک بین ورثه تقسیم بشه، یه سری حقوق مالی دیگه هست که زن دوم (و البته هر همسر دائم دیگه) می تونه اونا رو از اموال متوفی مطالبه کنه. این حقوق، مقدم بر ارث هستند، یعنی اول باید اونا پرداخت بشن، بعد هرچی موند، تازه میره سراغ تقسیم ارث. اینا رو دست کم نگیرید، چون ممکنه مبلغشون حسابی زیاد باشه:

مهریه؛ اولویت اول

مهریه زن، چه از زن اول و چه از زن دوم، جزو بدهی های متوفی محسوب میشه. این یعنی بعد از فوت شوهر، زن می تونه تمام مهریه خودش رو از اموال متوفی مطالبه کنه. این مطالبه مهریه، بر پرداخت سهم الارث ورثه، حتی بر سهم خود زن از ارث، اولویت داره. یعنی اول باید مهریه پرداخت بشه، بعد اگه چیزی از ماترک باقی موند، بین همه ورثه (شامل زن) به عنوان ارث تقسیم بشه. پس اگه مهریه سنگینی داشته باشید، ممکنه حتی بخش زیادی از اموال متوفی صرف پرداخت مهریه شما بشه.

نفقه معوقه؛ حق قانونی شما

اگه خدای نکرده شوهر در زمان حیاتش، نفقه همسرش رو پرداخت نکرده باشه و زن بابت نفقه معوقه طلبی از شوهرش داشته باشه، می تونه این نفقه پرداخت نشده رو هم از ماترک متوفی مطالبه کنه. این هم مثل مهریه، جزو دیون متوفی حساب میشه و قبل از تقسیم ارث باید پرداخت بشه.

اجرت المثل ایام زوجیت؛ حق دستمزد کارهای خانه

اجرت المثل ایام زوجیت، به معنای دستمزد کارهاییه که زن در طول زندگی مشترک، بدون قصد تبرع (یعنی بدون اینکه بخواد مجانی انجام بده) در خانه شوهر انجام داده. این حق در صورتی به زن تعلق می گیره که به دستور شوهر و نه به قصد تبرع انجام شده باشه. اگر زن بتونه این موضوع رو ثابت کنه، می تونه اجرت المثل ایام زندگی مشترک رو هم از اموال متوفی مطالبه کنه. این هم قبل از تقسیم ارث پرداخت میشه.

حق سکونت موقت؛ تا زمانی که حقتون رو بگیرید

این حق بیشتر برای همسریه که تو خونه مشترک زندگی می کرده. اگه خونه متعلق به شوهر باشه و زن هنوز مهریه خودش رو دریافت نکرده باشه، طبق قانون می تونه تا زمانی که مهریه اش رو بگیره یا تکلیف ارثش مشخص بشه، در همون منزل مشترک سکونت داشته باشه. البته این حق موقتیه و بعد از پرداخت مهریه یا تقسیم ارث، از بین میره.

مراحل قانونی مطالبه و دریافت سهم الارث زن دوم (با تأکید بر وسایل خانه)

خب، حالا که از حقوق تون خبردار شدید، باید بدونید که چطور این حقوق رو پیگیری کنید. این مسیر قانونی ممکنه طولانی به نظر بیاد، اما با دونستن قدم هاش، خیلی راحت تر میشه از پسش بر اومد. به خصوص وقتی بحث وسایل خونه و اموال منقول در میونه، یه سری کارها هست که باید حسابی حواستون بهشون باشه.

۱. گرفتن گواهی انحصار وراثت: اولین قدم

اولین کاری که باید انجام بدید، اینه که به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی مراجعه کنید و درخواست گواهی انحصار وراثت بدید. این گواهی یه سند قانونیه که مشخص می کنه متوفی چند تا وارث داره و هر کدوم از اونا چه نسبتی با متوفی دارن. بدون این گواهی، هیچ کاری پیش نمی ره، چون باید اول تکلیف ورثه مشخص بشه. این پروسه شامل انتشار آگهی در روزنامه و جمع آوری مدارکی مثل شناسنامه و عقدنامه است.

۲. تأمین دلیل و لیست برداری از اموال منقول: وسایل خونه رو دست کم نگیرید!

این بخش برای وسایل خونه و اموال منقول، حسابی مهمه! متأسفانه خیلی وقت ها بعد از فوت متوفی، ورثه دیگه (مخصوصاً اگه رابطه خوبی با زن دوم نداشته باشن) ممکنه اقدام به جابجایی، پنهان کردن یا حتی تصاحب وسایل خونه کنن. برای جلوگیری از این اتفاق، باید خیلی سریع اقدام کنید:

• تهیه لیست دقیق: یه لیست کامل از تمام وسایل خونه و سایر اموال منقول (مثل ماشین، طلا، پول نقد) که از متوفی باقی مونده، تهیه کنید. اگه بتونید از وسایل عکس هم بگیرید، عالیه.
• دادخواست تأمین دلیل: با مراجعه به دادگاه، دادخواست تأمین دلیل ارائه بدید و از دادگاه بخواید که یه کارشناس رسمی دادگستری برای لیست برداری و ارزیابی وسایل خانه و سایر اموال منقول اعزام کنه. این کارشناس یه گزارش رسمی تهیه می کنه که توش تمام اموال رو با جزئیات و ارزش تقریبی شون ثبت می کنه. این گزارش یه مدرک محکم برای شماست تا کسی نتونه بعداً ادعا کنه این وسایل وجود نداشته یا مال متوفی نبوده.
• حفظ و نگهداری اموال: تا وقتی تکلیف تقسیم ترکه مشخص نشده، از نگهداری و محافظت از این اموال اطمینان حاصل کنید.

۳. توافق ورثه: بهترین و سریع ترین راه

اگه همه ورثه با هم کنار بیان و به توافق برسن، این بهترین و سریع ترین راه برای تقسیم ارثه. شما می تونید با بقیه ورثه صحبت کنید و توافقی سهم خودتون از وسایل خونه رو بگیرید. مثلاً بعضی از وسایل رو بردارید یا معادل ارزش سهمتون پول دریافت کنید. این توافق رو حتماً به صورت کتبی و رسمی ثبت کنید.

۴. اقدامات قضایی در صورت عدم توافق: وقتی کار به دادگاه می کشه

متأسفانه همیشه توافق بین ورثه ممکن نیست. تو اینجور مواقع، چاره ای جز مراجعه به دادگاه نیست:

• دادخواست تقسیم ترکه: اگه ورثه سر تقسیم اموال به توافق نرسن، شما می تونید دادخواست تقسیم ترکه بدید. دادگاه بعد از بررسی، اموال رو طبق قانون بین ورثه تقسیم می کنه.
• دادخواست فروش سهم مشاع: اگه اموال منقول (مثل وسایل خانه) قابل تقسیم نباشن یا تقسیمشون باعث از بین رفتن ارزششون بشه (مثلاً یه فرش گرون قیمت که نمیشه نصفش کرد)، می تونید درخواست فروش سهم مشاع بدید. در این صورت، اموال فروخته میشه و پولش بین ورثه تقسیم میشه. این خیلی رایج تره، چون معمولاً وسایل خونه رو نمی شه جزء به جزء بین چند نفر تقسیم کرد.
• دادخواست تأمین خواسته: اگه نگرانید که ورثه دیگه بخوان اموال رو پنهان کنن یا به اسم خودشون منتقل کنن، می تونید از دادگاه بخواید تأمین خواسته کنه. این یعنی دادگاه دستور میده که جلوی هرگونه نقل و انتقال یا پنهان کاری اموال گرفته بشه تا تکلیفش مشخص بشه. این یه جورایی مثل یه قفل امنیتی روی دارایی های متوفی میمونه.

نقش وکیل متخصص: راستش رو بخواید، مسائل مربوط به ارث و میراث پیچیدگی های حقوقی خاص خودش رو داره. اگه حس می کنید به تنهایی نمی تونید از پس این مراحل بر بیاید یا ورثه دیگه دارن اذیتتون می کنن، حتماً با یه وکیل متخصص در زمینه ارث و خانواده مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه حسابی بهتون کمک کنه که هم زودتر به نتیجه برسید و هم حقتون پایمال نشه.

سوالات متداول

آیا زن دوم از اموالی که قبل از فوت شوهر به نام خودش شده باشد، باز هم ارث می برد؟

اگه یه سری وسایل خونه یا کلاً هر مالی، قبل از فوت شوهر، به صورت رسمی و قانونی به نام زن دوم شده باشه (مثلاً شوهر به همسرش هدیه داده و انتقال مالکیت انجام شده)، اون مال دیگه جزو ماترک متوفی محسوب نمی شه. پس زن دوم از اون مال به عنوان ارث، ارث نمی بره چون قبل از فوت، مالکش خودش بوده. این قضیه برای سایر ورثه هم همینه. هرچی که قبل از فوت متوفی، به هر دلیلی از مالکیتش خارج شده باشه، جزو ارث نیست.

چه زمانی زن دوم از ارث محروم می شود؟

زن دوم در چند حالت خاص از ارث محروم می شه:

• عقد موقت: اگه ازدواج از نوع عقد موقت (صیغه) باشه، زن ارث نمی بره.
• طلاق بائن: اگه زن و شوهر قبل از فوت متوفی از هم طلاق بائن گرفته باشن، زن دیگه ارثی نمی بره. (طلاق بائن طلاقی است که مرد حق رجوع ندارد. در طلاق رجعی، زن در ایام عده ارث می برد.)
• قتل مورث: اگه زن خودش شوهرش رو عمداً به قتل رسونده باشه، طبق قانون از ارث محروم می شه.
• کفر یا نبود نسب: موارد خاص تری هم مثل کفر (اگه یکی از طرفین مسلمان نباشه و دیگری مسلمان باشه) یا عدم وجود نسب واقعی (مثلاً اگه بعداً معلوم بشه ازدواج باطله) وجود داره که خیلی رایج نیستن.

آیا زن دوم می تواند قبل از تقسیم رسمی ارث، از وسایل خانه استفاده کند؟

اصولاً تا وقتی که تقسیم ارث به صورت رسمی انجام نشده، تمام اموال ماترک به صورت مشاع (یعنی مشترک) بین تمام ورثه است. این یعنی هیچ کدوم از ورثه، از جمله زن دوم، حق ندارن بدون اجازه بقیه ورثه، تصرفات مالکانه در اموال انجام بدن یا اونا رو به خودشون اختصاص بدن. اما در عمل، اگه همه ورثه با هم کنار بیان و به زن اجازه بدن که از وسایل استفاده کنه، مشکلی پیش نمیاد. وگرنه باید صبر کنن تا تکلیف تقسیم ترکه مشخص بشه. البته در مورد حق سکونت موقت که قبلاً گفتیم، اگه زن در منزل مشترک زندگی می کرده، می تونه تا زمان دریافت مهریه یا تعیین تکلیف ارث، در اونجا بمونه.

اگر ورثه دیگر وسایل خانه را پنهان کنند، زن دوم چه اقدامی می تواند انجام دهد؟

اگه متوجه شدید که بقیه ورثه دارن وسایل خونه یا هر مال منقول دیگه ای رو پنهان می کنن یا می خوان جابجا کنن، باید خیلی سریع اقدام کنید. بهترین کار اینه که همونطور که گفتیم، دادخواست تأمین دلیل به دادگاه بدید و از دادگاه بخواید که یه کارشناس رسمی برای لیست برداری و ارزیابی اموال اعزام کنه. با این کار، وجود و ارزش اموال به صورت قانونی ثبت می شه و دیگه کسی نمی تونه زیرش بزنه. اگه بعداً ثابت بشه که عمداً اموالی رو پنهان کردن، حتی ممکنه مجرم شناخته بشن.

آیا برای اثبات مالکیت وسایل خانه نیاز به فاکتور و سند است؟

راستش رو بخواید، برای اثبات مالکیت وسایل خانه معمولاً فاکتور خرید یا سند مالکیت (مثل سند خودرو) خیلی کمک کننده است، مخصوصاً اگه بحث سر این باشه که این وسایل مال متوفی بوده یا مال شخص دیگه ای. اما همیشه هم نیاز به سند و فاکتور نیست. گاهی با شهادت شهود، اقرار سایر ورثه، یا حتی قراین و امارات (مثلاً اینکه وسایل خاصی همیشه تو خونه متوفی بوده و از قدیم استفاده می شده) می شه مالکیت رو ثابت کرد. البته هرچقدر مدارک رسمی تری داشته باشید، کارتون راحت تره.

سهم الارث زن دوم (زن بابا) از اموال شخصی فرزندان شوهر چیست؟

زن دوم فقط از اموال شوهرش ارث می بره، نه از اموال فرزندان شوهر (حتی اگه اونا فرزندان زن اول باشن). فرزندان شوهر هرچقدر هم که دارایی داشته باشن، اگه فوت کنن، زن دوم همسر سابقشون، هیچ ارثی از اموال اونا نمی بره، مگر اینکه این فرزندان دارایی هاشون رو به نحوی (مثلاً از طریق وصیت نامه) به زن دوم ببخشن. در غیر این صورت، رابطه ارثی بین زن دوم و فرزندان شوهر وجود نداره.

آیا زن دوم از بیمه عمر یا دیه متوفی ارث می برد؟

اینجا هم یه نکته مهم هست. دیه و بیمه عمر، معمولاً جزو ماترک محسوب نمی شن. دیه به کسانی پرداخت میشه که مستحق دریافت دیه هستن (معمولاً ورثه)، اما بیمه عمر به ذی نفع تعیین شده در بیمه نامه پرداخت میشه. یعنی اگه متوفی در بیمه نامه عمرش زن دوم رو به عنوان ذی نفع مشخص کرده باشه، اون مبلغ به زن دوم پرداخت میشه و ربطی به ارث نداره. اگه ذی نفع مشخص نشده باشه، مبلغ بیمه عمر هم به ورثه پرداخت میشه و در اون صورت، زن دوم از سهم خودش از بیمه عمر هم بهره مند میشه. دیه هم طبق قواعد دیه و ارث به ورثه پرداخت میشه.

در صورت فوت زن دوم قبل از تقسیم ارث، سهم او به چه کسی می رسد؟

اگه زن دوم (همون همسر متوفی) قبل از اینکه سهم الارث خودش رو دریافت کنه، فوت کنه، سهم الارثی که به اون تعلق می گرفته، به ورثه خودش (زن دوم) می رسه. یعنی اگه اون زن فرزند داشته باشه، یا پدر و مادر داشته باشه، اونا از اون سهم الارث ارث می برن. اینجوری نیست که سهمش از بین بره یا به بقیه ورثه شوهرش برگرده. سهمش تبدیل به ماترک خودش می شه و ورثه خودش اون رو به ارث می برن.

نتیجه گیری

خلاصه کلام اینکه، جواب سوال آیا زن دوم از وسایل خانه ارث می برد؟ کاملاً مثبته. بله، زن دوم در صورت عقد دائم بودن، از تمامی اموال منقول متوفی، شامل وسایل خانه، ارث می برد. میزان این ارث مثل سایر همسران، در صورت وجود فرزند یک هشتم و در صورت عدم وجود فرزند یک چهارم است. نکته مهمی که نباید فراموش کنید، تفاوت ارث از قیمت عرصه در اموال غیرمنقول (مثل خانه و زمین) با ارث از عین اموال منقول است.

علاوه بر سهم الارث، زن دوم حقوق مالی دیگه ای هم مثل مهریه، نفقه معوقه و اجرت المثل داره که قبل از تقسیم ارث باید از ماترک متوفی پرداخت بشه. برای پیگیری این حقوق، باید مسیر قانونی رو از گرفتن گواهی انحصار وراثت شروع کنید و اگه لازم شد، برای لیست برداری از اموال و جلوگیری از پنهان کاری، دادخواست تأمین دلیل بدید. همیشه هم تلاش برای توافق بین ورثه بهترین راهه، اما اگه نشد، سیستم قضایی راهکارهایی مثل تقسیم ترکه یا فروش سهم مشاع رو پیش روتون می ذاره. یادتون باشه، آگاهی از قوانین و مشورت با یه وکیل متخصص می تونه حسابی بهتون کمک کنه که حقتون رو تمام و کمال بگیرید و با آرامش این دوران سخت رو پشت سر بذارید.